بسمه تعالی

متن سخنرانی وظایف منتظران امام زمان (عج)- قسمت اول

"ما می‌خواهیم بر مستضعفان زمین منّت نهیم و آنان را پیشوایان و وارثان روی زمین قرار دهیم!" (سوره قصص آیه 5)

منتظر چه کسی است و وظایفش چیست؟

سه خبر مهم را در قرآن به ما وعده داده اند که نمی دانیم چه زمانی اتفاق می افتند و ما منتظر هر 3 وعده الهی هستیم. 1- روز قیامت(یسْئَلُونَک عَنِ السَّاعَةِ أَیانَ مُرْساها قُلْ إِنَّما عِلْمُها عِنْدَ رَبِّی...(سوره اعراف-قسمتی از آیه 187)) 2- موقع وفات(كُلُّ نَفْسٍ ذَائِقَةُ الْمَوْتِ ۖ ثُمَّ إِلَيْنَا تُرْجَعُونَ(سوره عنکبوت آیه 57)) 3- موقع فرج (وَنُرِيدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الْأَرْضِ وَنَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَنَجْعَلَهُمُ الْوَارِثِينَ(سوره قصص آیه 5 ). آیا اینها اتفاق می افتد؟ نمونه ای از اخبار پیشگویی قرآن که به وقوع پیوست خبر شکست رومیان در سوره روم در قرآن است و پیش بینی پیروزی آنان در چند سال نزدیک بعد آن که این شکست و پیروزی بعد از آن همان طور که قرآن گفته بود اتفاق افتاد.

خدا صادق است و صادق الوعد است. همان خدایی که فرمود: "غلبت الروم* فِي أَدْنَى الْأَرْضِ وَهُمْ مِنْ بَعْدِ غَلَبِهِمْ سَيَغْلِبُونَ" و محقق شد فرموده که  "وَنُرِيدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الْأَرْضِ وَنَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَنَجْعَلَهُمُ الْوَارِثِينَ" (ما می‌خواهیم بر مستضعفان زمین منّت نهیم و آنان را پیشوایان و وارثان روی زمین قرار دهیم!) پس ما منتظریم. از طرفی وفات را به چشم خودمون دائما می بینیم.  انتظار فرج، وفات، قیامت همگی در یک راستا هستند چون همگی باعث جداسازی مومنان از کافران و به آرامش رسیدن مومنان و عذاب شدن کافران می شود هر کدام در یک سطح و به یک شکلی.

پس انتظار یعنی منتظر بودن برای اتمام یک مدت زمان مشخض و محدود که اگر تا قبل آن کاری کردی ایمانت به حالت نفع دارد. خداوند در آیه ۲۹ سوره سجده می فرماید: " قُلْ یَوْمَ الْفَتْحِ لایَنْفَعُ الَّذِینَ کَفَرُوا إِیمانُهُمْ وَ لا هُمْ یُنْظَرُونَ "بگو: «روز پیروزى، ایمان آوردن، سودى به حال کافران نخواهد داشت؛ و به آن‌ها هیچ مهلت داده نمى‌شود»." 

روایت داریم:

امام صادق (علیه السلام)- ابن‌درّاج گوید: از امام صادق (علیه السلام) شنیدم که درباره‌ی آیه: قُلْ یَوْمَ الْفَتْحِ لَا یَنفَعُ الَّذِینَ کَفَرُوا إِیمَانُهُمْ وَلَا هُمْ یُنظَرُونَ می‌فرمود: «یوم الفتح (روز فتح و پیروزی) روزی است که دنیا برای ظهور حضرت قائم (عجل الله تعالی فرجه الشریف) مهیّا می‌شود و [در آن روز] تقرّب‌جستن به ایمان، تنها برای کسی سودمند است که پیش از آن هنگام، مؤمن باشد و به آن فتح و پیروزی، یقین داشته باشد. پس تنها مؤمن است که ایمانش برای او سودمند است و نزد خداوند قدر و منزلت والایی دارد و در روز قیامت و روز برانگیخته‌شدن انسان از قبر، باغ‌های بهشتی، به خاطر او آراسته و مزیّن می‌شود و آتش جهنّم خداوند از او پرده در می‌کشد».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۱، ص۶۳۶

تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۴۳۸/ البرهان

 

پس از این حدیث دیده می شود باید ایمانت را همین الان محکم کنی. فرصت زیادی نداریم إِنَّهُمْ يَرَوْنَهُ بَعِيداً وَ نَراهُ قَرِيباً. یا فرج زودتر اتفاق می افتد یا وفات ما. در هر حال وفات ما ممکن است هر آن اتفاق بیفتد و فرج هم ممکن است هر آن اتفاق بیفتد.

منتظر واقعی امام زمان(عج) کسی است که منتظر وفات است. یعنی کسی که حواسش به وقت محدود و کارهایی که باید انجام دهد هست. اگر به کسی بگویند  یک ماه دیگر بیشتر زنده نیست چه می کند؟ یک دو دوتا چهارتا می کند که چقدر نماز قضا دارد ادا کند روزه ای به گردنش مانده بگیرد حق الناس و قرضهایش را ادا کند حلالیت بگیرد و ... چه برسد به اینکه بگویند هر آن ممکن است مهلتت تمام شود. کسی که بداند در یک مسابقه است که آخر آن مسابقه قرار است اعلام کنند تا ابد کجا قرار است زندگی کند و هر آن ممکن است بگویند وقت تمام، چطور تحرک و تلاشی می کند؟ پس منتظر کسی نیست که صرفا می داند امام زمانی هست و روزی خواهد آمد و همین. بلکه منتظر در حال عمل کردن و اصلاح کجی هاست و برای همین افضل الاعمال انتظار الفرج. اگر کسی بخواهد مهمان ما شود خانه را تمیز و مرتب می کنیم، غذا و میوه تهیه می کنیم اما اگر این مهمان قرار باشد درون ما را هم ببیند باید اول زشتیهای درونمان را پاک کنیم حیوانات وحشی درونمان را بکشیم. بعضی به خاطر اخلاق بدمان گرگ هستیم بعضی به خاطر انواع بدیها و کوتاهی هایی که داریم به شکل انواع حیوانات:

وَلَقَدْ ذَرَأْنَا لِجَهَنَّمَ كَثِيرًا مِنَ الْجِنِّ وَالْإِنْسِ ۖ لَهُمْ قُلُوبٌ لَا يَفْقَهُونَ بِهَا وَلَهُمْ أَعْيُنٌ لَا يُبْصِرُونَ بِهَا وَلَهُمْ آذَانٌ لَا يَسْمَعُونَ بِهَا ۚ أُولَٰئِكَ كَالْأَنْعَامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ ۚ أُولَٰئِكَ هُمُ الْغَافِلُونَ

(به یقین، گروه بسیاری از جن و انس را برای دوزخ آفریدیم؛ آنها دلها [= عقلها] یی دارند که با آن (اندیشه نمی‌کنند، و) نمی‌فهمند؛ و چشمانی که با آن نمی‌بینند؛ و گوشهایی که با آن نمی‌شنوند؛ آنها همچون چهارپایانند؛ بلکه گمراهتر! اینان همان غافلانند (چرا که با داشتن همه‌گونه امکانات هدایت، باز هم گمراهند)!)

 ... بعضی کمثل الحمار یحمل اسفارا

مَثَلُ الَّذِينَ حُمِّلُوا التَّوْرَاةَ ثُمَّ لَمْ يَحْمِلُوهَا كَمَثَلِ الْحِمَارِ يَحْمِلُ أَسْفَارًا ۚ بِئْسَ مَثَلُ الْقَوْمِ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِ اللَّهِ ۚ وَاللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ (کسانی که مکلف به تورات شدند ولی حق آن را ادا نکردند، مانند درازگوشی هستند که کتابهایی حمل می‌کند، (آن را بر دوش می‌کشد اما چیزی از آن نمی‌فهمد)! گروهی که آیات خدا را انکار کردند مثال بدی دارند، و خداوند قوم ستمگر را هدایت نمی‌کند!)(سوره جمعه آیه 5).

آیا ما حق قرآن را ادا کردیم؟ به تکالیفش عمل کردیم یا صرفا خواندیم؟

.

 همچنین از امام سجاد (ع) نقل شده که هنگام طواف به دور کعبه ، یکی از یارانشان عرض کرد: ما اکثر الحجیج؛ چه قدر حاجی زیاد است. امام (ع) به او فرمود: میان دو انگشت من نگاه کن. وقتی نگاه کرد دید عده اي حیوان مشغول طواف هستند و تعداد کمی انسان در بین آنها است. سپس امام (ع) به او فرمودند: ما اکثر الضجیج و اقل الحجیج؛ چه قدر ناله زیاد و حاجی کم است.

 

متاسفانه فقط یاد گرفتیم بگوییم  اللهم عجل لولیک الفرج. ای کاش آن را هم می گفتیم که آن را هم یادمان میرود بگوییم. نماز تمام میشود بدون یک دعا برای فرج. صلوات می فرستیم بدون و عجل فرجهم والعن اعدائهم اجمعین. دیگر این حداقل هاست. نفهمیدیم که ... إِنَّ اللَّهَ لَا يُغَيِّرُ مَا بِقَوْمٍ حَتَّىٰ يُغَيِّرُوا مَا بِأَنْفُسِهِمْ ...( (امّا) خداوند سرنوشت هیچ قوم (و ملّتی) را تغییر نمی‌دهد مگر آنکه آنان آنچه را در خودشان است تغییر دهند!)(سوره رعد آیه 11).

حتی یک عده از جوانان شیعه فرق زمانی که حضرت ظهور کنند با الان را نمی دانند و میگویند مگر چه فرقی می کند که امام بیاید یا نیاید. در کشورهای دیگر مگر الان راحت رندگی نمی کنند؟ توجه ندارد که عدالتی که امام زمان(عج) برقرار می کند عدالت جهانی است نه فقط به نفع یک طبقه پولدار یا فقط به نفع مردم یک کشور. از طرفی، در همه کشورها، هم فقیر داریم هم ثروتمند اما موقع حکومت امام(عج) دیگر فقیری نیست. عقول به کمال می رسد و ... .

روایاتی در این زمینه داریم:

1: امام باقر علیه‌السلام فرمود «هنگامی که قائم ما قیام کند، خداوند دست محبتش را به سر بندگان می‌گذارد و عقول آنها را با آن به کمال می‌رساند و بلوغ فکری آنان رشد یافته و تکمیل می‌شود.»

2: رسول خدا (ص) فرمود «روزی خواهد رسید که هر مجرمی به تمام جرائم خود اعتراف می‌کند»

 

3: امام صادق علیه‌السلام فرمود «در آن روز زمین گنج‌های پنهانش را آشکار و برکاتش را نمایان می‌کند. یا فرمود حتماً زمانی بر شما فرا می‌رسد که احدی از شما جایی برای مصرف دینار و درهم خود نداشته باشد»؛

4:روایت داریم: در حکومت قائم جای مخروبه‌ای در زمین باقی نمی‌ماند جز آنکه آباد می‌شود؛ فلا یَبقی فی الأَرضِ خَرابٌ اِلاّ و عُمِّرَ»

5:رسول خدا صلی‌الله علیه و آله می‌فرماید زمانی که حضرت مهدی (عج) قیام کند، خداوند غنا و بی‌نیازی را در دل بندگانش می‌نهد، به گونه‌ای که حضرت اعلام می‌کند هرکه به مال و ثروت نیاز دارد، بیاید، اما برای آن، کسی پیشقدم نمی‌شود.

6: امام صادق علیه‌السلام فرمود در روزگار او اساس ستمگرى به کلى نابود می‌شود، راه‌ها امن مى‌‏شود، زمین برکات خود را ابراز می‌دارد؛ بر اساس روایتی، اگر یک دختر از شرق عالم به غرب عالم سفر کند هیچ خطری او را تهدید نخواهد کرد.

7: از پیامبر گرامی اسلام نقل شده است که: «امت من در زمان ظهور مهدی، به نعمت هایی دست می یابند که پیش از آن، در هیچ دوره ای دست نیافته بودند. در آن روزگار آسمان باران فراوان دهد و زمین هیچ رویدنی را

در دل خود نگاه ندارد».

 

8: در حدیث دیگری می خوانم که: مهدی(عج) میان مردم، در تقسیم اموال، به مساوات رفتار، می کند به طوری که دیگر نیازمند و محتاجی یافت نمی شود».

9: امام صادق علیه‌السلام می‌فرماید علم 27 حرف است و همه آنچه پیامبران آورده‌اند، تنها دو حرف آن است و مردم تاکنون جز به آن دو حرف علم ندارند و هنگامی که قائم ما قیام کند، 25 حرف دیگر را بیرون می‌آورد، آن را بین مردم نشر و گسترش می‌دهد و آن دو حرف را نیز ضمیمه می‌کند و مجموع 27 حرف را در میان مردم منتشر می‌کند.»

10: امام باقر(ع) می‌فرماید «... وَ تُؤْتُوْنَ الْحِکْمَةَ فِی زَمَانِهِ حَتَّی إِنَّ الْمَرْأَةَ لَتَقْضِی فِی بیتها به کتاب اللَّهِ تَعَالَی وَ سُنَّةِ رَسُولِ اللَّهِ؛ در زمان او (مهدی) حکمت به شما داده شود، تا آنجا که زن در خانه خویش براساس کتاب خداوند و سنّت پیامبر صلی الله علیه و آله حکم می‌کند.»

پس حکومت عدل جهانی که امام زمان(عج) برقرار می کند شبیه هیچ حکومتی در عصر حاضر نیست. اما آن عده دیگری که اینها را هم می دانند و اتفاقا دوست دارند امام سریعتر بیاید باز هم صرفا می گویند پس چرا امام زمان(عج) نمی آید؟ چرا آقا جان نمیایی؟ بیاید برای کی؟ برای آنهایی که تنهایش گذاشتند؟ مگر همین مردم نبودند که قبلا هم نعمت حضور ائمه علیهم السلام را انکار کردند و ایشان را تنها گذاشتند؟ تا جاییکه فَقُتِلَ مَنْ قُتِلَ، وَ سُبِىَ مَنْ سُبِىَ، وَ أُقْصِىَ مَنْ أُقْصِىَ. کاش اول نشان بدهیم که می خواهیم آدم بشویم بعد بگوییم حالا که دیگر ادم شدیم خدایا حالا ما امام لازم داریم. نشان بدهیم به یاد آقا هستیم بعد بگوییم دلمان برای آقایمان تنگ شده. چقدر یاد آقامون هستیم؟ همین قدر که به پدر و مادر سر می زنیم یادی از امام زمانمان(عج) می کنیم؟ مگر نه اینکه اهل بیت(علیهم السلام) پدر و مادر معنوی ما هستند.

امام منتظر ماست نه ما منتظر امام! امام منتظر ماست که از خواب بیدار شویم و از مستی دنیاپرستی در بیاییم. اما من و تو غافل. خواب نیستیم خودمان را به خواب زده ایم. هر چی در گوشمان می زنند بیدار نمی شویم. وَلَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَيْءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِنَ الْأَمْوَالِ وَالْأَنْفُسِ وَالثَّمَرَاتِ وَبَشِّرِ الصَّابِرِينَ (و قطعا شما را به چيزى از [قبيل] ترس و گرسنگى و كاهشى در اموال و جانها و محصولات مى ‏آزماييم و مژده ده شكيبايان را) (سوره بقره- آیه 155)

ترس، بعضی وقتها ترس از ناامنی و جنگ است اما حالا رسیده به ترس از شرکت در یک مهمانی جمعی به خاطر ابتلا به بیماری های واگیردار، این همه ضررهای اقتصادی و مالی، کاهش قدرت خرید، گرانی و بیماری ما را بیدار نمی کند.

اما دلخوشیم که بگوییم و بشنویم شاید این گفتن ها و شنیدن ها تذکری برای ما باشد شاید از بین شما یکی ندای حسین زمان را بشنود که کجاست یاری دهنده ای که مرا یاری کند و پاسخ بدهد سمعا و طاعتا. بعضی ها فکر می کنند اگر موقع امام حسین(ع) در این دنیا بودند حتما می رفتند جزو سپاهیان ایشان و جهاد می کردند اما دروغ می گویند چرا که همین الان حسین زمان، امام زمانشان را تنها گذاشتند و هیچ خبری از جهاد با نفس در آنها نیست.

امام (عج) در توقيع معروف خود به شيخ مفيد (ره) مى‌نويسد:

" اگر شيعيان ما كه خداوند بر انجام طاعت موفقشان بدارد، در وفا كردن به عهد ما همدل بودند مباركي ملاقات ما از آن ها به تأخير نمي افتاد و سعادت ديدار همراه با معرفت ما به سوي آن ها مي شتافت. پس ما را از آن ها پوشيده نمي دارد مگر همان چيزها يي كه از آن ها به ما مي رسد و ما دوست نداريم و از آن ها انتظار نداريم." (الزام النّاصب،ص ١٣۶؛يوم الخلاص،ص ١۶١)

مأمون رقّی نقل می‌‌کند: خدمت امام صادق(ع) بودم که سهل بن حسن خراسانى وارد شد، سلام کرد و نشست. سپس گفت ای فرزند رسول خدا! چقدر شما رئوف و مهربان هستید. شما امام هستید، چرا دفاع از حق خود نمى‌‌کنید با این‌‌که بیش از صد هزار شیعه آماده نبرد دارید.

امام(ع) فرمود: «خراسانى بنشین، خوش آمدی». سپس به خدمت‌کار فرمود: «تنور را روشن کن!».
خدمت‌کار امام(ع) تنور را روشن کرد. و امام(ع) رو به مرد خراسانى نموده، فرمود: «داخل تنور شو!».
خراسانى با التماس گفت: ای فرزند رسول خدا! مرا با آتش مسوزان. از جرم من در گذر، خدا از تو بگذرد.
امام(ع) فرمود: «تو را بخشیدم».

در این هنگام هارون مکى وارد شد در حالی‌که کفش خود را با دست گرفته بود، گفت: «السلام علیک یا ابن رسول اللَّه».
امام(ع) فرمود: «کفش­هایت را بیانداز، برو داخل تنور بنشین!». هارون مکی، کفش­هایش را انداخت و در داخل تنور نشست.
در این هنگام امام(ع) با مرد خراسانی به سخن­گفتن پرداخت و مانند کسی که در خراسان بوده از جریان‌هاى آن منطقه  خبر داد. سپس فرمود: «خراسانى برو ببین در تنور چه خبر است».

خراسانی می‌گوید: به جانب تنور رفتم، دیدم هارون مکی چهار زانو در تنور نشسته است. بعد از تنور خارج شد، و به ما سلام کرد. امام(ع) فرمود: «از اینها در خراسان چند نفر پیدا مى‏شود؟!»

خراسانی گفت: به خدا قسم! یک نفر هم نیست.

امام(ع) فرمود: «به خدا یک نفر هم پیدا نمى‏شود، ما زمانى که پنج نفر یاور مانند این (هارون مکی) نداشته باشیم قیام نخواهیم کرد، ما خودمان موقعیت مناسب را بهتر می‌دانیم» (ابن شهرآشوب مازندرانى، مناقب آل أبی طالب (ع)، ج 4، ص 237، ، علامه،  قم، 1379ق؛‏ علامه مجلسى، بحار الأنوار، ج 47، ص 123، مؤسسة الوفاء، بیروت، 1404ق.)

 

کجاست یاری دهنده ای که حسین زمان را یاری کند؟

اولین گام این است که وظایفمان را بشناسیم.

اما وظایف منتظران که در اینجا گفته می شود برگرفته از آیات قرآن و کتاب مکیال المکارم است که در مورد این کتاب آمده است که:

" مکیال المَکارِم فی فَوائد الدُّعاء لِلقائِم(ع) معروف به مکیال المکارم، نوشتۀ سید محمدتقی موسوی اصفهانی (متوفای ۱۳۴۸ق) درباره امام زمان(عج).است با اینکه نام کتاب درباره فوائد دعا برای امام زمان(عج) است؛ اما نویسنده به بحث‌های دیگری درباره حضرت مهدی(عج) نیز پرداخته است. این کتاب به زبان عربی نوشته شده و سید مهدی حائری قزوینی آن را به زبان فارسی ترجمه کرده است.

او در مقدمه کتاب، انگیزه خود را از تألیف آن دستور امام زمان(عج) برای نگارش آن بیان می‌کند. وی همچنین در مقدمه از دیدار خود با امام زمان(عج) در عالم رؤیا و دستور آن حضرت برای نوشتن کتاب سخن گفته است. نویسنده مدعی است حتی نام کتاب را آن حضرت انتخاب نموده است. او می‌گوید:

"او را در خواب دیدم که با بیانی روح انگیز چنین فرمود: این کتاب را بنویس و عربی هم بنویس و نام آن را بگذار: مکیال المکارم فی فوائد الدعا للقائم."

با این حال نویسنده موفق به نگارش کتاب نشد تا اینکه در سال ۱۳۳۰ق برای انجام مناسک حج به مکه رفت در همان سال در آنجا وبای شدیدی فراگیر شد و برخی از حاجیان را از پای در آورد. مؤلف نذر کرد اگر سالم به وطن خود بازگردد، کتابی تألیف کند و هنگامی که به وطن بازگشت نگارش آن را آغاز کرد.

کتاب مکیال المکارم بر محور بیش از ۱۰۰۰ حدیث و دارای هشت بخش است:

• بخش اول: وجوب شناخت امام زمان(عج) از دیدگاه عقل و نقل.
• بخش دوم: درباره اثبات وجود حضرت مهدی(عج) به وسیله آیات و روایات.
• بخش سوم: بیان حقوق و توجهات آن حضرت نسبت به شیعیان.
• بخش چهارم: توضیح درجات و ویژگی‌های آن حضرت به استناد آیات و روایات.
• بخش پنجم: بیان آثار دعا برای حضرت مهدی(عج).
• بخش ششم: بیان پنجاه زمان و هشت مکان مشخص جهت دعا برای آن حضرت.
• بخش هفتم: چگونگی دعا برای تعجیل ظهور امام مهدی(عج).
• بخش هشتم: تبیین وظایف و تکالیف بندگان به خصوص شیعیان و مسلمانان نسبت به امام مهدی(عج). فهرست کتاب

(ویکی شیعه، مکیال_المکارم_فی_فوائد_الدعاء_للقائم_(کتاب))

بخشی از آنچه ما در اینجا می گوییم برگرفته از آیات قرآن است و بخشی برگرفته از کتاب مکیال المکارم و البته در مواردی هم که توضیحات بیشتری لازم بوده از منابع دیگری به طور محدود استفاده شده است.

 

اما بیایید خواندن دعای عهد را از همین ابتدا که می خواهیم بحث را شروع کنیم آغاز کنیم چرا که در روايتى كه از امام صادق(عليه السلام) نقل شده آمده است كه: «هر كس چهل صبح «دعای عهد» را بخواند از ياوران قائم ما باشد و اگر پيش از ظهور آن حضرت بميرد خداوند او را از قبر بيرون آورد تا در خدمت آن حضرت باشد ...»

حتی بعضی ها هر روز می خوانند بعضی بعد از هر نماز واجب.

خواندن این دعا به ما عهد ازلی ما با خداوند و اهل بیت علیهم السلام و عهد ما با امام زمان(عج) و گوش سپردن و عمل به دستورات ایشان را یادآوری می کند.

اللهم عجل لولیک الفرج واجعلنا من خیر انصاره و اعوانه بحق مولاتنا زینب سلام الله علیها