توضیحات
بسمه تعالی
سخنرانی آیات و روایات مربوط به شان حضرت زهرا سلام الله علیها- قسمت اول:
- وابستگان نزدیک پیامبر(ص):
در قرآن از حضرت زهرا سلام الله علیها یاد شده آنجا که می فرماید:
وَ أَنْذِرْ عَشِیرَتَکَ الْأَقْرَبِینَ (سوره شعرا، آیه 214)
(هنگامی که آیه شریفه: وَ أَنْذِرْ عَشِیرَتَکَ الْأَقْرَبِینَ؛ نازل شد، پیامبر(ص) بر فراز کوه صفا رفت و بستگان خود را جمع کرد و مورد خطاب قرار داد که یکی از آنها هم حضرت زهرا سلام الله علیها بود که جزو مخاطبین حضرت قرار گرفت.)
- نزول ملائکه بر حضرت زهرا سلام الله علیها (مختلف الملائکه)
سوره فصلت آیه 30: إِنَّ الَّذينَ قالُوا رَبُّنَا اللهُ ثُمَّ اسْتَقامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَيْهِمُ الْمَلائِكَةُ أَلاَّ تَخافُوا وَ لا تَحْزَنُوا وَ أَبْشِرُوا بِالْجَنَّةِ الَّتي كُنْتُمْ تُوعَدُونَ [30]
به يقين كسانى كه گفتند: «پروردگار ما خداوند يگانه است». سپس استقامت كردند، فرشتگان بر آنان نازل مىشوند كه: «نترسيد و غمگين مباشيد، و بشارت باد بر شما به آن بهشتى كه به شما وعده داده شده است»!)
احادیث:
1-الباقر (علیه السلام)- دَخَلَ حُمْرَانُبْنُأَعْیَنَ عَلَی أَبِیجَعْفَرٍ (علیه السلام) وَ قَالَ لَهُ جُعِلْتُ فِدَاکَ یَبْلُغُنَا أَنَّ الْمَلَائِکَهًَْ تَنَزَّلُ عَلَیْکُمْ فَقَالَ إِنَّ الْمَلَائِکَهًَْ وَ اللَّهِ لَتَنَزَّلُ عَلَیْنَا وَ تَطَأُ فُرُشَنَا أَمَا تَقْرَأُ کِتَابَ اللَّهِ تَعَالَی إِنَّ الَّذِینَ قالُوا رَبُّنَا اللهُ ثُمَّ اسْتَقامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَیْهِمُ الْمَلائِکَةُ أَلَّا تَخافُوا وَ لا تَحْزَنُوا وَ أَبْشِرُوا بِالْجَنَّةِ الَّتِی کُنْتُمْ تُوعَدُونَ.
امام باقر (علیه السلام)- حمرانبناعین بر امام باقر (علیه السلام) وارد شد و عرض کرد: «فدایت شوم! به ما خبر رسیده است که فرشتگان بر شما نازل میشوند»! امام باقر (علیه السلام) فرمود: «آری! به خدا قسم! بر ما فرود میآیند و بر بساطهای ما قدم میگذارند. مگر در قرآن نخواندهای که پروردگار میفرماید: إِنَّ الذِینَ قَالوا رَبُّنَا اللهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا تَتَنَزَّل عَلیهِمُ المَلائِکَةُ أَلا تَخَافُوا ولا تَحْزَنُوا وأَبْشِرُوا بِالجَنَّةِ التِی کُنتُمْ تُوعَدُونَ».
تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۳، ص۵۲۸
بحارالأنوار، ج۲۶، ص۳۵۲/ بصایرالدرجات، ص۹۱/ البرهان؛ «ان الملایکه» محذوف و «بسطنا» بدل «فرشنا»/ نورالثقلین/ بحارالأنوار، ج۶۶، ص۲۶۴
- الصّادق (علیه السلام)- عَنْ سُلَیْمَانَبْنِخَالِدٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) فِی قَوْلِهِ تَعَالَی إِنَّ الَّذِینَ قالُوا رَبُّنَا اللهُ ثُمَّ اسْتَقامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَیْهِمُ الْمَلائِکَةُ أَلَّا تَخافُوا وَ لا تَحْزَنُوا فَقَالَ أَمَا وَ اللَّهِ لَرُبَّمَا وَسَّدْنَاهُمُ الْوَسَائِدَ فِی مَنَازِلِنَا قِیلَ الْمَلَائِکَهًُْ تَظْهَرُ لَکُمْ فَقَالَ هُمْ أَلْطَفُ بِصِبْیَانِنَا مِنَّا بِهِمْ وَ ضَرَبَ بِیَدِهِ إِلَی مَسَاوِرَ فِی الْبَیْتِ فَقَالَ وَ اللَّهِ لَطَالَ مَا اتَّکَأَتْ عَلَیْهِ الْمَلَائِکَهًُْ وَ رُبَّمَا الْتَقَطْنَا مِنْ زَغَبِهَا.
امام صادق (علیه السلام)- سلیمانبنخالد از امام صادق (علیه السلام) در کلام خدای تعالی: إِنَّ الَّذِینَ قالُوا رَبُّنَا اللهُ ثُمَّ اسْتَقامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَیْهِمُ المَلائِکَةُ أَلَّا تَخافُوا وَ لا تَحْزَنُوا نقل کرده است که فرمود: «آگاه باشید، به خدا قسم که بسا شده ما در خانهی خود برای آنها پشتی نهادیم». گفته شد: «فرشتهها بر شما نمایان میشوند»؟ فرمود: «آنها به کودکان ما از خود ما مهربانترند» و دست به چند پشتی زد که در خانه بود و فرمود: «به خدا بسیار شده که فرشتهها بر آنها پشت دادهاند، و بسا از ریزهی پرهایشان بر گرفتهایم».
تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۳، ص۵۳۰
بحارالأنوار، ج۵۶، ص۱۸۶/ بحارالأنوار، ج۲۶، ص۳۵۳؛ «قیل الملایکه... الی آخر» محذوف/ نورالثقلین/ الخرایج والجرایح، ص۲، ص۸۵۰/ بصایرالدرجات، ص۹۱ و کشف الغمهًْ، ج۲، ص۱۸۷؛ «بتفاوت»/ بصایرالدرجات، ص۹۳
- کسی که پذیرش ولایتش حسنه و عداوت و دشمنی با او سیئه است:
خداوند در سوره فصلت آیه 34 می فرماید: (وَ لا تَسْتَوِي الْحَسَنَةُ وَ لاَ السَّيِّئَةُ ادْفَعْ بِالَّتي هِيَ أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذي بَيْنَكَ وَ بَيْنَهُ عَداوَةٌ كَأَنَّهُ وَلِيٌّ حَميمٌ [34]
هرگز نيكى و بدى يكسان نيست؛ بدى را با نيكى دفع كن، ناگاه [خواهى ديد] همان كس كه ميان تو و او دشمنى است، گويى دوستى گرم و صميمى است.
یا در سوره رعد آیه 6 داریم:
وَ یَسْتَعْجِلُونَکَ بِالسَّیِّئَةِ قَبْلَ الْحَسَنَةِ وَ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهِمُ الْمَثُلاتُ وَ إِنَّ رَبَّکَ لَذُو مَغْفِرَةٍ لِلنَّاسِ عَلَى ظُلْمِهِمْ وَ إِنَّ رَبَّکَ لَشَدِیدُ الْعِقَابِ [6]
آنها پیش از تقاضاى حسنه [و رحمت]، از تو تقاضاى شتاب در سیّئه [و عذاب] مىکنند؛ با اینکه پیش از آنها بلاهاى عبرت انگیز نازل شده است. و پروردگار تو نسبت به مردم، با اینکه ظلم مىکنند، داراى آمرزش است؛ و [درعین حال] پروردگارت سخت کیفر است
احادیث:
1-أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- الحسنهًُْ مَوَدَّتُنَا أَهْلَ الْبَیْتِ وَ السَّیِّئَهًُْ عَدَاوَتُنَا أَهْلَ الْبَیْتِ.
امام علی (علیه السلام)- حسنهای که در این آیه آمده ولایت ما اهل بیت است و سیّئه، عداوت و دشمنی با ما اهل بیت است.
تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۳، ص۵۳۶
بحارالأنوار، ج۲۴، ص۴۱
2-أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- الْحَسَنَهًُْ مَوَدَّتُنَا أَهْلَ الْبَیْتِ وَ السَّیِّئَهًُْ عَدَاوَتُنَا أَهْلَ الْبَیْت.
امام علی (علیه السلام)- الحَسَنَةِ، دوستی ما و السَّیِّئَةِ، دشمنی ما اهلبیت (است.
تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۷، ص۲۱۶
تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۴۰۳
- بزرگترین نعمتها یا آلاء پذیرش ولایت حضرت زهرا(سلام الله علیها) و اولاد ایشان:
فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكَ تَتَمارى [55] (سوره نجم آیه 55 )
... فَاذْكُرُوا آلاءَ اللهِ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ (قسمتی از آیه 69 سوره اعراف)
حدیث:
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ أبِییُوسُف البَزّاز قَالَ: تَلَا أَبُوعَبْدِاللَّهِ (علیه السلام) هَذِهِ الْآیَهًَْ فَاذْکُرُوا آلاءَ اللَّهِ قَالَ أَ تَدْرِی مَا آلَاءُ اللَّهِ قُلْتُ لَا قَالَ هِیَ أَعْظَمُ نِعَمِ اللَّهِ عَلَی خَلْقِهِ وَ هِیَ وَلَایَتُنَا.
امام صادق ( ابویوسف بزاز گوید: امام صادق (این آیه را تلاوت نمود: فَاذْکُرُوا آلاءَ اللهَ. (امام) فرمود: «میدانی آلاء خدا چیست»؟ عرض کردم: «نه». فرمود: «آنها بزرگترین نعمتهای خداوند بر خلق هستند و آن ولایت ما است.
تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۱۹۲
الکافی، ج۱، ص۲۱۷/ بحار الأنوار، ج۲۴، ص۵۹/ بحار الأنوار، ج۶۴، ص۱۴۷/ بصایر الدرجات، ص۸۱/ تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۱۸۳/ نور الثقلین/ البرهان
- جوشیدن چشمه برای بنی اسرائیل به نام حضرت زهرا (سلام الله علیها) به همراه اسامی دیگر چهارده معصوم (علیهم السلام)
(وَ قَطَّعْناهُمُ اثْنَتَيْ عَشْرَةَ أَسْباطاً أُمَماً وَ أَوْحَيْنا إِلى مُوسى إِذِ اسْتَسْقاهُ قَوْمُهُ أَنِ اضْرِبْ بِعَصاكَ الْحَجَرَ فَانْبَجَسَتْ مِنْهُ اثْنَتا عَشْرَةَ عَيْناً قَدْ عَلِمَ كُلُّ أُناسٍ مَشْرَبَهُمْ وَ ظَلَّلْنا عَلَيْهِمُ الْغَمامَ وَ أَنْزَلْنا عَلَيْهِمُ الْمَنَّ وَ السَّلْوى كُلُوا مِنْ طَيِّباتِ ما رَزَقْناكُمْ وَ ما ظَلَمُونا وَ لكِنْ كانُوا أَنْفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ [160]
ما آنها را به دوازده گروه كه هريك طايفهاى [از دودمان اسرائيل] بودند تقسيم كرديم. و هنگامىكه قوم موسى [در بيابان] از او تقاضاى آب كردند، به او وحى فرستاديم كه: «عصاى خود را بر سنگ مخصوص بزن». ناگهان دوازده چشمه از آن بيرون جست؛ آنچنانكه هر طايفه، چشمه و آبشخور خود را مىشناخت. و ابر را بر سر آنها سايبان ساختيم؛ و بر آنها «منّ» (نوعى صمغ شيرين گياهان) و «سلوى» (پرندهاى مانند بلدرچين) فرستاديم؛ [و به آنان گفتيم]: «از روزيهاى پاكيزهاى كه به شما دادهايم، بخوريد؛ [و آنها كفران كردند؛ ولى با اين كار] به ما ستم نكردند، بلكه به خودشان ستم مىنمودند».
)(سوره اعراف آیه 160)(العسکری (علیه السلام)- وَ اذْکُرُوا یَا بَنِی إِسْرَائِیلَ إِذِ اسْتَسْقَی مُوسَی لِقَوْمِهِ طَلَبَ لَهُمُ السَّقْیَ لَمَّا لَحِقَهُمُ الْعَطَشُ فِی التِّیهِ وَ ضَجُّوا بِالْبُکَاءِ إِلَی مُوسَی (علیه السلام) وَ قَالُوا هَلَکْنَا بِالْعَطَشِ فَقَالَ مُوسَی (علیه السلام) إِلَهِی بِحَقِّ مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) سَیِّدِ الْأَنْبِیَاءِ وَ بِحَقِّ عَلِیٍّ (علیه السلام) سَیِّدِ الْأَوْصِیَاءِ وَ بِحَقِّ فَاطِمَهًَْ (سلام الله علیها) سَیِّدَهًِْ النِّسَاءِ وَ بِحَقِّ الْحَسَنِ (علیه السلام) سَیِّدِ الْأَوْلِیَاءِ وَ بِحَقِّ الْحُسَیْنِ (علیه السلام) أَفْضَلِ الشُّهَدَاءِ وَ بِحَقِّ عِتْرَتِهِمْ (علیهم السلام) وَ خُلَفَائِهِمْ سَادَهًِْ الْأَزْکِیَاءِ لَمَّا سَقَیْتَ عِبَادَکَ هَؤُلَاءِ فَأَوْحَی اللَّهُ تَعَالَی یَامُوسَی (علیه السلام) اضْرِبْ بِعَصاکَ الْحَجَرَ فَضَرَبَهُ بِهَا فَانْفَجَرَتْ مِنْهُ اثْنَتا عَشْرَةَ عَیْناً قَدْ عَلِمَ کُلُّ أُناسٍ کُلُّ قَبِیلَهًٍْ مِنْ بَنِی أَبٍ مِنْ أَوْلَادِ یَعْقُوبَ مَشْرَبَهُمْ فَلَا یُزَاحِمُ الْآخَرِینَ فِی مَشْرَبِهِمْ.
امام عسکری ( یعنی بنیاسرائیل را به یاد آورید همان زمانیکه موسی برای قومش آب طلبید. و آن زمانی بود که آنان در سرگردانی بودند و تشنگی امان از آنان بریده بود تا اینکه با گریهوزاری بهسوی موسی (آمده و گفتند: از تشنگی هلاک شدیم. موسی (چنین دعا کرد: «خداوندا، به حقّ محمّد (سرور پیامبران و به حقّ علی (سرور امامان و به حقّ فاطمه (بزرگ بانوی زنان، و به حقّ حسن (سرور اولیاء و به حقّ حسین (برترین شهداء و به حقّ عترت و جانشینان آنان؛ سرور پاکان، تو را سوگند میدهم که این بندگانت را آب بدهی. خداوند تعالی به موسی (وحی نمود: با عصایت به سنگ بزن. موسی (هم چنین کرد و از آن دوازده چشمه جوشید. و هر قبیله که از اولاد پدری از اولاد یعقوب (بودند آبشخورش معلوم گردید که مزاحمتی در آبشخور دیگری ایجاد نشود».
تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۳۶۲
مستدرک الوسایل، ج۵، ص۲۳۶
- ستم به حضرت زهرا سلام الله علیها ستم به خداست
قسمت آخر سوره اعراف آیه 160 : ...وَ ما ظَلَمُونا وَ لكِنْ كانُوا أَنْفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ (...[و آنها كفران كردند؛ ولى با اين كار] به ما ستم نكردند، بلكه به خودشان ستم مىنمودند)
(الکاظم (علیه السلام)- عَنْ مُحَمَّدِبْنِالْفُضَیْلِ عَنْ أبِیالْحَسَنِ الْمَاضِیِّ (علیه السلام) أنَّهُ قَالَ فِی قَوْلِ اللهِ عَزَّوَجَلَّ وَ ما ظَلَمُونا وَ لکِنْ کانُوا أَنْفُسَهُمْ یَظْلِمُونَ قَالَ إِنَّ اللَّهَ أَعَزُّ وَ أَمْنَعُ مِنْ أَنْ یَظْلِمَ أَوْ یَنْسُبَ نَفْسَهُ إِلَی ظُلْمٍ وَ لَکِنَّ اللَّهَ خَلَطَنَا بِنَفْسِهِ فَجَعَلَ ظُلْمَنَا ظُلْمَهُ وَ وَلَایَتَنَا وَلَایَتَهُ ثُمَّ أَنْزَلَ بِذَلِکَ قُرْآناً عَلَی نَبِیِّهِ فَقَالَ وَ ما ظَلَمْناهُمْ وَ لکِنْ کانُوا أَنْفُسَهُمْ یَظْلِمُونَ قُلْتُ هَذَا تَنْزِیلٌ قَالَ نَعَم.
امام کاظم ( محمدبنفضیل گوید امام کاظم (فرمود: مگر در این آیه: [ولی شما کفران کردید]! آنها به ما ستم نکردند بلکه به خود ستم مینمودند) دقت نکردهای. خداوند عزیزتر و قویتر است از اینکه به او ستم روا شود یا اینکه به خود نسبت ظلم دهد، امّا در این آیات که میفرماید به ما ستم روا نداشتهاند، ما را با نفس خود قرین و همراه قرار داده و بههمینجهت ظلم به ما را ظلم به خود نسبت داده و ولایت ما را ولایت خود محسوب نموده، سپس در این مورد بر پیامبرش آیه نازل کرده است: ما به آنها ستم نکردیم، امّا آنها به خودشان ظلم و ستم میکردند)) گفتم: «آیا آیه همینطور نازل شده است»؟ فرمود: «آری».
تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۳۶۸
نور الثقلین
)
- خدا در قرآن حضرت زهرا (سلام الله علیها) را تمسک کننده به کتاب، اقامه کننده نماز و مصلح معرفی می کند:
(وَ الَّذينَ يُمَسِّكُونَ بِالْكِتابِ وَ أَقامُوا الصَّلاةَ إِنَّا لا نُضيعُ أَجْرَ الْمُصْلِحينَ [170]
و آنها كه به كتاب [خدا] تمسّك جويند، و نماز را برپا دارند، [پاداش بزرگى خواهند داشت؛ زيرا] ما پاداش مصلحان را ضايع نخواهيم كرد.
(الباقر (علیه السلام)- وَ الَّذِینَ یُمَسِّکُونَ بِالْکِتابِ إِلَی آخِرِهِ نَزَلَتْ فِی آلِ مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) وَ أَشْیَاعِهِم.
امام باقر ( وَ الَّذینَ یُمَسِّکُونَ بِالْکِتابِ ... این آیه دربارهی آل محمّد (و شیعهی آنان نازل شد.
تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۳۸۶
بحار الأنوار، ج۲۳، ص۲۰۵/ القمی، ج۱، ص۲۴۶/ نور الثقلین/ البرهان
))
که مسلما یکی از آل محمد(ص) حضرت فاطمه سلام الله علیهاست.
- اهل ذکر:
سوره طلاق آیه 11 :
(أَعَدَّ اللهُ لَهُمْ عَذاباً شَديداً فَاتَّقُوا اللهَ يا أُولِي الْأَلْبابِ الَّذينَ آمَنُوا قَدْ أَنْزَلَ اللهُ إِلَيْكُمْ ذِكْراً [11]
خداوند عذاب سختى براى آنها فراهم ساخته؛ پس اى خردمندانى كه ايمان آوردهايد از [مخالفت فرمان] خدا بپرهيزيد! به يقين خداوند چيزى كه مايهی تذكّر است بر شما نازل كرده.
سوره انبیا آیه 7:
وَ ما أَرْسَلْنا قَبْلَكَ إِلاَّ رِجالاً نُوحي إِلَيْهِمْ فَسْئَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ [7]
ما پيش از تو، جز مردانى كه به آنان وحى مىكرديم، نفرستاديم [همه انسان بودند] اگر نمىدانيد، از آگاهان بپرسيد.
احادیث:
- الباقر (علیه السلام)- الذِّکْرُ اسْمُ رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) وَ قَالُوا نَحْنُ أَهْلُ الذِّکْر.
امام باقر (علیه السلام)- ذکر نام پیامبر (صلی الله علیه و آله) است. و ما اهل ذکریم.
تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۶، ص۳۷۰
بحارالأنوار، ج۹، ص۲۴۳/ القمی، ج۲، ص۳۷۵/ بحارالأنوار، ج۱۶، ص۹۰
- الصّادق (علیه السلام)- الْکِتَابُ: الذِّکْرُ، وَ أَهْلُهُ: آلُ مُحَمَّدٍ (.
امام صادق ( کتاب (قرآن)، ذکر است و اهل آن، آل محمّد (ص) هستند.
تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۹، ص۳۳۸
الکافی، ج۲، ص۲۶
- أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- عَنِ الْأَصْبَغِبْنِنُبَاتَهًَْ عَنْ عَلِیٍّ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) فِی قَولِهِ عَزَّوَجَلَّ فَسْئَلُوا أَهْلَ الذِّکْرِ إِنْ کُنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ قَالَ نَحنُ أهلُ الذِّکرِ.
امام علی ( اصبغبننباته گوید: از امام علی (در مورد آیه: فَاسْأَلُواْ أَهْلَ الذِّکْرِ إِن کُنتُمْ لاَ تَعْلَمُونَ سؤال پرسیدم، فرمود: «ما اهل ذکر هستیم».
تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۹، ص۳۳۸
تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۳۱۸/ البرهان
- الرّضا (علیه السلام)- وَ نَحْنُ أَهْلُ الذِّکْرِ الَّذِینَ قَالَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ فَسْئَلُوا أَهْلَ الذِّکْرِ إِنْ کُنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ فَقَالَتِ الْعُلَمَاءُ إِنَّمَا عَنَی بِذَلِکَ الْیَهُودَ وَ النَّصَارَی فَقَالَ أَبُوالْحَسَنِ (علیه السلام) سُبْحَانَ اللَّهِ وَ یَجُوزُ ذَلِکَ إِذَنْ یَدْعُونَا إِلَی دِینِهِمْ وَ یَقُولُونَ إِنَّهُ أَفْضَلُ مِنْ دِینِ الْإِسْلَامِ فَقَالَ الْمَأْمُونُ فَهَلْ عِنْدَکَ فِی ذَلِکَ شَرْحٌ بِخِلَافِ مَا قَالُوا یَا أَبَاالْحَسَنِ (علیه السلام) قَالَ نَعَمْ الذِّکْرُ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) وَ نَحْنُ أَهْلُهُ وَ ذَلِکَ بَیِّنٌ فِی کِتَابِ اللَّهِ حَیْثُ یَقُولُ فِی سُورَهًِْ الطَّلَاقِ فَاتَّقُوا اللهَ یا أُولِی الْأَلْبابِ الَّذِینَ آمَنُوا قَدْ أَنْزَلَ اللهُ إِلَیْکُمْ ذِکْراً رَسُولًا یَتْلُوا عَلَیْکُمْ آیاتِ اللهِ مُبَیِّناتٍ فَالذِّکْرُ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) وَ نَحْنُ أَهْلُهُ.
امام رضا (علیه السلام)- ما همان اهل ذکریم که خدا در کتاب محکمش فرموده است: اگر نمیدانید، از آگاهان بپرسید. (انبیاء/۷) علماء گفتند: «مقصود از اهل ذکر یهود و نصاری است». امام رضا (علیه السلام) فرمود: «سبحان اللَّه آیا این رواست؟ دراینصورت به دین خود دعوت میکنند و گویند: «از دین اسلام برتر است». مأمون عرض کرد: «دراینباره شما توضیحی دارید به خلاف آنچه گفتند»؟ فرمود: «آری مقصود از ذکر رسول خداست و ما اهل اوئیم و این را در سورهی طلاق بیان کرده است: فَاتَّقُوا اللهَ یا أُولِی الْأَلْبابِ الَّذِینَ آمَنُوا؛ قَدْ أَنْزَلَ اللهُ إِلَیْکُمْ ذِکْراً رَسُولًا یَتْلُوا عَلَیْکُمْ آیاتِ اللهِ مُبَیِّناتٍ ذکر رسول خداست و ما اهل ذکریم».
تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۶، ص۳۷۰
وسایل الشیعهًْ، ج۲۷، ص۷۲/ بحارالأنوار، ج۲۳، ص۱۷۳/ الأمالی للصدوق، ص۵۳۱/ بشارهًْ المصطفی، ص۲۳۴/ تحف العقول، ص۴۳۴/ عیون أخبارالرضا (ج۱، ص۲۳۹/ نورالثقلین/ البرهان
- معرفی شده به عنوان اهل البیت و مشمول آیه تطهیر:
آیه 33 سوره احزاب: ... إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا
(جز این نیست که همواره خدا می خواهد هرگونه پلیدی را از شما اهل بیت [که به روایت شیعه و سنی محمّد، علی، فاطمه، حسن و حسین علیهم السلام اند] برطرف نماید، و شما را چنان که شایسته است [از همه گناهان و معاصی] پاک و پاکیزه گرداند.)
احادیث:
1- الرّسول ( عَنْ أُمِّ سَلَمَهًَْ قَالَتْ إِنَّ هَذِهِ الْآیَهًَْ نَزَلَتْ فِی بَیْتِهَا إِنَّما یُرِیدُ اللهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیراً قَالَتْ وَ أَنَا جَالِسَهًٌْ عِنْدَ الْبَابِ فَقُلْتُ یَا رَسُولَ اللَّهِ (أَلَسْتُ مِنْ أَهْلِ الْبَیْتِ فَقَالَ إِنَّکِ إِلَی خَیْرٍ أَنْتِ مِنْ أَزْوَاجِ رَسُولِ اللَّهِ (قَالَتْ وَ فِی الْبَیْتِ رَسُولُ اللَّهِ (وَ عَلِیٌّ وَ فَاطِمَهًُْ وَ الْحَسَنُ وَ الْحُسَیْنُ فَجَلَّلَهُمْ بِکِسَاءٍ وَ قَالَ اللَّهُمَّ هَؤُلَاءِ أَهْلُ بَیْتِی فَأَذْهِبْ عَنْهُمُ الرِّجْسَ وَ طَهِّرْهُمْ تَطْهِیراً.
پیامبر ( از امّ سلمه همسر پیامبر (روایت شده است که گفت: آیهی إِنَّمَا یُرِیدُ اللهُ لِیُذْهِبَ عَنکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیرًا در خانهی من نازل شد و من کنار در نشسته بودم و عرض کردم: «ای رسول خدا (! آیا من یکی از اهل بیت نیستم»؟ رسول خدا (پاسخ داد: «تو در مسیر خیر و نیکی هستی و تو یکی از همسران رسول خدا (میباشی». در خانه، رسول خدا (علی، فاطمه، حسن و حسین (حضور داشتند. پس رسول خدا (عبایی را بر روی آنان انداخت و فرمود: «خدایا! اینان، اهل بیت من هستند، پس پلیدی و گناه را از آنان بزدای و آنان را پاک و مطهّر ساز».
تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۲، ص۱۵۴
بحار الأنوار، ج۳۵، ص۲۱۵/ شواهدالتنزیل، ج۲، ص۸۵
2-الرّسول ( إِنَّمَا نَزَلَتْ فِیَ وَ فِی أَخِی عَلِیٍ (وَ فِی ابْنَتِی فَاطِمَهًَْ (وَ فِی ابْنَیَّ وَ فِی تِسْعَهًٍْ مِنْ وُلْدِ الْحُسَیْنِ (خَاصَّهًْ.
پیامبر : ( این آیه فقط دربارهی من و برادرم علیّبنابیطالب و دخترم فاطمه و دو فرزندم حسن و حسین (و نه نفر از فرزندان حسین (نازل شده است.
تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۲، ص۱۵۴
الاحتجاج، ج۱، ص۱۴۸/ علل الشرایع، ج۱، ص۲۰۵/ نورالثقلین/ البرهان/ القمی، ج۲، ص۱۹۳
3-الرّسول ( عن أبیعبدالله (قال: قَالَ (عَلِیٌّ (سَیِّدُ الْمُؤْمِنِینَ وَ قَالَ عَلِیٌّ (عَمُودُ الدِّینِ وَ قَالَ هَذَا هُوَ الَّذِی یَضْرِبُ النَّاسَ بِالسَّیْفِ عَلَی الْحَقِّ بَعْدِی وَ قَالَ الْحَقُّ مَعَ عَلِیٍّ أَیْنَمَا مَالَ وَ قَالَ إِنِّی تَارِکٌ فِیکُمْ أَمْرَیْنِ إِنْ أَخَذْتُمْ بِهِمَا لَنْ تَضِلُّوا کِتَابَ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ وَ أَهْلَ بَیْتِی عِتْرَتِی أَیُّهَا النَّاسُ اسْمَعُوا وَ قَدْ بَلَّغْتُ إِنَّکُمْ سَتَرِدُونَ عَلَیَّ الْحَوْضَ فَأَسْأَلُکُمْ عَمَّا فَعَلْتُمْ فِی الثَّقَلَیْنِ وَ الثَّقَلَانِ کِتَابُ اللَّهِ جَلَّ ذِکْرُهُ وَ أَهْلُ بَیْتِی فَلَا تَسْبِقُوهُمْ فَتَهْلِکُوا وَ لَا تُعَلِّمُوهُمْ فَإِنَّهُمْ أَعْلَمُ مِنْکُمْ فَوَقَعَتِ الْحُجَّهًُْ بِقَوْلِ النَّبِیِّ (وَ بِالْکِتَابِ الَّذِی یَقْرَأُهُ النَّاسُ فَلَمْ یَزَلْ یُلْقِی فَضْلَ أَهْلِ بَیْتِهِ بِالْکَلَامِ وَ یُبَیِّنُ لَهُمْ بِالْقُرْآنِ إِنَّما یُرِیدُ اللهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیراً.
پیامبر ( از امام صادق (روایت است: پیامبر (فرمود: علی (سرور مؤمنین است و فرمود: «علی (ستون دین است». و فرمود: «این همان کسی است که [پس از من] به خاطر حق با مردم میجنگد». و فرمود: «حق با علی (است، با هر رویّهای که در پیش گیرد». و فرمود: «من در میان شما دو امر را به جای میگذارم که اگر از این دو بهره گیرید، هرگز گمراه نخواهید شد: کتاب خداوند عزّوجلّ و اهل بیتم. ای مردم! گوش فرا دهید که به گوش شما رساندم و تبلیغ کردم. شما در کنار حوض بر من وارد میشوید، در آنجا از اعمالتان در قبال ثقلین خواهم پرسید. ثقلین کتاب خداوند عزّوجلّ و اهل بیت من است. پس از آنها پیشی نگیرید که هلاک میشوید و به آنان نیاموزید چرا که آنان عالمتر از شما هستند». با کلام پیامبر (و کتابی که مردم آن را میخوانند. حجّت بر آنان تمام شد (جای عذر و بهانهای باقی نماند). رسول اکرم (پیوسته فضل اهل بیتش را که سلام و درود خدا بر آنان باد، بیان نموده و با قرآن برای آنان روشن میکرد إِنَّمَا یُرِیدُ اللهُ لیُذْهِبَ عَنکُمُ الرِّجْسَ أَهْل البَیْتِ و یُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیرًا.
تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۲، ص۱۵۶
الکافی، ج۱، ص۲۹۳
4-أمیرالمؤمنین ( قَالَ عَلِیُّبْنُأَبِیطَالِبٍ (إِنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ فَضَّلَنَا أَهْلَ الْبَیْتِ وَ کَیْفَ لَا یَکُونُ کَذَلِکَ وَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ یَقُولُ فِی کِتَابِهِ إِنَّما یُرِیدُ اللهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیراً فَقَدْ طَهَّرَنَا اللَّهُ مِنَ الْفَوَاحِشِ ما ظَهَرَ مِنْها وَ ما بَطَنَ فَنَحْنُ عَلَی مِنْهَاجِ الْحَقِّ.
امام علی ( خداوند عزّوجلّ، ما اهل بیت را بر دیگران برتری داده است و چگونه اینطور نباشد درحالیکه خداوند عزّوجلّ در کتاب خود میفرماید: إِنَّمَا یُرِیدُ اللهُ لیُذْهِبَ عَنکُمُ الرِّجْسَ أَهْل البَیْتِ و یُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیرًا بنابراین خداوند گناهان ظاهری و باطنی را از ما زدوده است. و ما در مسیر حق میباشیم.
تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۲، ص۱۵۸
بحار الأنوار، ج۲۵، ص۲۱۳/ البرهان/ تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۴۵۰
5-الرّسول ( عَن أَبِیجَعْفَرٍ الْبَاقِرِ (عَنْ أَبِیهِ عَلِیِّبْنِالْحُسَیْنِ (کَانَ رَسُولُ اللَّهِ (یَأْتِی بَابَ فَاطِمَهًَْ (کُلَّ سُحْرَهًٍْ فَیَقُولُ السَّلَامُ عَلَیْکُمْ أَهْلَ الْبَیْتِ وَ رَحْمَهًُْ اللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ الصَّلَاهًَْ یَرْحَمُکُمُ اللَّهُ إِنَّما یُرِیدُ اللهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیراً.
پیامبر ( رسول خدا (هرگاه برای نماز صبح میرفت به در خانهی فاطمه (میآمد و میفرمود: «سلام بر شما اهل بیت و رحمت خدا و برکات او نصیب شما باد، بشتابید بهسوی نماز! خداوند شما را مورد رحمت خود قرار دهد! إِنَّمَا یُرِیدُ اللهُ لیُذْهِبَ عَنکُمُ الرِّجْسَ أَهْل البَیْتِ و یُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیرًا.
تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۲، ص۱۶۰
بحار الأنوار، ج۲۵، ص۲۱۹/ تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۳۱۶/ نهج الحق، ص۱۷۴/ فرات الکوفی، ص۳۳۸
6-الرّضا ( الرَّیَّانُبْنُالصَلْت عَنِ الرِّضَا (قَالَ الْمَأْمُونُ وَ مَنِ الْعِتْرَهًُْ الطَّاهِرَهًُْ فَقَالَ الرِّضَا (الَّذِینَ وَصَفَهُمُ اللَّهُ فِی کِتَابِهِ فَقَالَ إِنَّما یُرِیدُ اللهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیراً وَ هُمُ الَّذِینَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (إِنِّی مُخَلِّفٌ فِیکُمُ الثَّقَلَیْنِ کِتَابَ اللَّهِ وَ عِتْرَتِی أَهْلَ بَیْتِی وَ إِنَّهُمَا لَنْ یَفْتَرِقَا حَتَّی یَرِدَا عَلَیَّ الْحَوْضَ انْظُرُوا کَیْفَ تَخْلُفُونِّی فِیهِمَا أَیُّهَا النَّاسُ لَا تُعَلِّمُوهُمْ فَإِنَّهُمْ أَعْلَمُ مِنْکُمْ إِلَی أَنْ قَالَ فَصَارَتْ وِرَاثَهًُْ الْکِتَابِ لِلْمُهْتَدِینَ دُونَ الْفَاسِقِینَ.
امام رضا ( ریّانبنصلت از امام رضا (روایت میکند که مامون از امام رضا (در مورد عترت طاهرین پرسید. امام رضا (فرمود: «آنها کسانی هستند که خداوند ایشان را در قرآن اینگونه توصیف نمود: إِنَّما یُرِیدُ اللهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیراً آنان کسانی هستند که رسول خدا (در شأن آنها فرمود: «من در بین شما دو چیز گرانبها میگذارم کتاب خدا و عترت اهل بیت؛ و این دو از یکدیگر جدا نمیشوند تا اینکه در کنار حوض بر من وارد شوند. ببینید که پس از من با آن دو چگونه برخورد میکنید. ای مردم! به آنها چیزی یاد ندهید، زیرا آنان از شما داناترند تا اینکه آن حضرت فرمود: «میراث کتاب الهی مخصوص هدایتشوندگان است نه برای فاسقان».
تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۲، ص۱۶۲
وسایل الشیعهًْ، ج۲۷، ص۱۸۸/ بحار الأنوار، ج۲۵، ص۲۲۰، فیه: «الی أن قال صارت ... الی آخر» محذوف
- کلمه:
(سوره لقمان آیه 27:
وَ لَوْ أَنَّ ما فِي الْأَرْضِ مِنْ شَجَرَةٍ أَقْلامٌ وَ الْبَحْرُ يَمُدُّهُ مِنْ بَعْدِهِ سَبْعَةُ أَبْحُرٍ ما نَفِدَتْ كَلِماتُ اللهِ إِنَّ اللهَ عَزيزٌ حَكيمٌ [27]
صلی الله علیه و آله) و اگر همهی درختان روى زمين قلم شود، و دريا براى آن مركّب گردد، و هفت دريا به آن افزوده شود، [اينها همه تمام مىشود ولى] كلمات خدا پايان نمىگيرد؛ خداوند توانا و حكيم است.
احادیث:
- الهادی (علیه السلام)- سَأَلَ یَحْیَی بْنُ أَکْثَمَ أَبَا الْحَسَنِ (علیه السلام) عَنْ قَوْلِهِ تَعَالَی سَبْعَةُ أَبْحُرٍ ما نَفِدَتْ کَلِماتُ اللهِ مَا هِیَ فَقَالَ هِیَ عَیْنُ الْکِبْرِیتِ وَ عَیْنُ الْیَمَنِ وَ عَیْنُ الْبَرَهُوتِ وَ عَیْنُ الطَّبَرِیَّهًِْ وَ حَمَّهًُْ ماسیدان {مَاسَبَذَانَ} وَ حَمَّهًُْ إِفْرِیقِیَهًَْ وَ عَیْنُ بَاجُورَانَ وَ نَحْنُ الْکَلِمَاتُ الَّتِی لَا تُدْرَکُ فَضَائِلُهَا وَ لَا تُسْتَقْصَی.
امام هادی (علیه السلام)- یحییبناکثم از امام هادی (علیه السلام) دربارهی معنای آیه: سَبْعَةُ أَبْحُرٍ مَّا نَفِدَتْ کَلِمَاتُ اللهِ پرسید. امام (علیه السلام) فرمود: «آنها عبارتند از: چشمهی کبریت و چشمهی یمن و چشمهی برهوت و چشمهی طبریّه و چشمهی آبگرم ماسیدان و چشمه آبگرم افریقا و چشمهی باجوران، و مائیم آن کلمات خدا که [پایان نمیپذیریم و] فضائلمان درک نمیگردد».
تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۱، ص۵۷۰
بحار الأنوار، ج۴، ص۱۵۱/ الإحتجاج، ج۲، ص۴۵۴/ الاختصاص، ص۹۰؛ «بتفاوت»/ المناقب، ج۴، ص۴۰۰؛ «باحوران» بدل «باجوران»/ البرهان
- الهادی (علیه السلام)- قَالَ مُوسَیبْنُمُحَمَّدِبْنِالرِّضَا لَقِیتُ یَحْیَیبْنَأَکْثَمَ فِی دَارِ الْعَامَّهًِْ فَسَأَلَنِی عَنْ مَسَائِلَ فَجِئْتُ إِلَی أَخِی عَلِیِّبْنِمُحَمَّدٍ (علیه السلام) ... قال (علیه السلام) ... و امّا: قَوْلِهِ تَعَالَی وَ لَوْ أَنَّ ما فِی الْأَرْضِ مِنْ شَجَرَةٍ أَقْلامٌ وَ الْبَحْرُ یَمُدُّهُ مِنْ بَعْدِهِ سَبْعَةُ أَبْحُرٍ ما نَفِدَتْ کَلِماتُ اللهِ مَا هَذِهِ الْأَبْحُرُ وَ أَیْنَ هِیَ ... قَالَ اکْتُبْ إِلَیْهِ قُلْتُ وَ مَا أَکْتُبُ قَالَ اکْتُب ... وَ أَمَّا قَوْلُهُ وَ لَوْ أَنَّ ما فِی الْأَرْضِ مِنْ شَجَرَةٍ أَقْلامٌ وَ الْبَحْرُ یَمُدُّهُ مِنْ بَعْدِهِ سَبْعَةُ أَبْحُرٍ ما نَفِدَتْ کَلِماتُ اللهِ فَهُوَ کَذَلِکَ لَوْ أَنَّ أَشْجَارَ الدُّنْیَا أَقْلَامٌ وَ الْبَحْرُ یَمُدُّهُ سَبْعَهًُْ أَبْحُرٍ وَ انْفَجَرَتِ الْأَرْضُ عُیُوناً لَنَفَدَتْ قَبْلَ أَنْ تَنْفَدَ کَلِمَاتُ اللَّهِ وَ هِیَ عَیْنُ الْکِبْرِیتِ وَ عَیْنُ النَّمِرِ وَ عَیْنُ الْبَرَهُوتِ وَ عَیْنُ طَبَرِیَّهًَْ وَ حَمَّهًُْ مَاسَبَذَانَ وَ حَمَّهًُْ َائِلُنَا.
امام هادی (علیه السلام)- موسیبنمحمّد نوهی حضرت رضا (علیه السلام) (برادر حضرت هادی) گوید: در دارالعامّه به یحییبناکثم برخوردم و از من سؤالاتی نمود. پس به خدمت برادرم علیبنمحمّد (علیه السلام) رسیدم ... و دربارهی این کلام خداوند: وَ لَوْ أَنَّ ما فِی الْأَرْضِ مِنْ شَجَرَةٍ أَقْلامٌ وَ الْبَحْرُ یَمُدُّهُ مِنْ بَعْدِهِ سَبْعَةُ أَبْحُرٍ ما نَفِدَتْ کَلِماتُ اللهِ؛ پرسیده است: نام این دریاها چیست و در کجا واقع شدهاند؟ ... فرمود: «بنویس». گفتم: «چه بنویسم»؟ ... فرمود: این آیه: وَ لَوْ أَنَّ ما فِی الْأَرْضِ مِنْ شَجَرَةٍ أَقْلامٌ وَ الْبَحْرُ یَمُدُّهُ مِنْ بَعْدِهِ سَبْعَةُ أَبْحُرٍ ما نَفِدَتْ کَلِماتُ اللهِ؛ همین طور هم هست. اگر درختان دنیا تمامی قلم گردد و دریا مرکّب و هفت دریای دیگر به آن بیفزایند و همهی چشمهها از زمین بجوشد، همه و همه تمام شوند، کلمات خدا پایان نمییابد، و آنها مانند چشمه کبریت، و چشمه نمر، و چشمه برهوت، و چشمه طبریّه، و چشمه آب گرم ماسبذان، و چشمه آب گرم افریقیّه مشهور به لسنان، و چشمه بحرون است. و ماییم آن کلمات خدا که نه پایان میپذیریم و نه فضایلمان درک میگردد».
تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۱، ص۵۷۰
بحار الأنوار، ج۱۰، ص۳۸۸/ تحف العقول، ص۴۷۶
توصیه می کنم صوت های مربوط به شرح حدیث طارق را هم که در کانالهای سروش و ایتامون به نام کانال از علی(ع) تا هوالعلی العظیم هست حتما گوش کنید. هر آیه ای از قرآن که در اونجا اشاره می شه که در مورد اهل بیت علیهم السلام است در مورد حضرت زهرا سلام الله علیها هم هست و اگه اینجا دوباره بگم دوباره کاری میشه. تمام اون کلید واژه هایی که به آیات الهی به بینات به اشهاد و ... در قرآن اشاره می کنه تمام اونها به حضرت زهرا سلام الله علیها هم برمی گرده.
حضرت مهدی عج فرمودند: (فاطمه دختر رسول خدا(صلى الله عليه و آله) براى من اسوه و الگويى نيكوست.
پس ببین شان حضرت زهرا سلام الله علیها تا کجاست که الگوی امام زمان(عج) قرار گرفته.
جهت سلامتی و تعجیل در فرج منتقم خون فاطمه سلام الله علیها صلوات