توضیحات
" بسم الله الرحمن الرحیم "
" آیاتی که در جزء نهم آمده اند و در تأویل به ولایت چهارده معصوم علیهم السلام اشاره دارند عبارتند از: "
1.سوره اعراف ، آیه128:
"قالَ مُوسى لِقَوْمِهِ اسْتَعينُوا بِاللهِ وَ اصْبِرُوا إِنَّ الْأَرْضَ لِلهِ يُورِثُها مَنْ يَشاءُ مِنْ عِبادِهِ وَ الْعاقِبَةُ لِلْمُتَّقينَ "
"موسى به قوم خود گفت: «از خدا يارى جوييد، و استقامت پيشه كنيد، كه زمين از آن خداست، و آن را به هركس از بندگانش كه بخواهد، واگذار مى‌كند؛ و سرانجام [نيك] براى پرهيزگاران است»."
تفسیر ولایی:
امام علی (ع) : همچنین عبایه می‌گوید: شنیدم علی (ع) می‌فرمود: من سیّد پیرانم و در من سنّتی از ایوب است ... خدای متعال فرزندانش را برای او جمع خواهد نمود، همان‌طور که برای یعقوب جمعشان کرد و اجتماع یعقوب و فرزندانش در دار دنیا اتّفاق افتاد، پس باید امیرالمؤمنین (ع) نیز چنین باشد و در رجعت او به دنیا، گرد او جمع شوند. و فرزندان او امامان (هستند که در احادیث صحیح و صریحشان، نصوصی بر رجعتشان وارد شده و عاقبت برای متّقین است و امامان (ع)همان متّقین هستند.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۲۴۶/ بحار الأنوار، ج۵۳، ص۱۰۸)
2.سوره اعراف ، آیه 145 :
"وَ كَتَبْنا لَهُ فِي الْأَلْواحِ مِنْ كُلِّ شَيْ‌ءٍ مَوْعِظَةً وَ تَفْصيلاً لِكُلِّ شَيْ‌ءٍ فَخُذْها بِقُوَّةٍ وَ أْمُرْ قَوْمَكَ يَأْخُذُوا بِأَحْسَنِها سَأُريكُمْ دارَ الْفاسِقينَ "
"و براى او در الواح [تورات] اندرزى از هر موضوعى نوشتيم؛ و هرچيزى را [كه مورد نيازشان بود] شرح داديم، پس [به او گفتيم]: آن را با جديّت بگير؛ و به قوم خود دستور بده: به نيكوترين آنها عمل كنند. [و آنها كه به مخالفت برخيزند، كيفرشان دوزخ است]؛ و به‌زودى جايگاه فاسقان رابه شما نشان خواهم داد»!"
تفسیر ولایی:
امام صادق (ع) : خداوند تبارک‌وتعالی درباره‌ی موسی فرموده است: "وَ کَتَبْنا لَهُ فِی الْأَلْواحِ مِنْ کُلِّ شَیْءٍ مَوْعِظَة" و نفرمود: «هر موعظه‌ای را». و از قول عیسی فرمود: تا برخی از آنچه را که در آن اختلاف دارید روشن کنم. (زخرف/۶۳) و درباره‌ی امامتان امیرالمؤمنین (ع) فرموده: کافی است که خداوند، و کسی که علم کتاب [و آگاهی بر قرآن]، نزد اوست، میان من و شما گواه باشند. (رعد/۴۳) و خداوند [درباره‌ی آن کتاب] فرموده: نه هیچ‌تر و خشکی وجود دارد، جز اینکه در کتابی آشکار [در کتاب علم خدا] ثبت است. (انعام/۵۹). و علم و دانش آن کتاب نزد او است.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۳۰۴ / بحار الأنوار، ج۳۵، ص۴۲۹/ الاحتجاج، ج۲، ص۳۷۵/ تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۲۴۳/ نور الثقلین)
3.سوره اعراف ، آیه 152 :
"إِنَّ الَّذينَ اتَّخَذُوا الْعِجْلَ سَيَنالُهُمْ غَضَبٌ مِنْ رَبِّهِمْ وَ ذِلَّةٌ فِي الْحَياةِ الدُّنْيا وَ كَذلِكَ نَجْزِي الْمُفْتَرينََ "
"كسانى كه گوساله را [به خدايى] برگزيدند، به‌زودى خشمى از جانب پروردگارشان، و ذلّتى [بزرگ] در زندگى دنيا به آنها مى‌رسد؛ و اينچنين، كسانى را كه [بر خدا] افترا مى‌بندند، كيفر مى‌دهيم!"
تفسیر ولایی:
امام باقر (ع) : علقمهًْ‌بن‌محمّد حضرمی نقل می‌کند: امام باقر (ع) فرمود: رسول خدا (ص) همراه هفتادهزار نفر از اهالی مدینه و اطراف آن عازم مکّه شده و از مدینه خارج شدند مانند همان تعداد که حضرت موسی از آنان برای هارون بیعت گرفت و عهدشکنی کردند و در آخر از گاو و سامری تبعیّت نمودند و همه‌ی جماعت مسلمین در طول این سفر قدم‌به‌قدم از تمام اعمال آن حضرت پیروی می‌کردند، ولی عاقبت این بیعتی که رسول خدا (ص) برای خلافت علی (ع) از مسلمانان گرفت در نهایت شبیه به عهدشکنی قوم موسی در بیعت با هارون و تبعیّت از گاو و سامری گردید.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۳۲۸ / الإحتجاج، ج۱، ص۵۶/ نور الثقلین)
4.سوره اعراف ، آیه 156 :
"وَ اكْتُبْ لَنا في هذِهِ الدُّنْيا حَسَنَةً وَ فِي الْآخِرَةِ إِنَّا هُدْنا إِلَيْكَ قالَ عَذابي أُصيبُ بِهِ مَنْ أَشاءُ وَ رَحْمَتي وَسِعَتْ كُلَّ شَيْ‌ءٍ فَسَأَكْتُبُها لِلَّذينَ يَتَّقُونَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ الَّذينَ هُمْ بِآياتِنا يُؤْمِنُونَ "
"و براى ما، در اين دنيا و سراى ديگر، نيكى مقرّر فرما؛ چه اينكه ما به‌سوى تو بازگشت كرده‌ايم». [خداوند در برابر اين تقاضا، به موسى] گفت: «مجازاتم را به هركس بخواهم [و سزاوار ببينم] مى‌رسانم؛ و رحمتم همه چيز را فرا گرفته؛ و آن را براى كسانى كه تقوا پيشه كنند، و زكات بپردازند، و كسانى كه به آيات ما ايمان مى‌آورند، مقرّر خواهم داشت»."
تفسیر ولایی:
امام کاظم (ع) : محمّدبن‌فضیل گوید: از امام علی (ع) پرسیدم آیه: إِنَّ المُتَّقِینَ (حجر/۴۵) درباره‌ی چه کسانی است»؟ فرمود: «درباره‌ی ما و شیعیان ما. به خدا قسم، هیچ‌کس جز ما بر دین و آیین ابراهیم نیست و باقی مردم از آن به دور هستند».
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۳۴۲ / تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۷۳۲)
5.سوره اعراف ، آیه 157 :
" ... وَ اتَّبَعُوا النُّورَ الَّذي أُنْزِلَ مَعَهُ أُولئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ "
"... و از [هدايت و] نورى كه با او نازل شده پيروى نمودند، تنها آنان رستگارانند»."
تفسیر ولایی:
1.امام باقر (ع) : نور در اینجا امیرمؤمنان (ع) هستند.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۳۵۴ / بحار الأنوار، ج۳۵، ص۴۰۴/ العیاشی، ج۲، ص۳۱/ نور الثقلین/ البرهان)
2.امام صادق (ع) : "وَ یَسْئَلُونَکَ عَنِ الرُّوحِ قُلِ الرُّوحُ مِنْ أَمْرِ رَبِّی" (اسراء/۸۵) او فرشته‌ایست بزرگتر از جبرئیل و میکائیل که با پیامبر اکرم (ص) بود و یا آنچه نیز هست سپس به کنایه از امیرالمؤمنین (ع) یاد کرده و فرمود: ولی ما آن را نوری قرار دادیم که به‌وسیله‌ی آن هرکس از بندگان خویش را بخواهیم هدایت می‌کنیم. (شوری/۵۲) دلیل بر اینکه نور در این آیه امیرالمؤمنین (ع) است این آیه می‌باشد: "وَ اتَّبَعُوا النُّورَ الَّذِی أُنْزِلَ مَعَه."
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۳۵۶/ القمی، ج۲، ص۲۷۹/ بحار الأنوار، ج۲۵، ص۴۷)
6.سوره اعراف ، آیه 159 :
"وَ مِنْ قَوْمِ مُوسى أُمَّةٌ يَهْدُونَ بِالْحَقِّ وَ بِهِ يَعْدِلُونَ "
"و از قوم موسى، گروهى هستند كه به‌سوى حق هدايت مى‌كنند؛ و با آن، عدالت را اجرا مى‌كنند."
تفسیر ولایی:
امام صادق (ع) : هرگاه قائم آل محمّد (عج) ظهور کند، بیست‌وهفت مرد از پشت کوفه خارج خواهد کرد؛ که این‌ها، چهارده نفر آنها از قوم موسی می‌باشند و آنها کسانی هستند که خداوند متعال در موردشان فرمود: و از قوم موسی امّتی هستند که به‌سوی حق هدایت می‌کنند؛ و با آن، عدالت را اجرا می‌کنند، و هشت‌نفر اصحاب کهف و مقداد، جابر انصاری، مؤمن آل فرعون و یوشع‌بن‌نون وصیّ موسی است.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۳۶۰ / دلایل الإمامهًْ، ص۲۴۷)
7.سوره اعراف ، آیه 160 :
"وَ قَطَّعْناهُمُ اثْنَتَيْ عَشْرَةَ أَسْباطاً أُمَماً وَ أَوْحَيْنا إِلى مُوسى إِذِ اسْتَسْقاهُ قَوْمُهُ أَنِ اضْرِبْ بِعَصاكَ الْحَجَرَ فَانْبَجَسَتْ مِنْهُ اثْنَتا عَشْرَةَ عَيْناً قَدْ عَلِمَ كُلُّ أُناسٍ مَشْرَبَهُمْ وَ ظَلَّلْنا عَلَيْهِمُ الْغَمامَ وَ أَنْزَلْنا عَلَيْهِمُ الْمَنَّ وَ السَّلْوى كُلُوا مِنْ طَيِّباتِ ما رَزَقْناكُمْ وَ ما ظَلَمُونا وَ لكِنْ كانُوا أَنْفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ "
"ما آنها را به دوازده گروه كه هريك طايفه‌اى [از دودمان اسرائيل] بودند تقسيم كرديم. و هنگامى‌كه قوم موسى [در بيابان] از او تقاضاى آب كردند، به او وحى فرستاديم كه: «عصاى خود را بر سنگ مخصوص بزن». ناگهان دوازده چشمه از آن بيرون جست؛ آنچنان‌كه هر طايفه، چشمه و آبشخور خود را مى‌شناخت. و ابر را بر سر آنها سايبان ساختيم؛ و بر آنها «منّ» (نوعى صمغ شيرين گياهان) و «سلوى» (پرنده‌اى مانند بلدرچين) فرستاديم؛ [و به آنان گفتيم]: «از روزي‌هاى پاكيزه‌اى كه به شما داده‌ايم، بخوريد؛ [و آنها كفران كردند؛ ولى با اين كار] به ما ستم نكردند، بلكه به خودشان ستم مى‌نمودند»."
تفسیر ولایی:
امام باقر (ع) : زراره گوید: از امام باقر (ع) درباره‌ی کلام خدای عزّوجلّ: "وَ ما ظَلَمُونا وَ لکِنْ کانُوا أَنْفُسَهُمْ یَظْلِمُون" پرسیدم، فرمود: «همانا خدای تعالی بزرگتر و عزیزتر و جلیل‌تر و والاتر است که ستم شود ولی ما را به خود پیوسته و ستم به ما را ستم به خود انگاشته و ولایت ما را ولایت خود قرار داده، آنجا که می‌فرماید: سرپرست و ولیّ شما، تنها خداست و پیامبر او و آنها که ایمان آورده‌اند. (مائده/۵۵) که مراد از آنها امامان از خاندان ما هستند [پس همچنان‌که در این آیه ولایت ما را به ولایت خود پیوسته] در جای دیگر [ستم به ما را ستم به خود دانسته] و فرموده است:" وَ ما ظَلَمُونا وَ لکِنْ کانُوا أَنْفُسَهُمْ یَظْلِمُونَ."
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۳۶۶ / الکافی، ج۱، ص۱۴۶/ نور الثقلین)
8.سوره اعراف ، آیه 170 :
"وَ الَّذينَ يُمَسِّكُونَ بِالْكِتابِ وَ أَقامُوا الصَّلاةَ إِنَّا لا نُضيعُ أَجْرَ الْمُصْلِحينَ "
"و آنها كه به كتاب [خدا] تمسّك جويند، و نماز را برپا دارند، [پاداش بزرگى خواهند داشت؛ زيرا] ما پاداش مصلحان را ضايع نخواهيم كرد."
تفسیر ولایی:
امام باقر (ع) : "وَ الَّذینَ یُمَسِّکُونَ بِالْکِتابِ ..." این آیه درباره‌ی آل محمّد (و شیعه‌ی آنان نازل شد.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۳۸۶ / بحار الأنوار، ج۲۳، ص۲۰۵/ القمی، ج۱، ص۲۴۶/ نور الثقلین/ البرهان)
9.سوره اعراف ، آیه 172 :
"وَ إِذْ أَخَذَ رَبُّكَ مِنْ بَني آدَمَ مِنْ ظُهُورِهِمْ ذُرِّيَّتَهُمْ وَ أَشْهَدَهُمْ عَلى أَنْفُسِهِمْ أَ لَسْتُ بِرَبِّكُمْ قالُوا بَلى شَهِدْنا أَنْ تَقُولُوا يَوْمَ الْقِيامَةِ إِنَّا كُنَّا عَنْ هذا غافِلينَ "
"و [به خاطر بياور] زمانى را كه پروردگارت از صلب فرزندان آدم، ذرّيّه‌ی آنها را برگرفت؛ و آنها را بر خودشان گواه ساخت؛ [و فرمود]: «آيا من پروردگار شما نيستم»؟ گفتند: «آرى، گواهى مى‌دهيم». [خداوند چنين فرمود، مبادا] روز رستاخيز بگوييد: «ما از اين، غافل بوديم؛ [و از پيمان فطرى بى‌خبر مانديم]»."
تفسیر ولایی:
1.امام باقر (ع) : جابر جعفی گوید: به امام باقر (عرض کردم: «از چه وقت به امیرمؤمنان (ع) امیرمؤمنان گفته شده است»؟ فرمود: «به خدا قسم این آیه:" وَ أَشْهَدَهُمْ عَلَی أَنفُسِهِمْ أَلَسْتَ بِرَبِّکُمْ" بر محمّد (ص) نازل شده است و همانا محمّد رسول خدا (ص) پیامبر شما است و علی امیرمؤمنان (ع) است و خدا او را امیرمؤمنان نامگذاری کرده است».
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۴۰۸ / بحار الأنوار، ج۳۷، ص۳۳۲/ نور الثقلین/ البرهان)
2.امام باقر (ع) : خداوند تبارک‌وتعالی میثاق پیامبران را بر ولایت و پیمان پیامبران را به ولایت علی (ع) گرفت.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۴۰۸ / بحار الأنوار، ج۲۶، ص۲۸۱)
10.سوره اعراف ، آیه 180 :
"وَ لِلهِ الْأَسْماءُ الْحُسْنى فَادْعُوهُ بِها وَ ذَرُوا الَّذينَ يُلْحِدُونَ في أَسْمائِهِ سَيُجْزَوْنَ ما كانُوا يَعْمَلُونَ "
"و بهترين نام‌ها براى خداست؛ خدا را به آن [نام‌ها] بخوانيد. و كسانى كه نام‌هاى او را تحريف مى‌كنند [و بر غير او مى‌نهند]، رها سازيد.آنها به‌زودى جزاى اعمالى را كه انجام مى‌دادند، مى‌بينند."
تفسیر ولایی:
1.امام صادق (ع) : قسم به خدا، اسمای حسنی ما هستیم و خدا عمل کسی از بندگان را نمی‌پذیرد، مگر با معرفت و شناخت نسبت به ما.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۴۲۴/ الکافی، ج۱، ص۱۴۳/ تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۱۹۴/ نور الثقلین/ البرهان)
2.امام علی (ع) : ما اسم مخزون مکنون هستیم؛ ما اسماء حسنی هستیم که وقتی خدا را به آن اسم‌ها بخوانند، جواب خواهد داد.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۴۲۴ / بحار الأنوار، ج۲۷، ص ۳۸ )
11.سوره اعراف ، آیه 181 :
"وَ مِمَّنْ خَلَقْنا أُمَّةٌ يَهْدُونَ بِالْحَقِّ وَ بِهِ يَعْدِلُونَ "
"و از آنها كه آفريديم، گروهى به‌سوى حق هدايت مى‌كنند، و با آن اجراى عدالت مى‌نمايند."
تفسیر ولایی:
1.امام صادق (ع) : منظور از آنان، امامان (ع) هستند.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۴۲۶ / الکافی، ج۱، ص۴۱۴/ بحار الأنوار، ج۲۳، ص۵/ بصایر الدرجات، ص۳۶/ تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۱۹۴/ العیاشی، ج۲، ص۴۲/ نور الثقلین/ البرهان)
2.امام باقر (ع) : آنان ما هستیم.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۴۲۶/ البرهان)
3.امام عسکری (ع) : خدایا بر علیّ‌بن‌الحسین، سرور عبادت‌کنندگان درود فرست، که او را برای خود برگزیدی، و از نسل او امامان هدایت را قرار دادی، امامانی که به‌سوی حق هدایت می‌کنند، و با آن اجرای عدالت می‌نمایند.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۴۲۶ / نور الثقلین/ البرهان)
12.سوره اعراف ، آیه 187 :
"يَسْئَلُونَكَ عَنِ السَّاعَةِ أَيَّانَ مُرْساها قُلْ إِنَّما عِلْمُها عِنْدَ رَبِّي لا يُجَلِّيها لِوَقْتِها إِلاَّ هُوَ ثَقُلَتْ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ لا تَأْتيكُمْ إِلاَّ بَغْتَةً يَسْئَلُونَكَ كَأَنَّكَ حَفِيٌّ عَنْها قُلْ إِنَّما عِلْمُها عِنْدَ اللهِ وَ لكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لا يَعْلَمُونَ "
"از تو درباره‌ی زمان رستاخيز سؤال مى‌كنند، كى فرا مى‌رسد؟ بگو:«علمش فقط نزد پروردگار من است؛ و جز او [نمى‌تواند] وقت آن را آشكار سازد؛ [و آن، حتّى] در آسمانها و زمين، سنگين [و بسيار پر اهميّت] است؛ و جز به‌طور ناگهانى، به سراغ شما نمى‌آيد». [باز] از تو سؤال مى‌كنند، چنان‌كه گويى تو از زمان وقوع آن باخبرى. بگو: «عِلمش تنها نزد خداست؛ ولى بيشتر مردم نمى‌دانند»."
تفسیر ولایی:
پیامبر (ص) : حسن‌بن‌علی (ع) فرمود: به رسول خدا (ص) عرض کردم: «ای رسول خدا (ص) پس قائم ما اهل بیت چه موقع خروج خواهد کرد»؟ فرمود: «مَثَل او مثل رستاخیز است، این مطلب بر آسمانها و زمین گران آمده و به طور ناگهانی بر شما فرود میآید».
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۴۳۸/ بحار الأنوار، ج۳۶، ص۳۴۱)
13.سوره اعراف ، آیه 206 :
"إنَّ الَّذينَ عِنْدَ رَبِّكَ لا يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبادَتِهِ وَ يُسَبِّحُونَهُ وَ لَهُ يَسْجُدُونَ "
"آنها كه [در مقام قرب] نزد پروردگار تو هستند، [هيچ‌گاه] از عبادتش تكبّر نمى‌ورزند، و او را تسبيح مى‌گويند، و تنها براى او سجده مى‌كنند."
تفسیر ولایی:
علیّ‌بن‌ابراهیم (رح) : "إِنَّ الَّذِینَ عِنْدَ رَبِّکَ" یعنی انبیاء و رسل و ائمّه (ع) "لا یَسْتَکْبِرُونَ عَنْ عِبادَتِهِ وَ یُسَبِّحُونَهُ وَ لَهُ یَسْجُدُونَ."
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۴۶۴ / بحار الأنوار، ج۲۴، ص۹۱/ القمی، ج۱، ص۲۵۳/ نور الثقلین/ البرهان)
*سوره انفال :
14.سوره انفال ، آیه 1 :
"يَسْئَلُونَكَ عَنِ الْأَنْفالِ قُلِ الْأَنْفالُ لِلهِ وَ الرَّسُولِ فَاتَّقُوا اللهَ وَ أَصْلِحُوا ذاتَ بَيْنِكُمْ وَ أَطيعُوا اللهَ وَ رَسُولَهُ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنينَ "
"از تو درباره‌ي انفال (غنايم، و اموال بدون مالك) سؤال مى‌كنند؛ بگو: «انفال مخصوص خدا و پيامبر است؛ پس، از [مخالفت فرمان] خدا بپرهيزيد؛ و خصومت‌هايى را كه در ميان شماست، اصلاح كنيد؛ و اگر ايمان داريد، از خدا و پيامبرش اطاعت كنيد»."
تفسیر ولایی:
1.امام صادق (ع) : انفال؛ یعنی هر زمینی که اسبان و سواران آن را با جنگ فتح نکرده‌اند؛ یا [زمین] قومی که صلح کردند؛ یا قومی که خودشان تسلیم شدند. همه‌ی زمین‌های بایر و درون دشت‌ها از آنِ رسول خدا (و از آنِ امام پس از اوست که هرجایی که بخواهد، آن را قرار می‌دهد.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۴۷۰ / الکافی، ج۱، ص۵۳۹/ البرهان/ نور الثقلین)
2.امام صادق (ع) : ما قومی هستیم که خدا اطاعت از ما را واجب کرده است. انفال از ماست و برگزیده‌ی اموال از آن ماست.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۴۷۸ / بصایر الدرجات، ج۱، ص۲۰۲/ نور الثقلین/ البرهان)
"يُجادِلُونَكَ فِي الْحَقِّ بَعْدَ ما تَبَيَّنَ كَأَنَّما يُساقُونَ إِلَى الْمَوْتِ وَ هُمْ يَنْظُرُونَ "
"آنها پس از روشن‌شدن حق، باز با تو مجادله مى‌كردند [و چنان ترس و وحشت آنها را فراگرفته بود، كه] گويى به‌سوى مرگ رانده مى‌شوند، و آن را با چشم خود مى‌نگرند."
احادیث:
امام صادق (ع) : عبدالرّحمن‌بن‌کثیر از امام صادق (روایت می‌کند که درباره‌ی این آیه‌ی شریفه: فرمان خدا [برای مجازات مشرکان و مجرمان]، فرا رسیده است برای آن عجله نکنید!. (نحل/۱) فرمود: «امر اللهَ؛ قیام قائم (عج) ماست که نباید برای آن شتاب نمود، خداوند قیام او را با سه لشکر فرشتگان و مؤمنین و رعب، که در دل‌های بی‌دینان قرار می‌گیرد، تأیید می‌کند. قیام او مانند قیام پیغمبر (ص) است که خداوند فرموده است: "کَما أَخْرَجَکَ رَبُّکَ مِنْ بَیْتِکَ بِالحَق"».
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۴۸۴ / بحار الأنوار، ج۵۲، ص۱۳۹/ الغیبهًْ للنعمانی، ص۱۹۸/ تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۲۵۶/ الغیبهًْ للنعمانی، ص۲۴۳)
15.سوره انفال ، آیه 11 :
"إِذْ يُغَشِّيكُمُ النُّعاسَ أَمَنَةً مِنْهُ وَ يُنَزِّلُ عَلَيْكُمْ مِنَ السَّماءِ ماءً لِيُطَهِّرَكُمْ بِهِ وَ يُذْهِبَ عَنْكُمْ رِجْزَ الشَّيْطانِ وَ لِيَرْبِطَ عَلى قُلُوبِكُمْ وَ يُثَبِّتَ بِهِ الْأَقْدامَ "
"و [يادآوريد] هنگامى را كه خواب سبكى كه مايه آرامش بود از سوى خدا، شما را فرا گرفت؛ و آبى از آسمان برايتان فرستاد، تا شما را با آن پاك كند؛ و پليدى شيطان را از شما برطرف سازد و دل‌هايتان را محكم، و گام‌ها را با آن استوار دارد."
تفسیر ولایی:
امام صادق (ع) : جابر گوید: «از امام صادق (ع) مفهوم باطنی این آیه: "وَ یُنَزِّلُ عَلَیْکُم مِّن السَّمَاء مَاء لِّیُطَهِّرَکُم بِهِ وَ یُذْهِبَ عَنکُمْ رِجْزَ الشَّیْطَانِ وَ لِیَرْبِطَ عَلَی قُلُوبِکُمْ وَ یُثَبِّتَ بِهِ الأَقْدَامَ" را پرسیدم». امام (ع) فرمود: «منظور از آسمان در باطن آیه، رسول خدا (ص) و منظور از آب، علی (ع) است، و [منظور از] این سخن خدای تبارک‌وتعالی:" مَاء لِّیُطَهِّرَکُم بِهِ"، یعنی هرکه از علی (ع) پیروی کند، خدا ناپاکی را از او دور می‌سازد و قلبش را تقویت می‌کند. امّا مراد از این سخن خداوند: "وَ یُذْهِبَ عَنکُمْ رِجْزَ الشَّیْطَانِ" علی (ع) است؛ هرکه از علی (ع) تبعیّت کند، خداوند قلبش را به‌وسیله‌ی علی (ع) استوار می‌سازد؛ و بر ولایتش ثابت‌قدم می‌ماند».
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۴۹۴/ العیاشی، ج۲، ص۵۰/ نور الثقلین/ البرهان/ بحار الأنوار، ج۳۶، ص۱۷۶)
16.سوره انفال ، آیه 17 :
"فَلَمْ تَقْتُلُوهُمْ وَ لكِنَّ اللهَ قَتَلَهُمْ وَ ما رَمَيْتَ إِذْ رَمَيْتَ وَ لكِنَّ اللهَ رَمى وَ لِيُبْلِيَ الْمُؤْمِنينَ مِنْهُ بَلاءً حَسَناً إِنَّ اللهَ سَميعٌ عَليمٌ "
"اين شما نبوديد كه آنها را كشتيد؛ بلكه خداوند آنها را كشت. و اين تو نبودى [اى پيامبر كه خاك و سنگ به صورت آنها] افكندى؛ بلكه خدا افكند. و [خدا مى‌خواست] تا مؤمنان را از اين طريق به خوبى امتحان كند؛ خداوند شنوا و داناست."
تفسیر ولایی:
امام علی (ع) : امام علی (ع) می‌فرماید: رسول خدا (ص) روز جنگ بدر مرا فرستاد و فرمود: «یک مُشت از ریگ‌هایی که در یکجا جمع شده بیاور». من آن ریگ‌ها را برداشتم و سپس بوییدم و متوجّه شدم که خوش‌بوست و بوی مُشک از آن بلند است من آن ریگ‌ها را به نزد رسول خدا (ص) آوردم آن حضرت (ص) آنها را به صورت مشرکین پرتاب کرد و از آن سنگ‌ریزه‌ها چهار عدد از فردوس بود و یک سنگریزه از مشرق و یکی از مغرب و یکی از زیر عرش با هر سنگ‌ریزه‌ای صدهزار فرشته بود که یار و یاور ما بودند خداوند با این فضیلت هیچ‌کس را نه پیش از این و نه بعد از این گرامی نداشته است».
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۵۰۸/ الخصال، ج۲، ص۵۷۶/ نور الثقلین)
17.سوره انفال ، آیه 24 :
"يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا اسْتَجيبُوا لِلهِ وَ لِلرَّسُولِ إِذا دَعاكُمْ لِما يُحْييكُمْ وَ اعْلَمُوا أَنَّ اللهَ يَحُولُ بَيْنَ الْمَرْءِ وَ قَلْبِهِ وَ أَنَّهُ إِلَيْهِ تُحْشَرُونَ "
"اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد! دعوت خدا و پيامبر را اجابت كنيد هنگامى‌كه شما را به‌سوى چيزى مى‌خواند كه شما را حيات مى‌بخشد؛ و بدانيد خداوند [به‌اندازه‌اى به شما نزديك است كه] ميان انسان و قلب او حايل مى‌شود، و [همه‌ی شما] به‌سوى او محشور مى‌شويد."
تفسیر ولایی:
1.امام صادق (ع) : این آیه درباره‌ی ولایت علی (ع) نازل شد.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۵۱۴ / الکافی، ج۸، ص۲۴۸/ کشف الیقین، ص۳۸۵/ کشف الغمهًْ، ج۱، ص۳۲۱/ تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۱۹۶/ بحار الأنوار، ج۳۶، ص۱۸۶/ المناقب، ج۳، ص۲۰۲/ البرهان/ نور الثقلین)
2.امام باقر (ع) : "یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اسْتَجِیبُوا لِلهِ وَ لِلرَّسُولِ إِذا دَعاکُمْ لِما یُحْیِیکُمْ"؛ یعنی ولایت علیّ‌بن‌ابی‌طالب (ع) زیرا پیروی از ولایتش موجب بقای عدالت و نظام اجتماع شما خواهد بود.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۵۱۴ / القمی، ج۱، ص۲۷۱/ بحار الأنوار، ج۹، ص۲۱۰)
18.سوره انفال ، آیه 25 :
"وَ اتَّقُوا فِتْنَةً لا تُصيبَنَّ الَّذينَ ظَلَمُوا مِنْكُمْ خَاصَّةً وَ اعْلَمُوا أَنَّ اللهَ شَديدُ الْعِقابِ "
گ" از فتنه و مجازاتى بپرهيزيد كه تنها به ستمكاران شما نمى‌رسد [بلكه همه را فرا مى‌گيرد، چراكه ديگران سكوت اختيار كردند] و بدانيد خداوند سخت كيفر است!"
تفسیر ولایی:
پیامبر (ص) : هنگامی‌که این آیه: وَ اتَّقُوا فِتْنَةً لا تُصِیبَنَّ الَّذِینَ ظَلَمُوا مِنْکُمْ خَاصَّةً نازل شد، پیامبر (ص) فرمود: «هرکه پس از رحلت من به علی (ستم کند و مقام خلافت مرا از او بگیرد، به‌منزله‌ی این است که نبوّت من و نبوّت پیامبران (ع) قبل از من را انکار کرده باشد.»
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص ۵۲۰/ شواهد التنزیل، ج۱، ص۲۷۱/ الطرایف، ج۱، ص۳۵/ بحار الأنوار، ج۲۷، ص۶۰/ تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۱۹۸/ بحار الأنوار، ج۳۱، ص۵۷۴/ نور الثقلین/ البرهان)
19.سوره انفال ، آیه 29 :
"يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا إِنْ تَتَّقُوا اللهَ يَجْعَلْ لَكُمْ فُرْقاناً وَ يُكَفِّرْ عَنْكُمْ سَيِّئاتِكُمْ وَ يَغْفِرْ لَكُمْ وَ اللهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظيمِ "
"اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد! اگر از [مخالفت فرمان] خدا بپرهيزيد، براى شما [نورانيّت درون و] وسيله‌ی تشخيص حق از باطل قرار مى‌دهد و گناهانتان را مى‌پوشاند و شما را مى‌آمرزد و خداوند داراى فضل عظيم است."
تفسیر ولایی:
امام زمان (عج) [قسمتی از زیارت امام زمان (در سرداب مقدّس سامرّاء]: و خداوند دارای فضل عظیم است؛ نسبت به کسی که او را به راه مستقیم هدایت نماید. ای آل‌یاسین! خداوند به شما خلافت و دانش مجاری امورش را در آنچه حتمی و تدبیر و مرتّب ساخته عنایت فرموده و در ملکوتش اراده نموده و پرده را [از روی حقایق عالَم] برای شما کنار زده است.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۵۲۶/ بحار الأنوار، ج۹۹، ص۹۲ )
20.سوره انفال ، آیه 32 :
"وَ إِذْ قالُوا اللهُمَّ إِنْ كانَ هذا هُوَ الْحَقَّ مِنْ عِنْدِكَ فَأَمْطِرْ عَلَيْنا حِجارَةً مِنَ السَّماءِ أَوِ ائْتِنا بِعَذابٍ أَليمٍ "
"و [به خاطر بياور] زمانى را كه گفتند: «خداوندا! اگر اين حقيقتى از سوى توست، بارانى از سنگ از آسمان بر ما فرو ريز، يا عذاب دردناكى براى ما بفرست»!"
تفسیر ولایی:
امام صادق (ع) : امام صادق (ع) از پدرانش نقل می‌کند: زمانی‌که رسول خدا (ص) در غدیرخم بود مسلمانان را فراخوانده و آنها گردهم آمدند، حضرت (ص) دستان علی (ع) را گرفته و فرمود: «هرکس من مولای او هستم علی (ع) مولای اوست». این خبر در همه‌جا منتشر شده و به گوش حارث‌بن‌نعمان‌فهری رسید؛ او سوار بر شتری که داشت آهنگ پیامبر (ص) کرد تا به سرزمین ابطح رسید و از شترش پایین آمد و آن را خوابانیده و دستانش را بست. آنگاه نزد پیامبر (ص) که در میان گروهی از اصحابش بود آمده و عرض کرد: «ای محمّد (ص) ! از جانب خدا به ما دستور دادی شهادت دهیم معبودی جز خدای یگانه نیست و تو فرستاده‌ی خدایی، ما نیز پذیرفتیم؛ دستور دادی پنج نوبت نماز بجا آوریم، ما نیز پذیرفتیم؛ دستور انجام حجّ دادی، ما نیز پذیرفتیم؛ ولی به این دستورات راضی نشدی تا اینکه بازوی پسر عمویت را بالابرده و او را بر ما برتری دادی و گفتی هرکس من مولای او هستم علی مولای اوست، آیا این سخنی از پیش خودت می‌باشد یا دستوری از طرف خداست»؟ پیامبر (ص) فرمود: «قسم به خدایی که معبودی جز او نیست دستوری از ناحیه‌ی خداوند است». نعمان [با شنیدن این سخن] برگشت و به‌طرف شترش حرکت کرد درحالی‌که می‌گفت: «خداوندا! اگر آنچه محمّد (ص) می‌گوید حقیقت دارد [و از ناحیه‌ی توست]، بارانی از سنگ از آسمان بر ما فرو ریز، یا عذاب دردناکی برای ما بفرست»؛ هنوز به شترش نرسیده بود که خداوند سنگی به‌سویش فرو فرستاد و بر مغزش فرود آمد و از پشتش خارج شد و او را به هلاکت رساند.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۵۳۸ / بحار الأنوار، ج۳۷، ص۱۳۶/ بحار الأنوار، ج۳۷، ص۱۶۲/ نور الثقلین؛ «بتفاوت»)
21.سوره انفال ، آیه 33 :
"وَ ما كانَ اللهُ لِيُعَذِّبَهُمْ وَ أَنْتَ فيهِمْ وَ ما كانَ اللهُ مُعَذِّبَهُمْ وَ هُمْ يَسْتَغْفِرُونَ "
"ولى [اى پيامبر]! تا تو در ميان آنها هستى، خداوند آنها را مجازات نخواهد كرد و [نيز] تا [گروهى از آنها] استغفار مى‌كنند، خدا عذابشان نمى‌كند."
تفسیر ولایی:
امام باقر (ع) : جابر گوید: از امام باقر (ع) پرسیدم: «به چه جهت مردم احتیاج به پیامبر و امام دارند». فرمود: «برای برقراری عالم به مصلحتش. از این روست که خداوند عذاب را از اهل زمینی که نبی یا امامی میان آنها باشد بر می‌دارد خداوند در قرآن کریم می‌فرماید: "ما کانَ اللهُ لِیُعَذِّبَهُمْ وَ أَنْتَ فِیهِمْ"؛ پیغمبر اکرم (ص) نیز فرمود: «ستارگان سبب آرامش و آسایش اهل آسمان هستند و اهل‌بیت من سبب آسایش اهل زمینند، وقتی ستارگان از میان بروند اهل آسمان دچار ناراحتی می‌شوند وقتی اهل بیت من نیز از میان بروند اهل زمین دچار ناراحتی خواهند شد». منظور پیامبر (ص) از اهل بیت؛ ائمّه (ع) هستند که اطاعت از آنها را قرین و همراه اطاعت خود قرار داده است».
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۵۵۲ / بحار الأنوار، ج۲۳، ص۱۹/ علل الشرایع، ج۱، ص۱۲۳/ نور الثقلین/ بحار الأنوار، ج۲۷، ص۳۰۸؛ «قال قلت لأی شیء ... انت فیهم» و «فاذا ذهبت النجوم ... بطاعهًْ «محذوف)