توضیحات
" بسم الله الرحمن الرحیم "
" آیاتی که در جزء هجدهم آمده اند و در تأویل به ولایت چهارده معصوم علیهم السلام اشاره دارند عبارتند از: "
*سوره مومنون :
1.سوره مومنون ، آیه 1 :
"قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ "
"به‌يقين مؤمنان رستگار شدند."
تفسیر ولایی :
1.امام صادق (ع) : این آیه درباره‌ی پیامبراکرم (ص) امیرالمؤمنین (ع) فاطمه (س) حسن و حسین (ع) نازل شد. و حضرت در حدیثی دیگر فرمود: «این آیه درباره‌ی امیرالمؤمنین (ع) و فرزندانش (ع) نازل شده است».
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۱۴ / بحارالأنوار، ج۲۳، ص۳۸۲/ تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۳۴۹/ البرهان)
2.پیامبر (ص) : آیه‌ای که با عبارت "یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا" در قرآن شروع شده باشد، نازل نشد؛ مگر اینکه علی (ع) رأس [مخاطبان] آن و امیر آنان است.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۱۴ / فرات الکوفی، ص۴۹)
2.سوره مومنون ، آیه 2 :
"الَّذينَ هُمْ في صَلاتِهِمْ خاشِعُونَ "
"آن‌ها كه در نمازشان خشوع دارند."
تفسیر ولایی :
امام صادق (ع): منظور زکات و نماز، در قرآن، ما هستیم.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۱۸ / تأویل الآیات الظاهره، ص۸۰۱)
3.سوره مومنون ، آیه 10 :
"أُولئِكَ هُمُ الْوارِثُونَ "
"[آرى] آن‌ها وارثانند."
تفسیر ولایی :
امام علی (ع) : آیه‌ی "أُولئِکَ هُمُ الْوارِثُونَ* الَّذِینَ یَرِثُونَ الْفِرْدَوْسَ هُمْ فِیها خالِدُونَ" در مورد من نازل شده است.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۲۴ / بحارالأنوار، ج۳۵، ص۳۳۵/ عیون أخبارالرضا (ج۲، ص۶۵/ نورالثقلین/ البرهان)
4.سوره مومنون ، آیه 20 :
"وَ شَجَرَةً تَخْرُجُ مِنْ طُورِ سَيْناءَ تَنْبُتُ بِالدُّهْنِ وَ صِبْغٍ لِلْآكِلينَ "
"و [نيز] درختى را كه از طور سينا مىرويد (درخت زيتون) و از آن روغن و «نان خورش» براى خورندگان فراهم مىگردد [آفريديم]."
تفسیر ولایی :
علیّبنابراهیم (رح) : "وَ شَجَرَةً تَخْرُجُ مِنْ طُورِ سَیْناءَ تَنْبُتُ بِالدُّهْنِ وَ صِبْغٍ لِلْآکِلِینَ"؛ منظور درخت زیتون است و نمادی است از پیامبراکرم (ص) و امام علی (ع).
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۵۰ / بحارالأنوار، ج۳۶، ص۱۶۸/ القمی، ج۲، ص۹۱/ نورالثقلین/ البرهان)
5.سوره مومنون ، آیه 28 :
"فَإِذَا اسْتَوَيْتَ أَنْتَ وَ مَنْ مَعَكَ عَلَى الْفُلْكِ فَقُلِ الْحَمْدُ للهِ الَّذي نَجَّانا مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِمينَ "
"و هنگامى‌كه تو و همه‌ی كسانى كه با تو هستند در كشتى مستقر شديد، بگو: «ستايش مخصوص خدايى است كه ما را از قوم ستمكار نجات بخشيد»."
تفسیر ولایی :
امام صادق (ع) : وقتی نوح سوار کشتی شد و از غرقشدن ترسید گفت: «خدایا! از تو می‌خواهم به حقّ محمّد و آل محمّد (ع) مرا از غرقشدن نجات دهی»! و خدا او را نجات داد.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۶۰ / أمالی للصدوق، ص۲۱۸)
6.سوره مومنون ، آیه 52 :
"وَ إِنَّ هذِهِ أُمَّتُكُمْ أُمَّةً واحِدَةً وَ أَنَا رَبُّكُمْ فَاتَّقُونِ "
"و اين است امّت شما كه همگى امّت واحدى هستيد و من پروردگارشما هستم پس از [مخالفت فرمان] من بپرهيزيد!"
تفسیر ولایی :
امام باقر (ع) : "وَ إِنَّ هذِهِ أُمَّتُکُمْ أُمَّةً واحِدَةً"؛ منظور اهل بیت پیامبر (ص) هستند.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۷۶ / بحارالأنوار، ج۲۴، ص۱۵۵/ تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۳۵۰/ المناقب، ج۴، ص۱۳۰/ البرهان)
7.سوره مومنون ، آیه 53 :
"فَتَقَطَّعُوا أَمْرَهُمْ بَيْنَهُمْ زُبُراً كُلُّ حِزْبٍ بِما لَدَيْهِمْ فَرِحُونَ "
"[گروهى از پيروان ناآگاه پيامبران] كار خود را در ميان خويش به پراكندگى كشاندند و هر گروهى به راهى رفتند هر گروه به آنچه نزد خود دارند شادمانند!"
تفسیر ولایی :
پیامبر (ص) : شدّادبناوس گوید: بر امّسلمه وارد شدم، [او] گفت: ... «به خدا سوگند! از رسول خدا (ص) شنیدم که می‌فرمود: «برای امّت من جدایی و پشتکردن است، هر زمان‌که اجتماع کردند با آنان اجتماع کنید و هرگاه که جدا جدا شدند با طایفه وسط (اهل بیت من) باشید و اطراف آنان باشید اگر با کسی جهاد کردند شما نیز جهاد کنید و اگر با کسی سازش کردند با او سازش کنید، اگر از چیزی دوری کردند، شما هم دوری کنید؛ زیرا هرکجا باشند حق با آنهاست». گفتم: «اهل بیت او چه کسانی هستند»؟ گفت: «اهل بیت او کسانی هستند که به ما دستور داده شده به آنان متمسّک شویم و ایشان امامان پس از او هستند همانطور که رسول‌خدا (ص) فرمود. علی (ع) دو فرزندش (ع) و نه نفر از صلب حسین (ع) به تعداد نقیبان بنی‌اسراییل اهل بیت او هستند و آن‌ها پاکانند». گفتم: «ما از خدائیم (ع) و آیه استرجاع را خواندم و گفتم مردم هلاک شدند» آنگاه [امّسلمه] گفت: "کُلُّ حِزْبٍ بِما لَدَیْهِمْ فَرِحُونَ"».
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۷۶ / کفایهًْ الأثر، ص۱۸۰)
8.سوره مومنون ، آیه 57 :
"إِنَّ الَّذينَ هُمْ مِنْ خَشْيَةِ رَبِّهِمْ مُشْفِقُونَ "
"به‌يقين كسانى كه از خوف پروردگارشان بيمناكند."
تفسیر ولایی :
1.امام باقر (ع) : آیه: "ان الَّذِینَ هُمْ مِنْ خَشْیَةِ رَبِّهِمْ مُشْفِقُونَ ... راجِعُونَ"، درباره‌ی حضرت علی (ع) نازل شده است، سپس در مورد مؤمنین و شیعیانش که همان مؤمنان واقعی هستند، جاری می‌شود.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۸۰ / بحارالأنوار، ج۲۳، ص۳۵۸/ المناقب، ج۴، ص۳۷۸)
2.امام صادق (ع) : آیات: "إِنَّ الَّذِینَ هُمْ مِنْ خَشْیَةِ رَبِّهِمْ مُشْفِقُونَ* وَ الَّذِینَ هُمْ بِآیاتِ رَبِّهِمْ یُؤْمِنُونَ؛ وَ الَّذِینَ هُمْ بِرَبِّهِمْ لا یُشْرِکُونَ* وَ الَّذِینَ یُؤْتُونَ ما آتَوْا وَ قُلُوبُهُمْ وَجِلَةٌ أَنَّهُمْ تا رَبِّهِمْ راجِعُونَ* أُولئِکَ یُسارِعُونَ فِی الخَیْراتِ وَ هُمْ لَها سابِقُونَ"، در شأن امامعلی (ع) و فرزندان آن حضرت نازل شده است.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۸۰/ بحارالأنوار، ج۳۵، ص۳۳۴/ تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۳۵۱/ البرهان)
9.سوره مومنون ، آیه 61 :
"أُولئِكَ يُسارِعُونَ فِي الْخَيْراتِ وَ هُمْ لَها سابِقُونَ "
"چنين كسانى درخيرات شتاب مىكنند و از ديگران پيشى مىگيرند."
تفسیر ولایی :
امام باقر (ع) : منظور علیّبنابیطالب (ع) است که هیچکس [در خیرات] بر او پیشی نگرفت.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۸۴/ بحارالأنوار، ج۹، ص۲۲۵/ القمی، ج۲، ص۹۲/ المناقب، ج۲، ص۱۱۶/ نورالثقلین/ البرهان)
10.سوره مومنون ، آیه 71 :
"وَ لَوِ اتَّبَعَ الْحَقُّ أَهْواءَهُمْ لَفَسَدَتِ السَّماواتُ وَ الْأَرْضُ وَ مَنْ فيهِنَّ بَلْ أَتَيْناهُمْ بِذِكْرِهِمْ فَهُمْ عَنْ ذِكْرِهِمْ مُعْرِضُونَ "
"و اگر حق از هوسهاى آن‌ها پيروى مىكرد، آسمانها و زمين و همه‌ی كسانى كه در آن‌ها هستند تباه مىشدند و ما به آن‌ها چيزى داديم كه مايه‌ی يادآورى [و عزّت و شرف] آنهاست، امّا آنان از آنچه مايه‌ی يادآورى [و عزّت] آنهاست رويگردانند."
تفسیر ولایی :
امام علی (ع) : [در وصیّت ایشان به کمیل آمده است:] ای کمیل! به خدا سوگند! ما حقّی هستیم که خدای عزّوجلّ فرموده است: "وَ لَوِ اتَّبَعَ الحَقُّ أَهْواءَهُمْ لَفَسَدَتِ السَّماواتُ وَ الْأَرْضُ وَ مَنْ فِیهِن".
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۹۲ / بحارالأنوار، ج۷۴، ص۲۷۸/ بشارهًْ المصطفی، ص۳۰)
11.سوره مومنون ، آیه 73 :
"وَ إِنَّكَ لَتَدْعُوهُمْ إِلى صِراطٍ مُسْتَقيمٍ "
"به‌يقين، تو آنان را به راه راست دعوت مىكنى."
تفسیر ولایی :
پیامبر (ص) : ای علی (ع)! هرکس از نظر امور دینی تو را دوست بدارد و راه و مسیر تو را برود، به راه راست و مستقیم هدایت شده و هرکس از طریق هدایت تو منحرف شود و با تو دشمن باشد و تو را رها کند، در روز قیامت که خدا را ملاقات مینماید بهطور کلّی بی‌بهره است.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۹۲ /نورالثقلین
12.سوره مومنون ، آیه 74 :
"وَ إِنَّ الَّذينَ لا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ عَنِ الصِّراطِ لَناكِبُونَ "
" و امّا كسانى كه به آخرت ايمان ندارند از اين راه منحرف مىشوند."
تفسیر ولایی :
1.امام کاظم (ع) : وَ إِنَّ الَّذِینَ لا یُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ عَنِ الصِّراطِ لَناکِبُونَ یعنی از ولایت ما اهل بیت رویگردان هستند.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۹۴ / بحارالأنوار، ج۲۴، ص۲۲/ بحارالأنوار، ج۲۴، ص۱۶/ المناقب، ج۳، ص۷۳/ الصراط المستقیم، ج۱، ص۲۸۵/ البرهان)
2.امام صادق (ع) : مفضل‌بن‌عمر گفت از امام صادق (ع) در مورد صراط پرسیدم، فرمود «راهی بهسوی شناختن خدای بزرگ است؛ صراط دوگونه است: صراط در این سرا و صراط در آن سرا امّا صراط دنیا؛ امام می‌باشد که فرمانبرداری از او واجب است؛ هرکس که در دنیا او را شناخت و رهنمودهای او را بهکار بست، در آخرت از صراط که پلی است بهروی جهنّم، خواهد گذشت و هرکس در اینجا امام خود را نشناخت، هنگام گذشتن از صراط آخرت گامش خواهد لغزید و در آتش دوزخ خواهد افتاد».
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۹۴/ معانی الأخبار، ص۳۲)
13.سوره مومنون ، آیه 95 :
"وَ إِنَّا عَلى أَنْ نُرِيَكَ ما نَعِدُهُمْ لَقادِرُونَ "
"و ما تواناييم كه آنچه را به آن‌ها وعده مىدهيم به تو نشان دهيم."
تفسیر ولایی :
پیامبر (ص) : جابر گوید: «پیامبرخدا (ص) درحالیکه من در حجّهًْ‌الوداع نزدیکترین فرد [از لحاظ فاصله] با او در سرزمین منی بودم، فرمود: «مبادا پس از مرگم شما را بیابم که برگشته و کافر شدید و بعضی از شما گردنهای بعض دیگر را می‌زنید، به خدا قسم! اگر این کار را انجام دهید؛ مرا در میان آن لشکری مییابید که با شما میجنگد». سپس به پشت نگاه کرد، بعد فرمود: «یا علی (ع)! یا علی (ع)! یا علی (ع)! و ما دیدیم که جبرئیل به او اشاره کرد و خدای متعال این آیه را نازل فرمود: و هرگاه تو را از میان آن‌ها ببریم، حتماً از آنان انتقام خواهیم گرفت. (زخرف/۴۱) یعنی با علیّبنابیطالب (ع) از آنان انتقام می‌کشیم. و یا اگر [زنده بمانی] آنچه را [از کیفر اعمالشان] به آنان وعده دادهایم به تو نشان خواهیم داد، زیرا ما بر آن‌ها مسلّط هستیم. (زخرف/۴۲) و بعد این آیه: قُلْ رَبِّ إِمَّا تُرِیَنِّی ما یُوعَدُونَ * رَبِّ فَلا تَجْعَلْنِی فِی الْقَوْمِ الظَّالِمِینَ *وَ إِنَّا عَلی أَنْ نُرِیَکَ ما نَعِدُهُمْ لَقادِرُونَ* ادْفَعْ بِالَّتِی هِیَ أَحْسَن نازل شد».
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۱۰۶ / بحارالأنوار، ج۳۲، ص۲۹۳)
14.سوره مومنون ، آیه 101 :
"فَإِذا نُفِخَ فِي الصُّورِ فَلا أَنْسابَ بَيْنَهُمْ يَوْمَئِذٍ وَ لا يَتَساءَلُونَ "
"و هنگامى‌كه در «صور» دميده شود، هيچ‌يك از پيوندهاى خويشاوندى در آن روز ميان آن‌ها نخواهد بود و از يكديگر تقاضاى كمك نمىكنند [چون كارى از كسى ساخته نيست]."
تفسیر ولایی :
1. پیامبر (ص) : هر حسب و نسبی در روز قیامت قطع می‌شود بهجز حسب و نسب من، اگر خواستید بخوانید: فَإِذا نُفِخَ فِی الصُّورِ فَلا أَنْسابَ بَیْنَهُمْ یَوْمَئِذٍ وَ لا یَتَساءَلُونَ.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۱۲۲ / شواهدالتنزیل، ج۱، ص۵۳۰/ نورالثقلین؛ «ان شیتم ... لایتساءلون» محذوف)
2.امام صادق (ع) : روز رستاخیز مردم زاده‌ی مادرشان خوانده میشوند، جز ما و شیعه و دوستانمان که به نام خود و زاده‌ی پدرشان خوانده میشوند.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۱۲۴/ المحاسن، ج۱، ص۱۴۱)
15.سوره مومنون ، آیه 102 :
"َمَنْ ثَقُلَتْ مَوازينُهُ فَأُولئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ "
"كسانى كه كفه‌ی ترازوهاى [عمل] آن‌ها سنگين است، همان رستگارانند."
تفسیر ولایی :
امام باقر (ع) : این آیه در شأن ما اهل بیت (ع) نازل شده است.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۱۲۴ / بحارالأنوار، ج۲۴، ص۲۵۸/ تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۳۵۳/ البرهان)
16.سوره مومنون ، آیه 104 :
"تَلْفَحُ وُجُوهَهُمُ النَّارُ وَ هُمْ فيها كالِحُونَ "
"شعلههاى سوزان آتش [همچون شمشير] به صورتهايشان نواخته مىشود و در دوزخ چهرهاى زشت و عبوس دارند."
تفسیر ولایی :
امام هادی (ع) : از امام عسکری (ع) روایت است: امام هادی (در روز غدیر، قبر امام علی (ع) را چنین زیارت کرد و فرمود: سلام بر تو ای امیرالمؤمنین (ع) ! ... خداوند در دنیا جایگاهت را رفیع و بلند کرد و در آخرت درجهات را بالا میبرد و تو را بر آنچه که بر کسانی که با تو مخالفت کردند و میان تو و آنچه خدا به تو عطا کرده، مانع ایجاد کردند پنهان است، بینا میکند. خدا لعنت کند کسانی را که حرمت تو را حلال شمرده و حق را از تو گرفتند. گواهی میدهم که آن‌ها همان زیانکارانند که خدا فرموده: "تَلْفَحُ وُجُوهَهُمُ النَّارُ وَ هُمْ فِیها کالِحُونَ". گواهی میدهم تو هیچ اقدامی نکرده، دست از چیزی نکشیده، سخن نگفته و امساک ننمودی جز به فرمان خدا و رسولش! (هر کاری کردی به دستور خدا و رسولش بود).
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۱۲۶/ بحارالأنوار، ج۹۷، ص۳۶۱)
17.سوره مومنون ، آیه 111 :
"إِنِّي جَزَيْتُهُمُ الْيَوْمَ بِما صَبَرُوا أَنَّهُمْ هُمُ الْفائِزُونَ "
"ولى من امروز آن‌ها را به خاطر صبر و استقامتشان پاداش دادم؛ آن‌ها پيروز و رستگارند."
تفسیر ولایی :
1.پیامبر (ص) : هُمُ الْفائِزُونَ؛ علی (ع) و شیعیان او پیروزند.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۱۳۴/ الکافی، ج۱۵، ص۶۹۵ / نورالثقلین)
2.پیامبر (ص) : امام رضا (ع) از پدرانش روایت نمود: پیامبر (ص) خطاب به علی (ع) فرمود: ای علی (ع)! من برای تو پنج چیز از خدا درخواست کردم، تمام آن‌ها را به من عطا فرمود. ... از خدا درخواست کردم که تو را بردارنده‌ی پرچم حق در روز قیامت قرار دهد، که آن پرچم اللَّه اکبر است و بر آن نوشته شده است: رستگاران آن‌هایی هستند که به بهشت رسیدند.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۱۳۴/ بحارالأنوار، ج۸، ص۴ )
18.سوره مومنون ، آیه 115 :
"أَفَحَسِبْتُمْ أَنَّما خَلَقْناكُمْ عَبَثاً وَ أَنَّكُمْ إِلَيْنا لا تُرْجَعُونَ "
"آيا گمان كرديد شما را بيهوده آفريدهايم و بهسوى ما بازگردانده نمى‌شويد؟!"
تفسیر ولایی :
امام حسین (ع) : از امام صادق (ع) روایت است: امام حسین (ع) به سوی یارانش رفت و خطاب به آن‌ها فرمود: «ای مردم! خداوند مخلوقات را خلق کرده تا او را بشناسند و چون او را شناختند عبادتش کنند و چون او را عبادت نمودند از عبادت غیر بی‌نیاز شوند». مردی عرض کرد: «ای پسر رسول خدا (ص) پدر و مادرم فدای تو باد! معرفت خدا [و حق و حقیقت خداشناسی] چگونه است»؟ فرمود: «[اینکه] اهل هر زمان، امام زمان خودشان را که اطاعت فرمایشات و أوامر و نواهی او بر آن‌ها واجب است، بشناسند».
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۱۴۲ / علل الشرایع، ج۱، ص۹)
*سوره نور :
19.سوره نور ، آیه 10 :
"وَ لَوْ لا فَضْلُ اللهِ عَلَيْكُمْ وَ رَحْمَتُهُ وَ أَنَّ اللهَ تَوَّابٌ حَكيمٌ "
"و اگر فضل و رحمت خدا شامل حال شما نبود و اينكه او توبه‌پذير و حكيم است [بسيارى از شما گرفتار مجازات سخت الهى مى‌شديد]!"
تفسیر ولایی :
1.امام کاظم (ع) : الفَضْلُ، همان رسول خدا (ص) است و منظور از رَحْمَتُهُ، امام علی (ع) است.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۱۸۶ /القمی، ج۱، ص۳۱۳ / البرهان)
2.امام صادق (,) : مراد از فَضْلُ اللهِ همان رسول خدا (ص) است و منظور از رَحْمَتُهُ ولایت ائمه (ع)است.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۱۸۶ / بحارالأنوار، ج۲۴، ص۶۰ / البرهان)
20.سوره نور ، آیه 26 :
"الْخَبيثاتُ لِلْخَبيثينَ وَ الْخَبيثُونَ لِلْخَبيثاتِ وَ الطَّيِّباتُ لِلطَّيِّبينَ وَ الطَّيِّبُونَ لِلطَّيِّباتِ أُولئِكَ مُبَرَّؤُنَ مِمَّا يَقُولُونَ لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَ رِزْقٌ كَريمٌ "
"زنان ناپاك از آنِ مردان ناپاكند، و مردان ناپاك از آنِ زنان ناپاك؛ و زنان پاك از آن مردان پاكند، و مردان پاك از آن زنان پاك! اينان از آنچه كه [ناپاكان] به آنان نسبت مى‌دهند مبرّا هستند؛ و براى آنان آمرزش [الهى] و روزى پرارزشى است."
تفسیر ولایی :
امام حسن ( ع) :امام حسن (ع) به معاویه فرمود: "الخَبِیثاتُ لِلْخَبِیثِینَ وَ الخَبِیثُونَ لِلْخَبِیثاتِ"؛ و تو و اصحاب تو ای معاویه داخل این جماعت خواهی بود. "وَ الطَّیِّباتُ لِلطَّیِّبِینَ وَ الطَّیِّبُونَ لِلطَّیِّباتِ أُولئِکَ مُبَرَّؤُنَ مِمَّا یَقُولُونَ لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَ رِزْقٌ کَرِیمٌ"؛ منظور از این‌گونه افراد علیّبنابیطالب (ع) و یاران و شیعیان آن بزرگوار هستند.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۲۰۸ /بحارالأنوار، ج۴۴، ص۸۴/ الاحتجاج، ج۱، ص۲۷۸/ نورالثقلین)
21.سوره نور ، آیه 35:
" اللهُ نُورُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ مَثَلُ نُورِهِ كَمِشْكاةٍ فيها مِصْباحٌ الْمِصْباحُ في زُجاجَةٍ الزُّجاجَةُ كَأَنَّها كَوْكَبٌ دُرِّيٌّ يُوقَدُ مِنْ شَجَرَةٍ مُبارَكَةٍ زَيْتُونَةٍ لا شَرْقِيَّةٍ وَ لا غَرْبِيَّةٍ يَكادُ زَيْتُها يُضي‌ءُ وَ لَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نارٌ نُورٌ عَلى نُورٍ يَهْدِي اللهُ لِنُورِهِ مَنْ يَشاءُ وَ يَضْرِبُ اللهُ الْأَمْثالَ لِلنَّاسِ وَ اللهُ بِكُلِّ شَيْ‌ءٍ عَليمٌ "
"خداوند نور آسمانها و زمين است؛ و مَثَل نورش همانند چراغدانى است كه در آن چراغى [پرفروغ] باشد، آن چراغ در حبابى قرار گيرد، حبابى [شفاف و درخشنده] همچون ستاره‌اى فروزان، چراغى كه افروخته مىشود از [روغن] درخت پربركت زيتونى كه نه شرقى است و نه غربى؛ روغنش [آنچنان صاف و خالص است كه] نزديك است بدون تماس با آتش شعله‌ور شود؛ نورى است بر فراز نورى؛ و خدا هركس را بخواهد با نور خود هدايت مى‌كند، و خدا براى مردم مثل‌ها مى‌زند و خداوند به هر چيزى داناست."
تفسیر ولایی :
1.پیامبر (ص) : ای علی (ع)! نُورٌ؛ نام من است. و ِمِشْکاةٍ ای علی! تو هستی. مِصْباحٌ الْمِصْباحُ حسن و حسین (ع)الزُّجاجَةُ؛ علیّ‌بن‌حسین (ع)کَأَنَّها کَوْکَبٌ دُرِّیٌّ؛ محمّدبن‌علی (ع) یُوقَدُ مِنْ شَجَرَةٍ؛ جعفربن‌محمّد (ع) مُبارَکَةٍ؛ موسی‌بن‌جعفر (ع)زعَیْتُونَةٍ؛ علیّ‌بن‌موسی (ع) لا شَرْقِیَّةٍ؛ محمّدبن‌علی (ع) وَ لا غَرْبِیَّةٍ؛ علیّ‌بن‌محمد (ع) یَکادُ زَیْتُها؛ حسن‌بن‌علی (ع)یُضِیءُ؛ مهدی (عج) هستند.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۲۵۰ /المناقب، ج۱، ص۲۸۰)
2.امام صادق (ع) : من شاخه‌ای از شاخه‌های زیتونم و چراغی از چراغ‌های خاندان نبوّت و عترت پیامبر و تربیت‌شده‌ی سفیران خدا و دست‌پرورده‌ی رادمردان پاک، و چراغی از چراغ‌های مشکات نورم که در آن نور، نور است، و برگزیده پایدار در نهاد رهبران برجسته‌ی پروردگارم».
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۲۵۰ /الأمالی للصدوق، ص۶۱۲)
22.سوره نور ، آیه 36 :
"في بُيُوتٍ أَذِنَ اللهُ أَنْ تُرْفَعَ وَ يُذْكَرَ فيهَا اسْمُهُ يُسَبِّحُ لَهُ فيها بِالْغُدُوِّ وَ الْآصالِ "
"[اين چراغ پرفروغ] در خانه‌هايى قرار دارد كه خداوند اذن فرموده [ديواره‌هاى] آن را بالا برند [تا از دستبرد شياطين در امان باشد]؛ و در آن‌ها نام خدا برده شود، و صبح و شام در آن‌ها تسبيح او گويند."
تفسیر ولایی :
1.امام کاظم (ع) : محمّدبن‌فضیل گوید: از امام کاظم (ع) درباره‌ی آیه: فِی بُیُوتٍ أَذِنَ اللهُ أَن تُرْفَعَ وَیُذْکَرَ فِیهَا اسْمُهُ سؤال کردم. آن حضرت (ع) فرمود: «منظور خانه‌های پیامبر خدا (ص) است و سپس خانه‌های علی (ع) از آنهاست».
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۲۶۰ / بحارالأنوار، ج۲۳، ص۳۲۵/ تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۳۵۹/ البرهان)
2.امام باقر (ع) : فِی بُیُوتٍ أَذِنَ اللهُ أَن تُرْفَعَ وَ یُذْکَرَ فِیهَا؛ این خانه‌ها، خانه‌های انبیاء است که خانه‌ی علی (ع) نیز یکی از آن است.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۲۶۰ / بحارالأنوار، ج۲۳، ص۳۲۷/ القمی، ج۲، ص۱۰۳/ فرات الکوفی، ص۲۸۲/ نورالثقلین/ البرهان)
3.امام هادی (ع) : شهادت میدهم که ارواح شما و نور شما و خمیر مایه‌ی شما یکی است، هریک از شما پاکیزگی و پاکی را از آن دیگر گرفته است. خدا شما را به‌صورت انواری بیافرید، و آنگاه پیرامون عرش خود قرار داد، تا آنگاه که به‌وسیله‌ی وجود شما بر ما منّت نهاد، و شما را در خانه‌هایی قرار دارد که خداوند اذن فرموده [دیواره‌های] آن را بالا برند [تا از دستبرد شیاطین در امان باشد]. و درودهایی را که ما بر شما می‌فرستیم، و ولایت شما را که به ما اختصاص داده است، موجب حسن خلق ما و پاکی نفوس ماست.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۲۶۶ / بحارالأنوار، ج۹۹، ص۱۲۹)
23.سوره نور ، آیه 37 :
"رِجالٌ لا تُلْهيهِمْ تِجارَةٌ وَ لا بَيْعٌ عَنْ ذِكْرِ اللهِ وَ إِقامِ الصَّلاةِ وَ إيتاءِ الزَّكاةِ يَخافُونَ يَوْماً تَتَقَلَّبُ فيهِ الْقُلُوبُ وَ الْأَبْصارُ "
"مردانى كه هيچ تجارت و داد و ستدى آنان را از ياد خدا و برپا داشتن نماز و اداى زكات غافل نمى‌كند؛ آن‌ها از روزى مى‌ترسند كه در آن، دل‌ها و چشم‌ها دگرگون مىشود."
تفسیر ولایی :
امام سجاد (ع) : عقل راهنمای خیرات است و هوا و هوس‌های نفسانی مرکب گناهان است. فهم ظرف عمل، دنیا بازار آخرت است. و نفس تاجر این بازار است. و شب و روز سرمایه است. و سود این تجارت بهشت است. و ضرر آن آتش است. این است به خدا تجارت آن چنانی که فانی نخواهد شد و بضاعت و جنسی که در معامله‌ی آن ضرر نیست. و مثل این فرمایش از رسول خدا (ص) رسیده است. و در آن ذکر شده که دنیا بازار رستگاران از شیعیان است که پیرو ائمّه خود می‌باشند. و به تحقیق که جامع همه این فرمایشات این آیه کریمه است: ای کسانی که ایمان آورده‌اید مال‌ها و اولادتان شما را از ذکر خدا باز ندارد و کسانی که چنین کنند پس اینان از زیانکارانند. (منافقون/۹) "و رِجالٌ لا تُلْهِیهِمْ تِجارَةٌ وَ لا بَیْعٌ عَنْ ذِکْرِ اللهِ".
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۲۷۴ /إرشادالقلوب، ج۱، ص۵۹)
24.سوره نور ، آیه 39 :
"وَ الَّذينَ كَفَرُوا أَعْمالُهُمْ كَسَرابٍ بِقيعَةٍ يَحْسَبُهُ الظَّمْآنُ ماءً حَتَّى إِذا جاءَهُ لَمْ يَجِدْهُ شَيْئاً وَ وَجَدَ اللهَ عِنْدَهُ فَوَفَّاهُ حِسابَهُ وَ اللهُ سَريعُ الْحِسابِ "
"كسانى كه كافر شدند، اعمالشان همچون سرابى است در يك كوير كه انسان تشنه [از دور] آن را آب مى‌پندارد؛ امّا هنگامى‌كه به‌سراغ آن مى‌آيد چيزى نمى‌يابد، و خدا را نزد آن مى‌يابد كه حساب او را بهطور كامل مى‌دهد؛ و خداوند سريع‌الحساب است."
تفسیر ولایی :
علیّبنابراهیم (رح) : خداوند برای اعمال کسانی که با علی (ع) و فرزندانش یعنی ائمّه اطهار (ع) سر نزاع داشتند، مَثلی زد و فرمود: "وَ الَّذِینَ کَفَرُوا أَعْمَالُهُمْ کَسَرَابٍ بِقِیعَةٍ"گ؛ سراب آن چیزی است که در بیابان از دور می‌درخشد و گویی آب است و در حقیقت چیزی نیست و هنگامی‌که تشنه به‌سراغ آن می‌آید، چیزی نمی‌یابد و البَقِیعَة به بیابان صاف و هموار گفته می‌شود».
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۲۷۸ /البرهان)
25.سوره نور ، آیه 40 :
"أَوْ كَظُلُماتٍ في بَحْرٍ لُجِّيٍّ يَغْشاهُ مَوْجٌ مِنْ فَوْقِهِ مَوْجٌ مِنْ فَوْقِهِ سَحابٌ ظُلُماتٌ بَعْضُها فَوْقَ بَعْضٍ إِذا أَخْرَجَ يَدَهُ لَمْ يَكَدْ يَراها وَ مَنْ لَمْ يَجْعَلِ اللهُ لَهُ نُوراً فَما لَهُ مِنْ نُورٍ "
"يا همچون ظلماتى در يك درياى عميق و پهناور كه موجى آن را پوشانده، و بر فراز آن موج ديگرى، و بر فراز آن ابرى تاريك است؛ ظلمت‌هايى است يكى بر فراز ديگرى، [آن‌گونه كه] هرگاه دست خود را خارج كند ممكن نيست آن را ببيند! و كسى كه خدا نورى براى او قرار نداده، هيچ نورى براى او نيست."
تفسیر ولایی :
پیامبر (ص) : ابوهریره نقل میکند: رسول خدا (ص) فرمود: «[روزی] جبرئیل نزد من آمد و گفت: «ای محمّد (ص)! آیا به تو بشارت دهم که [روز قیامت] به‌وسیله‌ی چه چیزی از پل صراط عبور می‌کنی»؟ گفتم: «آری»! گفت: «تو با نور خداوند عبور می‌کنی و علی (ع) با نور تو؛ و نور تو برگرفته از نور خداوند است؛ و امّتت با نور علی (ع) عبور خواهند کرد و نور علی (ع) برگرفته از نور توست؛ "وَ مَنْ لَمْ یَجْعَلِ اللهُ لَهُ نُوراً فَما لَهُ مِنْ نُورٍ"».
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۲۸۲ / بحارالأنوار، ج۷، ص۳۳۲/ فرات الکوفی، ص۲۸۷)
26.سوره نور ، آیه 47 :
"وَ يَقُولُونَ آمَنَّا بِاللهِ وَ بِالرَّسُولِ وَ أَطَعْنا ثُمَّ يَتَوَلَّى فَريقٌ مِنْهُمْ مِنْ بَعْدِ ذلِكَ وَ ما أُولئِكَ بِالْمُؤْمِنينَ "
"آن‌ها مى‌گويند: «به خدا و پيامبر ايمان آورده‌‌ايم و اطاعت كردهايم». ولى بعد از اين [ادّعا]، گروهى از آنان رويگردان مىشوند؛ آن‌ها [درحقيقت] مؤمن نيستند."
تفسیر ولایی :
امام صادق (ع) : این آیه درباره‌ی امیرمؤمنان (ع) و عثمان نازل شده است و ماجرا از این قرار است که بین امیرمؤمنان (ع)و عثمان بر سر باغی اختلاف افتاد. امیرمؤمنان (ع) فرمود: «آیا راضی می‌شوی رسول خدا (ص) را به داوری بگیریم»؟ عبدالرّحمن‌بن‌عوف به عثمان گفت: «داوری را نزد رسول خدا (ص) نبرید؛ چرا که او به نفع علی (ع) داوری میکند؛ ابن‌شیبه یهودی را به داوری بگیرید». عثمان به امیرمؤمنان (ع) گفت: «من فقط به داوری ابن‌شیبه راضی می‌شوم». ابن شیبه گفت: «آیا شما رسول خدا (ص) را امانتدار وحی می‌دانید درحالیکه او را در داوری‌کردن متّهم می‌کنید»! پس خدا به پیامبر (ص) چنین وحی کرد: "وَ إِذَا دُعُوا إِلَی اللهِ وَرَسُولِهِ لِیَحْکُمَ بَیْنَهُمْ إِذَا فَرِیقٌ مِّنْهُم مُّعْرِضُونَ، وَإِن یَکُن لهُمُ الحَقُّ یَأْتُوا إِلَیْهِ مُذْعِنِینَ، أَفِی قُلُوبِهِم مَّرَضٌ أَمِ ارْتَابُوا أَمْ یَخَافُونَ أَن یَحِیفَ اللهُ عَلَیْهِمْ وَ رَسُولُهُ بَلْ أُوْلَئِکَ هُمُ الظَّالِمُونَ".
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۲۹۴ /بحارالأنوار، ج۲۲، ص۹۸/ بحارالأنوار، ج۹، ص۲۲۷/ القمی، ج۲، ص۱۰۷/ نورالثقلین/ البرهان)
27.سوره نور ، آیه 51 :
"إِنَّما كانَ قَوْلَ الْمُؤْمِنينَ إِذا دُعُوا إِلَى اللهِ وَ رَسُولِهِ لِيَحْكُمَ بَيْنَهُمْ أَنْ يَقُولُوا سَمِعْنا وَ أَطَعْنا وَ أُولئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ "
"سخن مؤمنان، هنگامى‌كه بهسوى خدا و پيامبرش دعوت شوند تا ميان آنان داورى كند، تنها [و در‌هر‌حال] اين است كه مى‌گويند: «شنيديم و اطاعت كرديم». و اين‌ها همان رستگاران [واقعى] هستند."
تفسیر ولایی :
1.امام باقر (ع) : "إِنَّما کانَ قَوْلَ المُؤْمِنِینَ إِذا دُعُوا إِلَی اللهِ"؛ منظور آیه امیرالمؤمنین (ع)است.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۲۹۶ / بحارالأنوار، ج۳۸، ص۲۳۴/ المناقب، ج۲، ص۱۰/ نورالثقلین؛ «بتفاوت»)
2.امام صادق (ع) : از امام صادق (ع) روایت است که فرموده: این آیه: "إِنَّما کانَ قَوْلَ الْمُؤْمِنِینَ إِذا دُعُوا إِلَی اللهِ "درباره‌ی امیرالمؤمنین (ع) و عثمان نازل شده است .... سپس خداوند به امیرمؤمنان (ع) اشاره کرده و فرموده است: "إِنَّمَا کَانَ قَوْلَ المُؤْمِنِینَ إِذَا دُعُوا إِلَی اللهِ وَ رَسُولِهِ لِیَحْکُمَ بَیْنَهُمْ أَن یَقُولُوا سَمِعْنَا وَ أَطَعْنَا وَ أُوْلَئِکَ هُمُ المُفْلِحُونَ، وَ مَن یُطِعِ اللهَ وَ رَسُولَهُ وَ یَخْشَ اللهَ وَ یَتَّقْهِ فَأُوْلَئِکَ هُمُ الْفَائِزُونَ."
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۲۹۶ /القمی، ج۲، ص۱۰۷ / البرهان)
28.سوره نور ، آیه 52 :
"وَ مَنْ يُطِعِ اللهَ وَ رَسُولَهُ وَ يَخْشَ اللهَ وَ يَتَّقْهِ فَأُولئِكَ هُمُ الْفائِزُونَ "
"و هركس خدا و پيامبرش را اطاعت كند، و از خدا بترسد و از [مخالفت فرمان] او بپرهيزد، چنين كسانى همان پيروزمندان [واقعى] هستند."
تفسیر ولایی :
امام باقر (ع) : ما را به ورع کمک کنید، هرکس با ورع خدا را ملاقات کند برای او فرج و گشایشی هست، خداوند متعال می‌فرماید: و کسی که خدا و پیامبر را اطاعت کند، [در روز رستاخیز]، همنشین کسانی خواهد بود که خدا، نعمت خود را بر آنان تمام کرده از پیامبران و صدّیقان و شهدا و صالحان و آن‌ها رفیق‌های خوبی هستند!.(نساء/۶۹) پیامبر (ص) از ما می‌باشد، و صدیق از ما هست و شهیدان و صالحان هم از ما می‌باشند.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۲۹۸ / بحارالأنوار، ج۶۷، ص۳۰۱ )
29.سوره نور ، آیه 54 :
"قُلْ أَطيعُوا اللهَ وَ أَطيعُوا الرَّسُولَ فَإِنْ تَوَلَّوْا فَإِنَّما عَلَيْهِ ما حُمِّلَ وَ عَلَيْكُمْ ما حُمِّلْتُمْ وَ إِنْ تُطيعُوهُ تَهْتَدُوا وَ ما عَلَى الرَّسُولِ إِلاَّ الْبَلاغُ الْمُبينُ "
"بگو: «اطاعت كنيد خدا را، و اطاعت كنيد پيامبر [خدا] را؛ و اگر سرپيچى نماييد، پيامبر مسؤول تكاليف خويش است و شما مسؤول تكاليف خود؛ و اگر از او اطاعت كنيد، هدايت خواهيد شد؛ و بر پيامبر چيزى جز ابلاغ آشكار نيست»."
تفسیر ولایی :
1.پیامبر (ص) : ای گروه‌های قاریان قرآن، از خداوند عزّوجل از آنچه از کتابش برعهده‌ی شما نهاد، پروا داشته باشید، چراکه هم من و هم شما مسئولید، من از رساندن رسالت [الهی] مسئولم و امّا شما، از آنچه از قرآن و سنّت من که [عهده‌دارش] شدید، پرسیده خواهید شد.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۳۰۰ /الکافی، ج۲، ص۶۰۶ / نورالثقلین)
2.پیامبر (ص): ای مردم! به علی (ع) دشنام ندهید و نسبت به او حسادت نورزید چرا که علی (ع) بعد از من، سرپرست [و امامِ] هر مرد و زن با ایمان است؛ پس او را به خاطر اینکه من او را دوست می‌دارم دوست بدارید و به خاطر اینکه من او را گرامی می‌دارم گرامی بدارید، "أَطِیعُوهُ لِلهِ وَ لِرَسُولِهِ" و به خاطر خدا و رسولش از او پیروی کرده و از او راهنمایی بخواهید تا کامیاب شده و هدایت یابید؛ چرا که او بعد از من، راهنمای شما بهسوی خداوند است. من آنچه مربوط به علی (ع)است را برای شما بیان کردم، پس در آنچه گفتم بیاندیشید؛ "وَ ما عَلَی الرَّسُولِ إِلَّا الْبَلاغُ المُبِینُ".
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۳۰۶ / بحارالأنوار، ج۳۹، ص۲۹۲)
30.سوره نور ، آیه 55 :
"وَعَدَ اللهُ الَّذينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِي الْأَرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذينَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَ لَيُمَكِّنَنَّ لَهُمْ دينَهُمُ الَّذِي ارْتَضى لَهُمْ وَ لَيُبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْناً يَعْبُدُونَني لا يُشْرِكُونَ بي شَيْئاً وَ مَنْ كَفَرَ بَعْدَ ذلِكَ فَأُولئِكَ هُمُ الْفاسِقُونَ "
"خداوند به كسانى از شما كه ايمان آورده و كارهاى شايسته انجام داده‌اند وعده داده است كه به‌يقين، خلافت روى زمين را به آنان خواهد داد، همان‌گونه كه به پيشينيان آن‌ها خلافت بخشيد؛ و دين و آيينى را كه براى آنان پسنديده، بر ايشان پابرجا و ريشه‌دار خواهد ساخت؛ و ترسشان را به امنيّت و آرامش مبدّل مى‌كند، [به‌گونه‌اى] كه فقط مرا مى‌پرستند و چيزى را همتاى من قرار نخواهند داد. و كسانى كه پس از آن كافر شوند، آن‌ها همان فاسقانند."
تفسیر ولایی :
امام سجاد (ع) : در روایت است: امام سجّاد (ع) این آیه را خواند و فرمود: «به خدا سوگند که آنان شیعیان ما اهل بیت (ع) هستند و خداوند [مؤمنان و صالحان را از زمین] به دست مردی از خانواده‌ی ما که او مهدی (عج) است به حکومت می‌رساند و او همان است که پیامبر درباره‌ی او فرمود: «اگر از دنیا فقط یک روز باقی‌مانده باشد، خداوند آن را آنقدر طولانی میکند تا مردی از اهل بیت (ع) من که همنام من است بیاید و زمین را همانطور که پر از ظلم و ستم شده است، پر از عدل و داد کند».
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۳۱۸ / تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۳۶۵/ العیاشی/ البرهان)
31.سوره نور ، آیه 63 :
"لا تَجْعَلُوا دُعاءَ الرَّسُولِ بَيْنَكُمْ كَدُعاءِ بَعْضِكُمْ بَعْضاً قَدْ يَعْلَمُ اللهُ الَّذينَ يَتَسَلَّلُونَ مِنْكُمْ لِواذاً فَلْيَحْذَرِ الَّذينَ يُخالِفُونَ عَنْ أَمْرِهِ أَنْ تُصيبَهُمْ فِتْنَةٌ أَوْ يُصيبَهُمْ عَذابٌ أَليمٌ "
"دعوت پيامبر [از شما] را در ميان خود، مانند دعوت از يكديگر قرار ندهيد؛ [و از دعوت پيامبر هيچ‌گاه تخلّف نكنيد] خداوند كسانى از شما را كه پشت‌سر ديگران پنهان مىشوند، و يكى پس از ديگرى فرار مىكنند مى‌داند. پس كسانى كه فرمان او را مخالفت مىكنند، بايد بترسند از اين كه فتنه‌اى دامنشان را بگيرد، يا عذابى دردناك به آن‌ها برسد!"
تفسیر ولایی :
امام صادق (ع) : ابوعلی گوید: از امام صادق (ع) شنیدم که می‌فرماید: «نام ما را در نهان به کار نبرید برخلاف آنچه در حضور ما به کار می‌برید و نام ما را در حضور ما آن‌گونه به کار نبرید که در نهان به کار می‌برید. کافی است آنچه را ما می‌گوییم، بگویید و درباره‌ی آنچه سکوت می‌کنیم، سکوت کنید و شما دیده‌اید که خدای متعال برای کسانی که با ما مخالفت ورزیدند خیری قرار نداده است. همانا خدای متعال می‌فرماید:" فَلْیَحْذَرِ الَّذِینَ یُخَالِفُونَ عَنْ أَمْرِهِ أَن تُصِیبَهُمْ فِتْنَةٌ أَوْ یُصِیبَهُمْ عَذَابٌ أَلِیمٌ"».
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۳۴۶ /الکافی، ج۸، ص۸۷/ البرهان)
*سوره فرقان :
32.سوره فرقان ، آیه 7 :
"وَ قالُوا ما لِهذَا الرَّسُولِ يَأْكُلُ الطَّعامَ وَ يَمْشي فِي الْأَسْواقِ لَوْ لا أُنْزِلَ إِلَيْهِ مَلَكٌ فَيَكُونَ مَعَهُ نَذيراً "
"و گفتند: «چرا اين پيامبر غذا مى‌خورد و در بازارها راه مى‌رود؟! [نه سنّت فرشتگان را دارد و نه روش شاهان را]! چرا [لااقل] فرشته‌اى بر او نازل نشده كه همراه وى مردم را انذار كند [و گواه صدق دعوى او باشد]؟!"
تفسیر ولایی :
پیامبر (ص) : ربیعه سعدی گوید: «پیش حذیفهًْ‌بن‌یمان آمدم، گفتم: برایم حدیثی از احادیث که از پیامبر اکرم (ص) شنیده‌ای و دیده‌ای به آن عمل میکند، نقل کن»! گفت: «قرآن را رها نکن». گفتم: «من قرآن را خوانده‌ام آمده‌ام از تو حدیثی بشنوم که از پیامبر اکرم (ص) ندیده و نشنیده‌ام خدایا تو را گواه می‌گیرم که پیش حذیفه آمدم و از او درخواست حدیث کردم او شنید ولی کتمان کرد». گفت: «عجب بر من دشوار و سخت گرفتی! حالا گوش کن جمله‌ی کوتاهی از سخنی طولانی که جامع تمام امور توست». گفت: «نشانه‌ی بهشت در میان همین مردم غذا می‌خورد و راه می‌رود». گفتم: «توضیح بده نشانه‌ی بهشت را بشناسم و پیرو او شوم و نشانه‌ی آتش را تشخیص دهم و از آن پرهیز نمایم». گفت: «قسم به آن‌کس که جان حذیفه در اختیار اوست نشانه‌ی بهشت و راهنمای بهسوی بهشت تا روز قیامت ائمّه (ع)از آل محمّدند (ع)و نشانه‌ی جهنّم و راهنمای بهسوی جهنّم تا روز قیامت دشمنان اینها هستند».
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۳۶۸ /بحارالأنوار، ج۲۶، ص۲۴۰)
33.سوره فرقان ، آیه 10 :
"تَبارَكَ الَّذي إِنْ شاءَ جَعَلَ لَكَ خَيْراً مِنْ ذلِكَ جَنَّاتٍ تَجْري مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ وَ يَجْعَلْ لَكَ قُصُوراً "
"زوال ناپذير و پربركت است خدايى كه اگر بخواهد براى تو بهتر از اين‌ها قرار مى‌دهد: باغ‌هايى كه نهرها از پاى درختانش جارى است، و [اگر بخواهد] براى تو كاخ‌هايى مجلّل قرار مى‌دهد."
تفسیر ولایی :
پیامبر (ص) : خداوند چوبی از یاقوت سرخ دارد، جز ما و شیعیان ما کسی به آن نمی‌رسد، و دشمنان ما از آن محروم هستند.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۳۷۲ /الإرشاد، ج۱، ص۴۲ / نورالثقلین)
34.سوره فرقان ، آیه 11 :
"بَلْ كَذَّبُوا بِالسَّاعَةِ وَ أَعْتَدْنا لِمَنْ كَذَّبَ بِالسَّاعَةِ سَعيراً "
"بلكه [اين‌ها همه بهانه است و] آنان قيامت را تكذيب كرده‌اند و ما براى كسى كه قيامت را تكذيب كند، آتشى شعله‌ور و سوزان فراهم كردهايم!"
تفسیر ولایی :
1.امام صادق (ع) : شب، دوازده ساعت است و روز نیز دوازده ساعت است و تعداد ماه‌های سال نیز دوازده است و ائمّه‌ی ما نیز دوازده نفرند و نقیبانی هم که در قرآن در سوره‌ی مائده ذکر شده، دوازده نفر هستند، و علی (ع) نیز ساعتی از دوازده ساعت می‌باشد و منظور از این آیه:" بَلْ کَذَّبُوا بِالسَّاعَةِ وَأَعْتَدْنَا لِمَن کَذَّبَ بِالسَّاعَةِ سَعِیرًا" همان علی (ع)است.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۳۷۴ /بحارالأنوار، ج۳۶، ص۳۹۹/ الغیبهًْ للنعمانی، ص۸۵/ البرهان)
2.امام رضا (ع) : منظور از آیه:" بَلْ کَذَّبُوا بِالسَّاعَةِ" این است که ولایت علی (ع) را تکذیب کردند.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۳۷۴ /بحارالأنوار، ج۳۶، ص۱۰۳/ المناقب، ج۳، ص۱۰۳/ البرهان)
35.سوره فرقان ، آیه 15 :
"قُلْ أَ ذلِكَ خَيْرٌ أَمْ جَنَّةُ الْخُلْدِ الَّتي وُعِدَ الْمُتَّقُونَ كانَتْ لَهُمْ جَزاءً وَ مَصيراً "
"[اى پيامبر]! بگو: «آيا اين بهتر است يا بهشت جاويدانى كه به پرهيزگاران وعده داده شده؟! بهشتى كه پاداش اعمال آن‌ها، و سرانجامشان است»."
تفسیر ولایی :
پیامبر (ص) : یا علی (ع) فقط تو و اصحابت در بهشت هستید. یا علی (ع)! تو و پیروانت (شیعیانت) در بهشت خواهید بود.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۳۷۶ /الأمالی للطوسی، ص۱۳۹)
36.سوره فرقان ، آیه 20:
"وَ ما أَرْسَلْنا قَبْلَكَ مِنَ الْمُرْسَلينَ إِلاَّ إِنَّهُمْ لَيَأْكُلُونَ الطَّعامَ وَ يَمْشُونَ فِي الْأَسْواقِ وَ جَعَلْنا بَعْضَكُمْ لِبَعْضٍ فِتْنَةً أَ تَصْبِرُونَ وَ كانَ رَبُّكَ بَصيراً "
"ما هيچ‌يك از پيامبران را پيش از تو نفرستاديم مگر اينكه آن‌ها نيز غذا مى‌خوردند و در بازارها [براى تهيّه‌ی نيازشان] راه مى‌رفتند؛ و بعضى از شما را وسيله‌ی امتحان بعضى ديگر قرار داديم، آيا صبر و شكيبايى مى‌كنيد [و از عهده‌ی امتحان بر مى‌آييد]؟! و پروردگار تو همواره بصير و بينا بوده است."
تفسیر ولایی :
پیامبر (ص) : پیامبر اکرم (ص)علیّبنابیطالب و فاطمه و حسن و حسین (ع) را جمع کرد و در را بر روی آن‌ها بست. فرمود: «ای اهل‌بیت من که پیوستگان خدایید پروردگارم به شما سلام می‌رساند اینک جبرئیل با شما در خانه است می‌گوید: من دشمنان شما را موجب آزمایش شما قرار داده‌ام، چه می‌گویید». عرض کردند: «ما برای فرمان خدا و قضای پروردگار صبر می‌کنیم تا به پیشگاه مقدّسش برویم و جز او پاداش کامل او را دریابیم. شنیده‌ایم که شکیبایان را وعده‌ی بسیار خوبی داده است». پیامبر اکرم (ص) شروع به گریه کرد به‌طوری‌که صدای گریه‌اش از خارج خانه شنیده می‌شد، آنگاه این آیه نازل گردید: "وَ جَعَلْنا بَعْضَکُمْ لِبَعْضٍ فِتْنَةً أَ تَصْبِرُونَ وَ کانَ رَبُّکَ بَصِیراً". فرمود: آن‌ها صبر خواهند کرد همان‌طورکه وعده دادند.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۳۸۰/ بحارالأنوار، ج۲۴، ص۲۱۹/ تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۳۶۸/ نورالثقلین)