بسمه تعالی
معرفت و شناخت امام را امام علی (ع) در حدیثی گرانقدر به طارق آموخته اند. در اینجا مقدمه شرح حدیث طارق به همراه متن و ترجمه آن ارائه می شود.

متن سخنرانی معرفت و شناخت امام- شرح حدیث طارق- قسمت اول- کلمه الله-1:

بسم الله الرحمن الرحیم

شرح حدیث طارق

مقدمه:

الحمدلله رب العالمین به خاطر تمام نعمتهاش و بزرگترین نعمتی که به ما داده که نعمت امامت و ولایت امام علی علیه السلام و امامان معصوم از نسل ایشان علیهم السلام است. ایام، ایام شهادت حضرت زهرا سلام الله علیهاست.

اما خانم به خاطر چه کسی جانشان را فدا کردند؟ در اینجا می خواهیم ناگفته هایی از امام علی(ع) بگوییم.

اگر به یک بچه شیعه بگویید امام علی(ع) که بود؟ چه می گوید؟ خوب امام بود دیگر. حالا امام یعنی چی؟ آیا به هر کسی می توانیم بگوییم امام؟ آیا شان امامت این اجازه را می دهد؟ اگر بگوییم امام یعنی جانشین پیامبر(ص)، چه فرقی است که مثلا خلفای اهل سنت جانشین باشند یا حضرت علی(ع)؟  در این صورت ما امام و شان امامت را درست  نشناختیم. مگر هر کسی می تواند امام باشد؟

لذا امام کیست؟ یکی که معصوم است، مردم از او اطاعت می کنند و معجزه و کرامات هم دارد. خوب خیلی ها هم در جامعه الان، افراد با تقوایی هستند مردم دوستشان دارند از ایشان حرف شنوی دارند و کرامات هم بعضا دارند. اما حتی کرامات را غیر مسلمانها هم دارند، مرتاض های هندی هم می توانند کارهایی انجام بدهند. خوب همین؟ این یعنی امام؟ این یعنی شناخت امام؟ پیامبر اکرم (ص): هرکس بمیرد درحالیکه امام زمانش را نشناسد به مرگ جاهلیت مرده است.

پس امام کیست و دارای چه شئوناتی هست؟ امام را هیچ بشری جز امام نمی تواند توصیف کند. و شرح آن توصیف را هم جز امام نمی تواند بدهد.

حدیث طارق، حدیثی از امام علی(ع) در شناخت و ویژگیهای ایشان و ائمه معصومین علیهم السلام است که دارای عالی ترین مضامین معرفتی نسبت به شناخت امام می باشد و هر کدام از کلمات و عبارات این حدیث خود دارای شرحی مفصل است.

آنچه ما در اینجا می گوییم تنها جزیی از شرح این حدیث بر اساس کلام امام علی(ع)، آیات محدودی از قرآن و بعضی از روایات رسیده از معصومین علیهم السلام می باشد و تنها بر اساس درک و فهم ناقص ما از کلام الهی و از سخنان حکت آمیز ائمه علیهم السلام است که  فرمودند"ان حدیثنا صعب و مستصعب" .  سخنان ایشان و نیز تاویل آیات قران را جز خواص قادر به درکش نیستند و از طرفی پذیرش فضائل و درجات چهارده معصوم علیهم السلام کار هر کسی نیست.

خدایا توفیق درک فضائل و پذیرش فضائل اهل بیت علیهم السلام را به ما بده و بر اساس این شناخت مودتی بین ما و ایشان برقرار کن پایان نیافتنی تا سر تسلیم به اطاعت از ایشان فرود بیاوریم ان شاا...

متن حدیث طارق به عربی:

الْبُرْسِی فِی مَشَارِقِ الْأَنْوَارِ عَنْ طَارِقِ بْنِ شِهَابٍ عَنْ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ ((علیه السّلام) أَنَّهُ قَالَ: یا طَارِقُ الْإِمَامُ کلِمَةُ اللَّهِ وَ حُجَّةُ اللَّهِ وَ وَجْهُ اللَّهِ وَ نُورُ اللَّهِ وَ حِجَابُ اللَّهِ وَ آیةُ اللَّهِ یخْتَارُهُ اللَّهُ وَ یجْعَلُ فِیهِ مَا یشَاءُ وَ یوجِبُ لَهُ بِذَلِک الطَّاعَةَ وَ الْوَلَایةَ عَلَی جَمِیعِ خَلْقِهِ فَهُوَ وَلِیهُ فِی سَمَاوَاتِهِ وَ أَرْضِهِ أَخَذَ لَهُ بِذَلِک الْعَهْدَ عَلَی جَمِیعِ عِبَادِهِ فَمَنْ تَقَدَّمَ عَلَیهِ کفَرَ بِاللَّهِ مِنْ فَوْقِ عَرْشِهِ فَهُوَ یفْعَلُ مَا یشَاءُ وَ إِذَا شَاءَ اللَّهُ شَاءَ وَ یکتَبُ عَلَی عَضُدِهِ «وَ تَمَّتْ کلِمَةُ رَبِّک صِدْقاً وَ عَدْلًا» فَهُوَ الصِّدْقُ وَ الْعَدْلُ وَ ینْصَبُ لَهُ عَمُودٌ مِنْ نُورٍ مِنَ الْأَرْضِ إِلَی السَّمَاءِ یرَی فِیهِ أَعْمَالَ الْعِبَادِ وَ یلْبَسُ الْهَیبَةَ وَ عِلْمَ الضَّمِیرِ وَ یطَّلِعُ عَلَی الْغَیبِ وَ یرَی مَا بَینَ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ فَلَا یخْفَی عَلَیهِ شَی ءٌ مِنْ عَالَمِ الْمُلْک وَ الْمَلَکوتِ وَ یعْطَی مَنْطِقَ الطَّیرِ عِنْدَ وَلَایتِهِ فَهَذَا الَّذِی یخْتَارُهُ اللَّهُ لِوَحْیهِ وَ یرْتَضِیهِ لِغَیبِهِ وَ یؤَیدُهُ بِکلِمَتِهِ وَ یلَقِّنُهُ حِکمَتَهُ وَ یجْعَلُ قَلْبَهُ مَکانَ مَشِیتِهِ وَ ینَادِی لَهُ بِالسَّلْطَنَةِ وَ یذْعِنُ لَهُ بِالْإِمْرَةِ وَ یحْکمُ لَهُ بِالطَّاعَةِ وَ ذَلِک لِأَنَّ الْإِمَامَةَ مِیرَاثُ الْأَنْبِیاءِ وَ مَنْزِلَةُ الْأَصْفِیاءِ وَ خِلَافَةُ اللَّهِ وَ خِلَافَةُ رُسُلِ اللَّهِ فَهِی عِصْمَةٌ وَ وَلَایةٌ وَ سَلْطَنَةٌ وَ هِدَایةٌ وَ إِنَّهُ تَمَامُ الدِّینِ وَ رُجُحُ الْمَوَازِینَ الْإِمَامُ دَلِیلٌ لِلْقَاصِدِینَ وَ مَنَارٌ لِلْمُهْتَدِینَ وَ سَبِیلُ السَّالِکینَ وَ شَمْسٌ مُشْرِقَةٌ فِی قُلُوبِ الْعَارِفِینَ وَلَایتُهُ سَبَبٌ لِلنَّجَاةِ وَ طَاعَتُهُ مُفْتَرَضَةٌ فِی الْحَیاةِ وَ عُدَّةٌ بَعْدَ الْمَمَاتِ وَ عِزُّ الْمُؤْمِنِینَ وَ شَفَاعَةُ الْمُذْنِبِینَ وَ نَجَاةُ الْمُحِبِّینَ وَ فَوْزُ التَّابِعِینَ لِأَنَّهَا رَأْسُ الْإِسْلَامِ وَ کمَالُ الْإِیمَانِ وَ مَعْرِفَةُ الْحُدُودِ وَ الْأَحْکامِ وَ تَبْیینُ الْحَلَالِ مِنَ الْحَرَامِ فَهِی مَرْتَبَةٌ لَا ینَالُهَا إِلَّا مَنِ اخْتَارَهُ اللَّهُ وَ قَدَّمَهُ وَ وَلَّاهُ وَ حَکمَهُ فَالْوَلَایةُ هِی حِفْظُ الثُّغُورِ وَ تَدْبِیرُ الْأُمُورِ وَ تَعْدِیدُ الْأَیامِ وَ الشُّهُورِ الْإِمَامُ الْمَاءُ الْعَذْبُ عَلَی الظَّمَإِ وَ الدَّالُّ عَلَی الْهُدَی الْإِمَامُ الْمُطَهَّرُ مِنَ الذُّنُوبِ الْمُطَّلِعُ عَلَی الْغُیوبِ الْإِمَامُ هُوَ الشَّمْسُ الطَّالِعَةُ عَلَی الْعِبَادِ بِالْأَنْوَارِ فَلَا تَنَالُهُ الْأَیدِی وَ الْأَبْصَارُ وَ إِلَیهِ الْإِشَارَةُ بِقَوْلِهِ تَعَالَی «وَ لِلَّهِ الْعِزَّةُ وَ لِرَسُولِهِ وَ لِلْمُؤْمِنِینَ» وَ الْمُؤْمِنُونَ عَلِی وَ عِتْرَتُهُ فَالْعِزَّةُ لِلنَّبِی وَ لِلْعِتْرَةِ وَ النَّبِی وَ الْعِتْرَةُ لَا یفْتَرِقَانِ فِی الْعِزَّةِ إِلَی آخِرِ الدَّهْرِ فَهُمْ رَأْسُ دَائِرَةِ الْإِیمَانِ وَ قُطْبُ الْوُجُودِ وَ سَمَاءُ الْجُودِ وَ شَرَفُ الْمَوْجُودِ وَ ضَوْءُ شَمْسِ الشَّرَفِ وَ نُورُ قَمَرِهِ وَ أَصْلُ الْعِزِّ وَ الْمَجْدِ وَ مَبْدَؤُهُ وَ مَعْنَاهُ وَ مَبْنَاهُ فَالْإِمَامُ هُوَ السِّرَاجُ الْوَهَّاجُ وَ السَّبِیلُ وَ الْمِنْهَاجُ وَ الْمَاءُ الثَّجَّاجُ وَ الْبَحْرُ الْعَجَّاجُ وَ الْبَدْرُ الْمُشْرِقُ وَ الْغَدِیرُ الْمُغْدِقُ وَ الْمَنْهَجُ الْوَاضِحُ الْمَسَالِک وَ الدَّلِیلُ إِذَا عَمَّتِ الْمَهَالِک وَ السَّحَابُ الْهَاطِلُ وَ الْغَیثُ الْهَامِلُ وَ الْبَدْرُ الْکامِلُ وَ الدَّلِیلُ الْفَاضِلُ وَ السَّمَاءُ الظَّلِیلَةُ وَ النِّعْمَةُ الْجَلِیلَةُ وَ الْبَحْرُ الَّذِی لَا ینْزَفُ وَ الشَّرَفُ الَّذِی لَا یوصَفُ وَ الْعَینُ الْغَزِیرَةُ وَ الرَّوْضَةُ الْمَطِیرَةُ وَ الزَّهْرُ الْأَرِیجُ وَ الْبَدْرُ الْبَهِیجُ وَ النَّیرُ اللَّائِحُ وَ الطِّیبُ الْفَائِحُ وَ الْعَمَلُ الصَّالِحُ وَ الْمَتْجَرُ الرَّابِحُ وَ الْمَنْهَجُ الْوَاضِحُ وَ الطِّیبُ الرَّفِیقُ وَ الْأَبُ الشَّفِیقُ مَفْزَعُ الْعِبَادِ فِی الدَّوَاهِی وَ الْحَاکمُ وَ الْآمِرُ وَ النَّاهِی مُهَیمِنُ اللَّهِ عَلَی الْخَلَائِقِ وَ أَمِینُهُ عَلَی الْحَقَائِقِ حُجَّةُ اللَّهِ عَلَی عِبَادِهِ وَ مَحَجَّتُهُ فِی أَرْضِهِ وَ بِلَادِهِ مُطَهَّرٌ مِنَ الذُّنُوبِ مُبَرَّأٌ مِنَ الْعُیوبِ مُطَّلِعٌ عَلَی الْغُیوبِ ظَاهِرُهُ أَمْرٌ لَا یمْلَک وَ بَاطِنُهُ غَیبٌ لَا یدْرَک وَاحِدُ دَهْرِهِ وَ خَلِیفَةُ اللَّهِ فِی نَهْیهِ وَ أَمْرِهِ لَا یوجَدُ لَهُ مَثِیلٌ وَ لَا یقُومُ لَهُ بَدِیلٌ فَمَنْ ذَا ینَالُ مَعْرِفَتَنَا أَوْ یعْرِفُ دَرَجَتَنَا أَوْ یشْهَدُ کرَامَتَنَا أَوْ یدْرِک مَنْزِلَتَنَا حَارَتِ الْأَلْبَابُ وَ الْعُقُولُ وَ تَاهَتِ الْأَفْهَامُ فِیمَا أَقُولُ تَصَاغَرَتِ الْعُظَمَاءُ وَ تَقَاصَرَتِ الْعُلَمَاءُ وَ کلَّتِ الشُّعَرَاءُ وَ خَرِسَتِ الْبُلَغَاءُ وَ لَکنَتِ الْخُطَبَاءُ وَ عَجَزَتِ الْفُصَحَاءُ وَ تَوَاضَعَتِ الْأَرْضُ وَ السَّمَاءُ عَنْ وَصْفِ شَأْنِ الْأَوْلِیاءِ وَ هَلْ یعْرَفُ أَوْ یوصَفُ أَوْ یعْلَمُ أَوْ یفْهَمُ أَوْ یدْرَک أَوْ یمْلَک مَنْ هُوَ شُعَاعُ جَلَالِ الْکبْرِیاءِ وَ شَرَفُ الْأَرْضِ وَ السَّمَاءِ جَلَّ مَقَامُ آلِ مُحَمَّدٍ(ص) عَنْ وَصْفِ الْوَاصِفِینَ وَ نَعْتِ النَّاعِتِینَ وَ أَنْ یقَاسَ بِهِمْ أَحَدٌ مِنَ الْعَالَمِینَ. کیفَ وَ هُمُ الْکلِمَةُ الْعَلْیاءُ وَ التَّسْمِیةُ الْبَیضَاءُ وَ الْوَحْدَانِیةُ الْکبْرَی الَّتِی أَعْرَضَ عَنْهَا «مَنْ أَدْبَرَ وَ تَوَلَّی» وَ حِجَابُ اللَّهِ الْأَعْظَمُ الْأَعْلَی فَأَینَ الِاخْتِیارُ مِنْ هَذَا وَ أَینَ الْعُقُولُ مِنْ هَذَا وَ مَنْ ذَا عَرَفَ أَوْ وَصَفَ مَنْ وَصَفْتُ ظَنُّوا أَنَّ ذَلِک فِی غَیرِ آلِ مُحَمَّدٍ کذَبُوا وَ زَلَّتْ أَقْدَامُهُمْ اتَّخَذُوا الْعِجْلَ رَبّاً وَ الشَّیاطِینَ حِزْباً کلُّ ذَلِک بِغْضَةً لِبَیتِ الصَّفْوَةِ وَ دَارِ الْعِصْمَةِ وَ حَسَداً لِمَعْدِنِ الرِّسَالَةِ وَ الْحِکمَةِ «وَ زَینَ لَهُمُ الشَّیطانُ أَعْمالَهُمْ » فَتَبّاً لَهُمْ وَ سُحْقاً کیفَ اخْتَارُوا إِمَاماً جَاهِلًا عَابِداً لِلْأَصْنَامِ جَبَاناً یوْمَ الزِّحَامِ وَ الْإِمَامُ یجِبُ أَنْ یکونَ عَالِماً لَا یجْهَلُ وَ شُجَاعاً لَا ینْکلُ لَا یعْلُو عَلَیهِ حَسَبٌ وَ لَا یدَانِیهِ نَسَبٌ. فَهُوَ فِی الذِّرْوَةِ مِنْ قُرَیشٍ وَ الشَّرَفِ مِنْ هَاشِمٍ وَ الْبَقِیةِ مِنْ إِبْرَاهِیمَ وَ النَّهْجِ مِنَ النَّبْعِ الْکرِیمِ وَ النَّفْسِ مِنَ الرَّسُولِ وَ الرِّضَی مِنَ اللَّهِ وَ الْقَوْلِ عَنِ اللَّهِ. فَهُوَ شَرَفُ الْأَشْرَافِ وَ الْفَرْعُ مِنْ عَبْدِ مَنَافٍ عَالِمٌ بِالسِّیاسَةِ قَائِمٌ بِالرِّئَاسَةِ مُفْتَرَضُ الطَّاعَةِ إِلَی یوْمِ السَّاعَةِ أَوْدَعَ اللَّهُ قَلْبَهُ سِرَّهُ وَ أَطْلَقَ بِهِ لِسَانَهُ فَهُوَ مَعْصُومٌ مُوَفَّقٌ لَیسَ بِجَبَانٍ وَ لَا جَاهِلٍ فَتَرَکوهُ یا طَارِقُ «وَ اتَّبَعُوا أَهْواءَهُمْ وَ مَنْ أَضَلُّ مِمَّنِ اتَّبَعَ هَواهُ بِغَیرِ هُدی مِنَ اللَّهِ » وَ الْإِمَامُ یا طَارِقُ بَشَرٌ مَلَکی وَ جَسَدٌ سَمَاوِی وَ أَمْرٌ إِلَهِی وَ رُوحٌ قُدْسِی وَ مَقَامٌ عَلِی وَ نُورٌ جَلِی وَ سِرٌّ خَفِی فَهُوَ مَلَک الذَّاتِ إِلَهِی الصِّفَاتِ زَائِدُ الْحَسَنَاتِ عَالِمٌ بِالْمُغَیبَاتِ خَصّاً مِنْ رَبِّ الْعَالَمِینَ وَ نَصّاً مِنَ الصَّادِقِ الْأَمِینِ وَ هَذَا کلُّهُ لِآلِ مُحَمَّدٍ لَا یشَارِکهُمْ فِیهِ مُشَارِک لِأَنَّهُمْ مَعْدِنُ التَّنْزِیلِ وَ مَعْنَی التَّأْوِیلِ وَ خَاصَّةُ الرَّبِّ الْجَلِیلِ وَ مَهْبِطُ الْأَمِینِ جَبْرَئِیلَ صَفْوَةُ اللَّهِ وَ سِرُّهُ وَ کلِمَتُهُ شَجَرَةُ النُّبُوَّةِ وَ مَعْدِنُ الصَّفْوَةِ عَینُ الْمَقَالَةِ وَ مُنْتَهَی الدَّلَالَةِ وَ مُحْکمُ الرِّسَالَةِ وَ نُورُ الْجَلَالَةِ جَنْبُ اللَّهِ وَ وَدِیعَتُهُ وَ مَوْضِعُ کلِمَةِ اللَّهِ وَ مِفْتَاحُ حِکمَتِهِ وَ مَصَابِیحُ رَحْمَةِ اللَّهِ وَ ینَابِیعُ نِعْمَتِهِ السَّبِیلُ إِلَی اللَّهِ وَ السَّلْسَبِیلُ وَ الْقِسْطَاسُ الْمُسْتَقِیمُ وَ الْمِنْهَاجُ الْقَوِیمُ وَ الذِّکرُ الْحَکیمُ وَ الْوَجْهُ الْکرِیمُ وَ النُّورُ الْقَدِیمُ أَهْلُ التَّشْرِیفِ وَ التَّقْوِیمِ وَ التَّقْدِیمِ وَ التَّعْظِیمِ وَ التَّفْضِیلِ خُلَفَاءُ النَّبِی الْکرِیمِ وَ أَبْنَاءُ الرَّءُوفِ الرَّحِیمِ وَ أُمَنَاءُ الْعَلِی الْعَظِیمِ «ذُرِّیةً بَعْضُها مِنْ بَعْضٍ وَ اللَّهُ سَمِیعٌ عَلِیمٌ » السَّنَامُ الْأَعْظَمُ وَ الطَّرِیقُ الْأَقْوَمُ مَنْ عَرَفَهُمْ وَ أَخَذَ عَنْهُمْ فَهُوَ مِنْهُمْ وَ إِلَیهِ الْإِشَارَةُ بِقَوْلِهِ «فَمَنْ تَبِعَنِی فَإِنَّهُ مِنِّی» خَلَقَهُمُ اللَّهُ مِنْ نُورِ عَظَمَتِهِ وَ وَلَّاهُمْ أَمْرَ مَمْلَکتِهِ فَهُمْ سِرُّ اللَّهِ الْمَخْزُونُ وَ أَوْلِیاؤُهُ الْمُقَرَّبُونَ وَ أَمْرُهُ بَینَ الْکافِ وَ النُّونِ إِلَی اللَّهِ یدْعُونَ وَ عَنْهُ یقُولُونَ وَ «بِأَمْرِهِ یعْمَلُونَ » عِلْمُ الْأَنْبِیاءِ فِی عِلْمِهِمْ وَ سِرُّ الْأَوْصِیاءِ فِی سِرِّهِمْ وَ عِزُّ الْأَوْلِیاءِ فِی عِزِّهِمْ کالْقَطْرَةِ فِی الْبَحْرِ وَ الذَّرَّةِ فِی الْقَفْرِ وَ السَّمَاوَاتُ وَ الْأَرْضُ عِنْدَ الْإِمَامِ کیدِهِ مِنْ رَاحَتِهِ یعْرِفُ ظَاهِرَهَا مِنْ بَاطِنِهَا وَ یعْلَمُ بَرَّهَا مِنْ فَاجِرِهَا وَ رَطْبَهَا وَ یابِسَهَا لِأَنَّ اللَّهَ عَلَّمَ نَبِیهُ عِلْمَ مَا کانَ وَ مَا یکونُ وَ وَرِثَ ذَلِک السِّرَّ الْمَصُونَ الْأَوْصِیاءُ الْمُنْتَجَبُونَ وَ مَنْ أَنْکرَتْ ذَلِک فَهُوَ شَقِی مَلْعُونٌ یلْعَنُهُ اللَّهُ وَ یلْعَنُهُ اللَّاعِنُونَ وَ کیفَ یفْرِضُ اللَّهُ عَلَی عِبَادِهِ طَاعَةَ مَنْ یحْجَبُ عَنْهُ مَلَکوتُ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ وَ إِنَّ الْکلِمَةَ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ تَنْصَرِفُ إِلَی سَبْعِینَ وَجْهاً وَ کلُّ مَا فِی الذِّکرِ الْحَکیمِ وَ الْکتَابِ الْکرِیمِ وَ الْکلَامِ الْقَدِیمِ مِنْ آیةٍ تُذْکرُ فِیهَا الْعَینُ وَ الْوَجْهُ وَ الْیدُ وَ الْجَنْبُ فَالْمُرَادُ مِنْهَا الْوَلِی لِأَنَّهُ جَنْبُ اللَّهِ وَ وَجْهُ اللَّهِ یعْنِی حَقَّ اللَّهِ وَ عِلْمَ اللَّهِ وَ عَینَ اللَّهِ وَ یدَ اللَّهِ فَهُمُ الْجَنْبُ الْعَلِی وَ الْوَجْهُ الرَّضِی وَ الْمَنْهَلُ الرَّوِی وَ الصِّرَاطُ السَّوِی وَ الْوَسِیلَةُ إِلَی اللَّهِ وَ الْوُصْلَةُ إِلَی عَفْوِهِ وَ رِضَاهُ. سِرُّ الْوَاحِدِ وَ الْأَحَدِ فَلَا یقَاسُ بِهِمْ مِنَ الْخَلْقِ أَحَدٌ فَهُمْ خَاصَّةُ اللَّهِ وَ خَالِصَتُهُ وَ سِرُّ الدَّیانِ وَ کلِمَتُهُ وَ بَابُ الْإِیمَانِ وَ کعْبَتُهُ وَ حُجَّةُ اللَّهِ وَ مَحَجَّتُهُ وَ أَعْلَامُ الْهُدَی وَ رَایتُهُ وَ فَضْلُ اللَّهِ وَ رَحْمَتُهُ وَ عَینُ الْیقِینِ وَ حَقِیقَتُهُ وَ صِرَاطُ الْحَقِّ وَ عِصْمَتُهُ وَ مَبْدَأُ الْوُجُودِ وَ غَایتُهُ وَ قُدْرَةُ الرَّبِّ وَ مَشِیتُهُ وَ أُمُّ الْکتَابِ وَ خَاتِمَتُهُ وَ فَصْلُ الْخِطَابِ وَ دَلَالَتُهُ وَ خَزَنَةُ الْوَحْی وَ حَفَظَتُهُ وَ آیةُ الذِّکرِ وَ تَرَاجِمَتُهُ وَ مَعْدِنُ التَّنْزِیلِ وَ نِهَایتُهُ فَهُمُ الْکوَاکبُ الْعُلْوِیةُ وَ الْأَنْوَارُ الْعَلَوِیةُ الْمُشْرِقَةُ مِنْ شَمْسِ الْعِصْمَةِ الْفَاطِمِیةِ فِی سَمَاءِ الْعَظَمَةِ الْمُحَمَّدِیةِ وَ الْأَغْصَانُ النَّبَوِیةُ النَّابِتَةُ فِی دَوْحَةِ الْأَحْمَدِیةِ وَ الْأَسْرَارُ الْإِلَهِیةُ الْمُودَعَةُ فِی الْهَیاکلِ الْبَشَرِیةِ وَ الذُّرِّیةُ الزَّکیةُ وَ الْعِتْرَةُ الْهَاشِمِیةُ الْهَادِیةُ الْمَهْدِیةُ «أُولئِک هُمْ خَیرُ الْبَرِیةِ» فَهُمُ الْأَئِمَّةُ الطَّاهِرُونَ وَ الْعِتْرَةُ الْمَعْصُومُونَ وَ الذُّرِّیةُ الْأَکرَمُونَ وَ الْخُلَفَاءُ الرَّاشِدُونَ وَ الْکبَرَاءُ الصِّدِّیقُونَ وَ الْأَوْصِیاءُ الْمُنْتَجَبُونَ وَ الْأَسْبَاطُ الْمَرْضِیونَ وَ الْهُدَاةُ الْمَهْدِیونَ وَ الْغُرُّ الْمَیامِینُ مِنْ آلِ طه وَ یاسِینَ وَ حُجَجُ اللَّهِ عَلَی الْأَوَّلِینَ وَ الْآخِرِینَ اسْمُهُمْ مَکتُوبٌ عَلَی الْأَحْجَارِ وَ عَلَی أَوْرَاقِ الْأَشْجَارِ وَ عَلَی أَجْنِحَةِ الْأَطْیارِ وَ عَلَی أَبْوَابِ الْجَنَّةِ وَ النَّارِ وَ عَلَی الْعَرْشِ وَ الْأَفْلَاک وَ عَلَی أَجْنِحَةِ الْأَمْلَاک وَ عَلَی حُجُبِ الْجَلَالِ وَ سُرَادِقَاتِ الْعِزِّ وَ الْجَمَالِ وَ بِاسْمِهِمْ تُسَبِّحُ الْأَطْیارُ وَ تَسْتَغْفِرُ لِشِیعَتِهِمُ الْحِیتَانُ فِی لُجَجِ الْبِحَارِ وَ إِنَّ اللَّهَ لَمْ یخْلُقْ أَحَداً إِلَّا وَ أَخَذَ عَلَیهِ الْإِقْرَارَ بِالْوَحْدَانِیةِ وَ الْوَلَایةِ لِلْذُّرِّیةِ الزَّکیةِ وَ الْبَرَاءَةِ مِنْ أَعْدَائِهِمْ وَ إِنَّ الْعَرْشَ لَمْ یسْتَقِرَّ حَتَّی کتِبَ عَلَیهِ بِالنُّورِ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ عَلِی وَلِی اللَّهِ. (مشارق أنوار الیقین فی أسرار أمیر المؤمنین علیه السلام، صفحه 181 – 177- بحار الأنوار، جلد 25، صفحه 174 – 169

ترجمه فارسی حدیث طارق:

برسی در مشارق الانوار از طارق بن شهاب از حضرت امیر المؤمنین (علیه السّلام) نقل می کند که فرمودند: ای طارق، امام کلمة اللَّه و حجت خدا و وجه خدا و نور خدا و حجاب خدا و نشانه و آیت خدا است. خدا او را انتخاب می کند و آنچه بخواهد در او قرار می دهد. به واسطه همین مقام اطاعت و ولایتش بر تمام خلق واجب است. او ولی خدا در آسمانها و زمین است. این پیمان برای او از جمیع بندگانش گرفته شده است. هر که خود را بر او مقدم بدارد کافر به خدا است. هر کار که مایل است بکند هر چه خدا بخواهد انجام می دهد. بر دست راستش نوشته می شود «وَ تَمَّتْ کلِمَةُ رَبِّک صِدْقاً وَ عَدْلًا» پس او راستی و حقیقت و مظهر عدالت است. برایش استوانه ای از نور قرار می دهد، از زمین تا آسمان اعمال بندگان را به وسیله آن می بیند و بر قامتش لباس عظمت می پوشد و او از غیب آگاه و بر اسرار مطلع است. بین مشرق و مغرب را می بیند. چیزی بر او از ملک و ملکوت پوشیده نیست و زبان پرندگان را هنگام ولایت می داند.

او را برای وحی انتخاب نموده و بر اسرار مطلع کرده و به کلام خود تأیید کرده و به او حکمت تفهیم نموده است. دلش مرکز اراده خدا است. به نامش سلطنت زده شده و به حکمفرمایی او اقرار شده و به اطاعت از او امر شده است و باید از او اطاعت کنند زیرا امامت؛ میراث انبیاء و مقام و مرتبه اصفیاء و برگزیدگان و خلیفه خدا و جانشین پیامبران است. امامت؛ عصمت و ولایت و سلطنت و هدایت است او سبب کامل شدن دین و موجب سنگین شدن ترازوی اعمال است.

امام هدف جویندگان و مرکز نور برای پذیرندگان هدایت و راه رهسپاران و خورشید درخشان دلهای عارفان است. ولایت او سبب رستگاری و اطاعتش در زندگی واجب است و ذخیره آخرت بعد از مرگ است و عزّت مؤمنین و شفیع گناهکاران و نجات دوستان و رستگاری پیروان است چون او رأس اسلام و کمال ایمان و عارف به حدود احکام و مبین حلال از حرام است این مقامی است که به آن نمی رسد مگر کسی که خداوند او را انتخابش کرده باشد و او را مقدم داشته باشد و به او ولایت و حکومت داده باشد. پس ولایت و حکمفرمایی برای او است. ولایت حفظ مرزها، تدبیر کارها و تعدید و تنظیم ایام و ماهها است.

امام آب خوشگوار در تشنگی و راهنمای هدایت است. امام پاک از گناه و آگاه از غیب است. امام خورشید درخشان بر بندگان است به مقام او کسی را یارای چشم بستن یا دست رساندن نیست این آیه به همان معنی اشاره دارد «وَ لِلَّهِ الْعِزَّةُ وَ لِرَسُولِهِ وَ لِلْمُؤْمِنِینَ » مؤمنین عبارتند از علی و خاندانش پس عزّت اختصاص به پیامبر و عترتش دارد، پیامبر و عترتش از یکدیگر تا ابد جدا نمی شوند.

امامان مرکز دائره ایمان هستند و قطب وجود و آسمان جود و شرف و نور خورشید عظمت و روشنی ماه و پایه و مبدأ و معنا و مبنای عزّت و مجد. امام چراغ فروزان و راه و شریعت و آب خروشان و دریای زخار و ماه تابان و برکه گوارا و راه آشکار و راهنمایی دلسوز در گرفتاریها و ابری باران زا و بارانی پیوسته و بدر کامل و راهنمای فاضل و آسمان سایه افکن و نعمت بزرگ و دریای خشک نشدنی و شخصیتی که قابل توصیف نیست و سرچشمه ای پر آب و باغستانی شاداب و گلی خوشبو و ماه خوشرو و ستاره درخشان و بوی خوش پراکنده و عمل صالح و منبع سود و راه واضح و طبیب دلسوز و پدر مهربان، پناه بندگان در گرفتاریها و حاکم و امر و نهی کننده، نگاهبان از جانب خدا بر خلایق و امین پروردگار بر حقایق و حجت او بر مردم و راه هموار در زمین و بلاد پاک از گناه و دور از عیوب و آگاه بر اسرار، ظاهرش را نمی توان مالک شد و باطنش را نمی توان درک کرد. یگانه روزگار و خلیفه خدا در امر و نهی. مثل و مانند ندارد و کسی را یارای برابری با او نیست چه کسی می تواند عارف به مقام ما شود یا به درجات ما واقف گردد و شاهد عظمت ما باشد و منزلت ما را دریابد. عقل و خردها حیران است و اندیشه سرگردان درباره آنچه می گویم بزرگان کوچک هستند و دانشمندان ناتوان و شعراء گنگ و بلیغان لال و سخنوران الکن و فصیحان عاجز، آسمان و زمین در مقام ستایش اولیاء اظهار کوچکی می نمایند.

آیا می توان معرفت یافت یا وصف کرد یا شناخت یا فهمید یا درک کرد یا احاطه کرد به کسی که پرتو جلال کبریا است و افتخار زمین و آسمان است؟

مقام آل محمّد از وصف ستایشگران و توصیف وصف کنندگان و اینکه احدی را با آنها مقایسه نمود بزرگتر است. چگونه می توان مقایسه کرد با اینکه آنها کلمه عالی و نام درخشان و وحدانیت کبرایی هستند که هر کس به آنها پشت کند یا کناره گیرد از توحید فاصله گرفته است و حجاب اعظم خداوند هستند.

چگونه می توان چنین شخصیتهایی را با انتخاب تعیین نمود و کجا عقلها می توانند آنها را درک کنند چه کسی می تواند آنها را بشناسد یا وصف کند که من توصیف نمودم. هرگاه خیال کردند که چنین موقعیت و مقامی می تواند در غیر آل محمّد باشد دروغ گفتند و گمراه شدند و گوساله ای را به خدایی پذیرفتند و در گروه شیاطین وارد شدند. تمام این انحرافات به واسطه عقده و کینه ای بود که با آل محمّد و خاندان عصمت داشتند و حسادتی که به منشاء رسالت حکمت می ورزیدند. شیطان آنها را تشویق کرد مرگ بر آنها باد چگونه فردی نادان، پرستنده بتها، فراری از جنگها را به عنوان امام اختیار و انتخاب کردند؟ با اینکه امام باید عالمی باشد که جهل بر او راه نیابد و شجاعی که ترسی او را فرا نگیرد و در نژاد و نسب بی مانند باشد. امام در بالاترین خانواده قریش و عظیمترین فرزندان هاشم و بازماندگان ابراهیم است و منبع سخاوت و چون جان پیامبر و شخصیت مورد رضای خدا و گوینده از جانب خدا است.

او بالاترین شخصیتها و از دودمان عبد مناف، آگاه به اداره امور و شایسته مقام زعامت و رهبری است و تا روز قیامت واجب الاطاعه است. دلش گنجینه اسرار خدا که زبانش گویای اسرار الهی است. امام به دور از گناه و اشتباه و پیروز و موفق است نه ترسو و نادان چنین امامی را رها کردند. ای طارق و پیرو هوای خویش گردیدند چه کسی گمراه تر است از آن کسی که پیرو هوای نفس خویش گردد.

ای طارق، امام انسانی ملکوتی و پیکر آسمانی و امر الهی و روحی قدسی، مقامی والا و نور اعلی و سرّ مخفی است او ذاتش فرشته ای و صفاتش خدایی و حسناتش فراوان و به اسرار آگاه و برگزیده پروردگار و به نص معین شده از جانب پروردگار صادق امین. تمام این مقامات اختصاص به آل محمّد دارد و کسی با آنها شریک نیست زیرا آنها معدن وحی و معنی تأویل و مورد عنایت پروردگار جلیل و محل نزول جبرئیل و برگزیده خدا و سرّ اللَّه و کلمة الله و شجره نبوت و منشاء اخلاص، سرچشمه گفتار و عالیترین راهنمای مردم و محکم کننده رسالت و نور خدا هستند، جنب اللَّه و ودیعه او و کلمة اللَّه و کلید حکمت او و چراغ رحمت خدا و سرچشمه های نعمت او و راه به سوی خدا هستند و چشمه سلسبیل و ترازوی عدل و شریعت و راه مستقیم و ذکر حکیم هستند و وجه کریم و نور قدیم و شخصیتهایی شایسته بزرگ داشتن تعظیم و ارزش نهادن و پیش داشتن و برتری دادن و رجحان نهادن هستند و جانشینان پیامبر جوانمرد و بخشنده و فرزندان پیامبر دلسوز و مشفق و امینان خداوند علی عظیم، « ذُرِّیةً بَعْضُها مِنْ بَعْضٍ وَ اللَّهُ سَمِیعٌ عَلِیمٌ آنها فرزندان و (دودمانی) بودند که (از نظر پاکی و تقوا و فضیلت) بعضی از بعض دیگر گرفته شده بودند و خداوند، شنوا و دانا است.»

رکن اصلی و راهی استوار هستند هر که آنها را بشناسد و از ایشان اقتباس کند از آنها است. به همین معنی اشاره دارد این آیه «فَمَنْ تَبِعَنِی فَإِنَّهُ مِنِّی: هر کس از من پیروی کند از من است. » خدا آنها را از نور عظمت خویش آفریده و ولایت جهان را به آنها داده است سرّ خدا ذخیره شده و اولیای مقرّب او هستند و امر خدا بین کاف و نون هستند دعوت به سوی او می کنند و از جانب او سخن می گویند و به امرش عمل می کنند.

علم انبیاء در مقابل علم آنها و سرّ اوصیاء با مقایسه با سرّ ایشان و عزّت اولیاء در مقام عزّت آنها مانند قطره در مقابل دریا و ذره ای در مقابل بیابان است و آسمانها و زمین در نزد امام چون مانند دست اوست نسبت به کف دستش. ظاهرش را از باطن و خوبش را از بد و خشکی را از تر تمیز می دهد. زیرا خداوند پیامبرش را از علم گذشته و آینده مطلع کرده است و او در اختیار اوصیای والا گوهر و شریف نهاده هر که منکر این مقام باشد شقی و ملعون است که مورد لعنت لعنت کنندگان قرار دارد چگونه خداوند اطاعت کسی را بر مردم واجب می کند که راه به ملکوت آسمانها و زمین نداشته باشد. هر سخنی از اهل بیت (به جهت عمق فرمایشات ایشان) به هفتاد وجه و بیان قابل تفسیر هست و هر آنچه در فرمایشات خداوند متعال از قرآن کریم آمده است و در آن از چشم، صورت، دست و پهلوی خدا سخن به میان آمده است مراد از آن امام است زیرا او جنب اللَّه و وجه اللَّه است یعنی حق اللَّه، علم اللَّه، عین اللَّه، ید اللَّه، آنها جانب بلند و چهره خشنود و سرچشمه سیراب کننده و راه راست و وسیله به سوی خدا و واسطه عفو و رضای او هستند.

آنها سرّ خدای واحد یکتا هستند کسی را نمی توان با آنها مقایسه کرد. مورد لطف خاص و خالص خدا و سرّ خداوند دیان و کلمة الله و باب ایمان و کعبه او، حجت اللَّه و راه روشن او، راهنمای هدایت و پرچم توحید و فضل خدا و رحمت او و عین الیقین و حقیقت آن و راه حق و عصمت او و مبدأ وجود و منتهایش و قدرت پروردگار و مشیت او و امّ الکتاب و خاتمه آن و فصل الخطاب و دلالتش و گنجینه وحی و نگهبان آن و آیه ذکر و ترجمه آن و معدن تنزیل و نهایت آن هستند.

آل محمد (علیهم السّلام) ستارگان آسمانی و انوار علوی هستند که از خورشید عصمت حضرت فاطمه (علیها السّلام) می درخشند در آسمان عظمت محمّد و شاخسار نبوی و درخت احمدی و اسرار الهی که در پیکر بشری به ودیعت قرار گرفته اند و ذریه پاک و عترت هاشمی که هدایت شده و هدایت شونده هستند آنها بهترین افراد بشر هستند.

آنها ائمه اطهار و عترت معصوم و ذریه گرامی و هدایت کننده و بزرگان صدیقین و اوصیاء برگزیده و اسباط پسندیده و هادیان هدایت یافته و پیشانی سپیدان مبارک و پرخیر و برکت از آل طه و یاسین و حجتهای خدا بر اولین و آخرین هستند.

نام آنها بر سنگها و برگهای درختان و بال پرندگان و ابواب بهشت و جهنم و بر عرش و افلاک و بال و پر ملائکه و بر حجابهای جلال الهی و سراپرده عزّ و جمال خداوندی نوشته شده است. به نام آنها پرندگان تسبیح می کنند و ماهیان دریای ژرف برای شیعیان آنها استغفار می کنند. خداوند احدی را خلق نکرده مگر اینکه از او اقرار به وحدانیت و ولایت ذریه پاک و بیزاری از دشمنان آنها گرفته است. عرش استقرار نیافت تا بر آن با نور نوشته شد: لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ علی ولی اللَّه.( بحار الأنوار بخش امامت ( ترجمه جلد 23 تا 27بحار الأنوار)، جلد 3، صفحه 119 – 114