توضیحات
" بسم الله الرحمن الرحیم "
" آیاتی که در جزء هفدهم آمده اند و در تأویل به ولایت چهارده معصوم علیهم السلام اشاره دارند عبارتند از: "
*سوره انبیا :
1.سوره انبیا ، آیه 3 :
"لاهِيَةً قُلُوبُهُمْ وَ أَسَرُّوا النَّجْوَى الَّذينَ ظَلَمُوا هَلْ هذا إِلاَّ بَشَرٌ مِثْلُكُمْ أَ فَتَأْتُونَ السِّحْرَ وَ أَنْتُمْ تُبْصِرُونَ "
"و دل‌هايشان در بى‌خبرى فرو رفته است. و ستمكاران پنهانى نجوا كردند [و گفتند]: «آيا جز اين است كه او بشرى همانند شماست؟! آيا به سراغ سحر مى‌رويد، درحالىكه [چشم داريد و] مى‌بينيد»؟"
تفسیر ولایی :
امام صادق (ع) : "وَ أَسَرُّواْ النَّجْوَی الَّذِینَ ظَلَمُواْ"، منظور کسانی هستند که در حقّ خاندان محمّد (ع) ظلم کردند.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۹، ص۳۳۴/ بحارا لأنوار، ج۲۴، ص۲۲۶/ تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۳۱۸/ البرهان)
2.سوره انبیا ، آیه 7 :
"وَ ما أَرْسَلْنا قَبْلَكَ إِلاَّ رِجالاً نُوحي إِلَيْهِمْ فَسْئَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ "
"ما پيش از تو، جز مردانى كه به آنان وحى مى‌كرديم، نفرستاديم [همه انسان بودند] اگر نمى‌دانيد، از آگاهان بپرسيد."
تفسیر ولایی :
امام صادق (ع) : کتاب (قرآن)، ذکر است و اهل آن، آل محمّد (ص) هستند.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۹، ص۳۳۸ / الکافی، ج۲، ص۲۶)
3.سوره انبیا ، آیه 10 :
"لَقَدْ أَنْزَلْنا إِلَيْكُمْ كِتاباً فيهِ ذِكْرُكُمْ أَ فَلا تَعْقِلُونَ "
"ما بر شما كتابى نازل كرديم كه تذكّر [و بيدارى] شما در آن است، آيا نمى‌انديشيد؟!"
تفسیر ولایی :
امام کاظم (ع) : "لَقَدْ أَنزَلْنَا إِلَیْکُمْ کِتَابًا فِیهِ ذِکْرُکُمْ أَفَلَا تَعْقِلُونَ"؛ منظور از آن، فرمانبرداری از امام بعد از پیامبر (ص) است.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۹، ص۳۴۰ / بحارا لأنوار، ج۲۳، ص۱۸۶/ تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۳۱۹/ البرهان)
4.سوره انبیا ، آیه 24 :
"أَمِ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِهِ آلِهَةً قُلْ هاتُوا بُرْهانَكُمْ هذا ذِكْرُ مَنْ مَعِيَ وَ ذِكْرُ مَنْ قَبْلِي بَلْ أَكْثَرُهُمْ لا يَعْلَمُونَ الْحَقَّ فَهُمْ مُعْرِضُون "
"آيا آن‌ها معبودانى جز او برگزيدند؟! بگو: «دليلتان را بياوريد. اين سخن كسانى است كه با من همراهى دارند، و سخن كسانى [پيامبرانى] است كه پيش از من بودند». امّا بيشتر آن‌ها حق را نمى‌دانند و به همين دليل [از آن] روى گردانند."
تفسیر ولایی :
امام کاظم (ع) : "هَذَا ذِکْرُ مَن مَّعِیَ وَذِکْرُ مَن قَبْلِی"، منظور از ذکر کسی که همراه من است، علیّ‌بن‌ابی‌طالب (ع) می‌باشد و ذکر افراد قبل از من نیز پیامبران و اوصیای پیشین می‌باشند.
تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۹، ص۳۷۴ بحارا لأنوار، ج۲۳، ص۱۹۷/ تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۳۲۱/ البرهان
5.سوره انبیا ، آیه 27 :
"لا يَسْبِقُونَهُ بِالْقَوْلِ وَ هُمْ بِأَمْرِهِ يَعْمَلُونَ "
"هيچ‌گاه در سخن بر او پيشى نمى‌گيرند و [پيوسته] به فرمان او عمل مىكنند."
تفسیر ولایی :
امام باقر (ع) : محمّدبن‌سنان گوید: خدمت امام باقر (ع) بودم صحبت از اختلاف شد فرمود: «خداوند پیوسته در یکتایی خود یکتا و بی‌همتا بود سپس محمّد (ص) و علی (ع) و فاطمه (س) را آفرید آن‌ها بیش از هزاران سال ماندند آنگاه اشیاء را آفرید و آنان را گواه بر آفرینش اشیاء قرار داد و فرمانبرداری از ائمه (ع) را بر آن‌ها الزام نمود و آنچه خواست در اشیاء نهاد و به ایشان واگذار کرد کار اشیاء را از نظر حکم و تصرّف و ارشاد و امر و نهی در خلق چون آن‌ها فرمانروایان بودند به‌همین جهت ولایت و امر و هدایت در اختیار آن‌هاست و ایشان ابواب رحمان و نواب خدا و نگهبانان آستانه‌ی او هستند آنچه را بخواهند حلال میکنند و هرچه بخواهند حرام! جز آنچه خدا اراده کرده انجام نمی‌دهند. "عِبادٌ مُکْرَمُونَ لا یَسْبِقُونَهُ بِالْقَوْلِ وَ هُمْ بِأَمْرِهِ یَعْمَلُونَ". این آن دیانتی است که هرکس جلوتر از این گام بردارد در دریای افراط و زیاده‌روی غرق شده و هرکس از این مرتبه پایین‌تر که خدا به آن‌ها عنایت کرده معتقد گردد در بیابان تفریط گمراه شده و حقّ آل محمّد (ص) را که عبارت از معرفت آن‌هاست و بر هر مؤمنی واجب است ادا نکرده است». آنگاه فرمود: «این مطلب را داشته باش محمّد! که از اسرار و دانش مکتوم است».
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۹، ص۳۸۸ / بحارا لأنوار، ج۲۵، ص۳۳۹)
6.سوره انبیا ، آیه 47 :
"وَ نَضَعُ الْمَوازينَ الْقِسْطَ لِيَوْمِ الْقِيامَةِ فَلا تُظْلَمُ نَفْسٌ شَيْئاً وَ إِنْ كانَ مِثْقالَ حَبَّةٍ مِنْ خَرْدَلٍ أَتَيْنا بِها وَ كَفى بِنا حاسِبينَ "
"ما ترازوهاى عدل را در روز قيامت برپا مى‌كنيم، پس به هيچ‌كس كمترين ستمى نمى‌شود و اگر به مقدار سنگينى دانه‌ی خردلى [كار نيك و بدى] باشد، ما آن را حاضر مى‌كنيم و كافیست كه ما حساب‌كننده باشيم."
تفسیر ولایی :
امام صادق (ع) : "و نَضَعُ المَوَازِینَ الْقِسْطَ لِیَوْمِ الْقِیَامَةِ فَلَا تُظْلَمُ نَفْسٌ شَیْئًا"؛ منظور از آن، پیامبران (ع)و ائمّه اهل بیت پیامبر (ع)هستند.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۹، ص۴۱۸/ المناقب، ج۲، ص۱۵۱/ البرهان)
7.سوره انبیا ، آیه 73 :
"وَ جَعَلْناهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنا وَ أَوْحَيْنا إِلَيْهِمْ فِعْلَ الْخَيْراتِ وَ إِقامَ الصَّلاةِ وَ إيتاءَ الزَّكاةِ وَ كانُوا لَنا عابِدينَ "
"و آنان را پيشوايانى قرار داديم كه به فرمان ما، [مردم را] هدايت مى‌كردند و انجام كارهاى نيك و برپاداشتن نماز و اداى زكات را به آن‌ها وحى كرديم و تنها ما را عبادت مى‌كردند."
تفسیر ولایی :
امام صادق (ع) : چون خداوند دستور به پیروی از ائمّه (ع) داده که در این آیه به آن‌ها تصریح می‌نماید: "وَ جَعَلْناهُمْ أَئِمَّةً یَهْدُونَ بِأَمْرِنا"، این‌هایند که ولایت و اطاعت آن‌ها لازم است. کسانی که اطاعت و ولایت آن‌ها نهی شده پیشوایان ضلالت و گمراهی هستند؛ آن‌هایی که مقدّر شده در دنیا مدّتی فرمانروایی بر اولیای خدا، ائمّه‌ی طاهرین (ع) از آل محمّد (ص) داشته باشند که درحال فرمانروایی خود به معصیت خدا و پیامبر (مشغول می‌شوند و عذاب بر آن‌ها لازم می‌شود.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۹، ص۴۵۶ / الکافی، ج۸، ص۱۳/ بحارا لأنوار، ج۷۵، ص۲۲۳)
8.سوره انبیا ، آیه 101 :
"إِنَّ الَّذينَ سَبَقَتْ لَهُمْ مِنَّا الْحُسْنى أُولئِكَ عَنْها مُبْعَدُونَ "
"[امّا] كسانى‌كه [صالح بودند و] از قبل، وعده‌ی نيك از سوى ما به آن‌ها داده شده از آن دور نگاهداشته مىشوند."
تفسیر ولایی :
امام علی (ع) : نعمان‌بن‌بشیر روایت می‌کند که شبی نزد امام علیّ‌بن‌ابی‌طالب (ع) نشسته بودیم و صحبت می‌کردیم که این آیه را خواند: "إِنَّ الَّذِینَ سَبَقَتْ لَهُم مِّنَّا الحُسْنَی أُوْلَئِکَ عَنْهَا مُبْعَدُونَ". سپس فرمود: «من از جمله‌ی ایشان هستم». نماز اقامه شد و بلند شد و درحالی‌که با خود آیه:" لا یَسْمَعُونَ حَسِیسَهَا وَ هُمْ فِی مَا اشْتَهَتْ أَنفُسُهُمْ خَالِدُونَ"؛ را زمزمه می‌کرد وارد مسجد شد و سپس تکبیر نماز را گفت.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۹، ص۵۳۶ / بحارا لأنوار، ج۳۶، ص۱۲۷/ بحارا لأنوار، ج۳۶، ص۱۸۵/ تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۳۲۳/ کشف الیقین، ص۳۸۲/ البرهان)
9.سوره انبیا ، آیه 103 :
"لا يَحْزُنُهُمُ الْفَزَعُ الْأَكْبَرُ وَ تَتَلَقَّاهُمُ الملائكة هذا يَوْمُكُمُ الَّذي كُنْتُمْ تُوعَدُونَ "
"وحشتِ بزرگ، آن‌ها را اندوهگين نمى‌كند و فرشتگان به استقبالشان مى‌آيند، [و مى‌گويند] اين همان روزى است كه به شما وعده داده مى‌شد."
تفسیر ولایی :
پیامبر (ص) : یا علی (ع) ! آیه: "لا یَحْزُنُهُمُ الْفَزَعُ الْأَکْبَرُ"، درباره‌ی شما نازل شده است، تو و شیعیان تو در موقف قیامت قرار می‌گیرید و شما در بهشت از نعمت‌های فراوان برخوردار می‌شوید.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۹، ص۵۴۲ / شواهدالتنزیل، ج۱، ص۵۰۰)
10.سوره انبیا ، آیه 105 :
"وَ لَقَدْ كَتَبْنا فِي الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الْأَرْضَ يَرِثُها عِبادِيَ الصَّالِحُونَ "
"در «زبور» بعد از ذكر [تورات] نوشتيم: «بندگان شايسته‌ام وارث [حكومت] زمين خواهند شد»."
تفسیر ولایی :
1.امام باقر (ع) : "أَنَّ الْأَرْضَ یَرِثُهَا عِبَادِیَ الصَّالِحُونَ"؛ منظور از آن خاندان محمّد (ص) هستند.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۹، ص۵۵۲ / بحارا لأنوار، ج۲۴، ص۳۵۸/ تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۳۲۶/ البرهان)
2.امام کاظم (ع) : "وَ لَقَدْ کَتَبْنَا فِی الزَّبُورِ مِن بَعْدِ الذِّکْرِ أَنَّ الْأَرْضَ یَرِثُهَا عِبَادِیَ الصَّالِحُونَ"؛ منظور از آن خاندان محمّد (ص) و کسانی که از سیره‌ی آنان پیروی نموده‌اند، می‌باشند و منظور از زمین نیز زمین بهشت است.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۹، ص۵۵۲ / بحارا لأنوار، ج۲۴، ص۳۵۸/ تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۳۲۶/ البرهان)
11.سوره انبیا ، آیه 107 :
"وَ ما أَرْسَلْناكَ إِلاَّ رَحْمَةً لِلْعالَمينَ "
"ما تو را جز براى رحمت جهانيان نفرستاديم."
تفسیر ولایی :
امام صادق (ع) : هرگاه کسی از شما آرزوی دیدار حضرت قائم (عج) را کند باید آرزو کند که این دیدار در تندرستی و عافیت باشد، زیرا خداوند، محمّد (ص) را به مهر و مهربانی مبعوث فرمود و حضرت قائم (عج) را برای انتقام‌گرفتن برخواهد انگیخت.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۹، ص۵۵۸ / الکافی، ج۸، ص۲۳۳)
12.سوره انبیا ، آیه 111 :
"وَ إِنْ أَدْري لَعَلَّهُ فِتْنَةٌ لَكُمْ وَ مَتاعٌ إِلى حينٍ "
"و من نمى‌دانم شايد اين آزمايشى براى شماست و مايه‌ی بهره‌گيرى تا مدّتى [معيّن]»."
تفسیر ولایی :
امام علی (ع) : و پیامبر (ص) مرا آگاه کرد که امّت ایشان به هفتاد و سه فرقه متفرّق می‌شوند، سیزده فرقه از آن‌ها ادّعای دوستی و محبّت ما را دارند ولی همه‌ی آن‌ها جز یک فرقه، هلاک خواهند شد. من همانا از جانب پروردگارم، بر برهان و دلیل هستم و به سرنوشتی که این مردم خواهند داشت، آگاهم. این مردم مدّت زمان معدودی دارند؛ زیرا خداوند بلند مرتبه می‌فرماید: "وَ إِنْ أَدْرِی لَعَلَّهُ فِتْنَةٌ لَّکُمْ وَ مَتَاعٌ إِلَی حِینٍ"؛ من اندکی را بر آن‌ها صبر کردم؛ به خاطر آنچه که امر خداوند رسا و تقدیر او در میان آن‌ها حتمی است.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۹، ص۵۵۸ / بحارا لأنوار، ج۳۰، ص۷۵/ إرشادالقلوب، ج۲، ص۳۱۱)
*سوره حج :
13.سوره حج ، آیه 19 :
"هذانِ خَصْمانِ اخْتَصَمُوا في رَبِّهِمْ فَالَّذينَ كَفَرُوا قُطِّعَتْ لَهُمْ ثِيابٌ مِنْ نارٍ يُصَبُّ مِنْ فَوْقِ رُؤُسِهِمُ الْحَميمُ "
"اين دو گروه، دشمن يكديگرند كه درباره‌ی پروردگارشان به مخاصمه و جدال پرداختند.كسانى كه كافر شدند، لباسهايى از آتش براى آن‌ها بريدهشده و مايع سوزان بر سرشان ريخته مىشود."
تفسیر ولایی :
امام حسین (ع) : نضربنمالک نقل می‌کند: به امام حسین(ع) عرضکردم: «ای ابا عبدالله (ع)! درباره‌ی این سخن خداوند عزّوجلّ [که فرموده:] هَذَانِ خَصْمَانِ اخْتَصَمُوا فِی رَبِّهِمْ؛ برایم سخن بگو». امام (ع) فرمود: «ما (اهل بیت) و بنیامیّه درباره‌ی خداوند عزّوجلّ با یکدیگر به جدال پرداختیم؛ ما گفتیم خداوند راست گفته است و بنیامیّه گفتند خداوند دروغ گفته است؛ پس ما و آن‌ها در روز قیامت دشمنان یکدیگر هستیم».
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۹، ص۶۰۶ / بحارا لأنوار، ج۳۱، ص۵۱۷/ الخصال، ج۱، ص۴۲/ نورالثقلین/ البرهان/ القمی، ج۲، ص۸۰)
14.سوره حج ، آیه 22 :
"كُلَّما أَرادُوا أَنْ يَخْرُجُوا مِنْها مِنْ غَمٍّ أُعيدُوا فيها وَ ذُوقُوا عَذابَ الْحَريقِ "
"هرگاه بخواهند از غم و اندوههاى دوزخ خارج شوند، به آن بازگردانده مىشوند و [به آنان گفته مىشود:] بچشيد عذاب سوزان را!"
تفسیر ولایی :
امام صادق (ع) : از مفضّل‌بن‌عمر روایت است: امام صادق (ع) فرمود: خداوند روح انسان‌ها را دوهزار سال قبل از بدن‌هایشان آفرید و ارواح محمّد (ص) علی (ع) فاطمه (س) حسن (ع) حسین (ع) و امامان بعد از ایشان (ع) را برترین و شریف‌ترین آن‌ها قرار داد. [در ادامه‌ی روایت] امام صادق (ع) صحبت را به داستان آدم و حوّا کشاند تا آنجا که فرمود: آدم (و حوّا عرض کردند: «پروردگارا! همچنان‌که جایگاه محمّد و اهل بیتش (ع) در بهشت را دیدیم، کسانی‌که به آن‌ها ستم میکنند را در دوزخت به ما نشان بده تا آن‌ها را [نیز] ببینیم». در آن هنگام خداوند به دوزخ فرمان داد و دوزخ، انواع عقوبت‌ها و عذاب‌هایی که در آن وجود دارد را آشکار نمود و خداوند عزّوجلّ فرمود: «جایگاه کسانی که به محمّد و اهل بیتش (ص) ستم روا می‌دارند و مقام و منزلت آنان را برای خود ادّعا میکنند در پایین‌ترین طبقه‌ی دوزخ است که هرگاه بخواهند از غم و اندوه‌های دوزخ خارج شوند، به آن بازگردانده می‌شوند و [به آن‌ها گفته می‌شود:] بچشید عذاب سوزان را.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۹، ص۶۱۲ / بحارا لأنوار، ج۸، ص۳۰۸)
15.سوره حج ، آیه 23 :
"إِنَّ اللهَ يُدْخِلُ الَّذينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ جَنَّاتٍ تَجْري مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ يُحَلَّوْنَ فيها مِنْ أَساوِرَ مِنْ ذَهَبٍ وَ لُؤْلُؤاً وَ لِباسُهُمْ فيها حَريرٌ "
"خداوند كسانى را كه ايمانآورده و كارهاى شايسته انجام دادهاند، در باغهاى بهشتى وارد مىكند كه از پاى درختانش نهرها جارى است؛ در آنجا با دستبندهايى از طلا و مرواريد زينت مىشوند و لباسهايشان از حرير است."
تفسیر ولایی :
ابن‌عبّاس (رح) : آیات "إِنَّ اللهَ یُدْخِلُ الَّذینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ جَنَّاتٍ... صِراطِ الْحَمِیدِ." (حج/۲۴ ۲۳) درباره‌ی امیرالمؤمنین (ع) حمزه و عبیده نازل شده است.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۹، ص۶۱۲ / بحارا لأنوار، ج۴۱، ص۷۸/ شواهدالتنزیل، ج۱، ص۵۱۶ و بحارا لأنوار، ج۳۶، ص۱۱۸؛ «بتفاوت»/ المناقب، ج۳، ص۱۱۸/ شواهدالتنزیل، ج۱، ص۵۱۵)
16.سوره حج ، آیه 24 :
"وَ هُدُوا إِلَى الطَّيِّبِ مِنَ الْقَوْلِ وَ هُدُوا إِلى صِراطِ الْحَميدِ "
"و بهسوى سخنان پاكيزه هدايت مىشوند و به راهِ خداوند شايسته‌ی ستايش، راهنمايى مى‌گردند."
تفسیر ولایی :
امام باقر (ع) : ضریس کناسی گوید: «از امام باقر (ع) درباره‌ی این سخن خداوند [که فرموده است:] وَهُدُوا إِلَی الطَّیِّبِ مِنَ الْقَوْلِ وَهُدُوا إِلَی صِرَاطِ الْحَمِیدِ؛ پرسیدم». حضرت فرمود: «به خدا قسم! مقصود، همین امر ولایت است که شما (شیعیان) به آن اعتقاد دارید.»
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۹، ص۶۱۶ / بحارا لأنوار، ج۶۵، ص۹۲/ المحاسن، ج۱، ص۱۶۹/ نورالثقلین/ البرهان)
17.سوره حج ، آیه 25 :
"إِنَّ الَّذينَ كَفَرُوا وَ يَصُدُّونَ عَنْ سَبيلِ اللهِ وَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ الَّذي جَعَلْناهُ لِلنَّاسِ سَواءً الْعاكِفُ فيهِ وَ الْبادِ وَ مَنْ يُرِدْ فيهِ بِإِلْحادٍ بِظُلْمٍ نُذِقْهُ مِنْ عَذابٍ أَليمٍ "
"كسانى كه كافر شدند، و [مردم را] از راه خدا بازداشتند، و [همچنين] از مسجدالحرام، كه آن را براى همه مردم، برابر قرار داديم، چه كسانى كه در آنجا زندگى مىكنند يا از نقاط دور وارد مىشوند و [نيز] هركس بخواهد در اين سرزمين به انحراف و ستم روى آورد، ما از عذابى دردناك به او مىچشانيم!"
تفسیر ولایی :
امامصادق (ع) : از امام صادق (ع) نقل شده است که درباره‌ی این سخن خداوند عزّوجلّ [که فرموده:] "وَمَنْ یُرِدْ فِیهِ بِإِلْحَادٍ بِظُلْمٍ نُذِقْهُ مِنْ عَذَابٍ أَلِیمٍ"؛ فرمود: «این آیه درباره‌ی کسانی نازل شده که وارد کعبه شدند و بر کفر و انکار خود نسبت به آنچه درباره‌ی امیرالمؤمنین (ع) نازل شده، با یکدیگر عهد و پیمان بستند. پس ایشان در خانه‌ی خدا به‌واسطه‌ی ستمی که نسبت به پیغمبر (ص) و جانشین او روا داشتند، دچار الحاد و کج‌روی شدند؛ قوم ستمکار [از رحمت خدا] دور باد (مؤمنون/۴۱).
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۹، ص۶۲۲ / الکافی، ج۱، ص۴۲۱/ بحارا لأنوار، ج۳۰، ص۲۶۴/ تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۳۳۰/ نورالثقلین/ البرهان)
18.سوره حج ، آیه 26 :
"وَ إِذْ بَوَّأْنا لِإِبْراهيمَ مَكانَ الْبَيْتِ أَنْ لا تُشْرِكْ بي شَيْئاً وَ طَهِّرْ بَيْتِيَ لِلطَّائِفينَ وَ الْقائِمينَ وَ الرُّكَّعِ السُّجُودِ "
"[بهخاطر بياور] زمانى را كه محّل خانه‌ی كعبه را براى ابراهيم آماده ساختيم [تا آن را بنا كند و به او گفتيم:] چيزى را همتاى من قرار مده و خانهام را براى طواف‌كنندگان و قيامكنندگان و ركوع كنندگان سجده‌گزار [از آلودگى بتها و از هرگونه آلودگى] پاك ساز."
تفسیر ولایی :
امام کاظم (ع) : "وَ طَهِّرْ بَیْتِیَ لِلطَّائِفِینَ وَ الْقائِمِینَ وَ الرُّکَّعِ السُّجُود"ِ؛ منظور خداوند از ایشان (طواف‌کنندگان و...) آل‌محمد (ص) می‌باشد.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۹، ص۶۲۸ / البرهان)
19.سوره حج ، آیه 29 :
"ثُمَّ لْيَقْضُوا تَفَثَهُمْ وَ لْيُوفُوا نُذُورَهُمْ وَ لْيَطَّوَّفُوا بِالْبَيْتِ الْعَتيقِ "
"سپس، بايد آلودگیهايشان را برطرف سازند و به نذرهاى خود وفا كنند و بر گردِ خانه‌ی گرامى كعبه، طواف كنند."
تفسیر ولایی :
امام صادق (ع) : روایت شده است که امام صادق (به کسانی‌که در حال طوافِ کعبه بودند نگاهی کرده و فرمود: «این طوافی است همچون طوافِ دوران جاهلیّت؛ به خدا سوگند که این‌ها مأمور به انجام چنین کاری نشده‌اند، بلکه دستور یافته‌اند گرداگرد سنگ‌های کعبه طواف کنند، آنگاه نزد ما آیند و مودّت خود نسبت به ما را اظهار نموده و برای یاری ما اعلام آمادگی کنند». سپس حضرت آیه‌ی "ثُمَّ لْیَقْضُوا تَفَثَهُمْ وَلْیُوفُوا نُذُورَهُمْ"؛ را تلاوت نموده و فرمود: «منظور از «تفَث» آشفتگی و ژولیدگی موهای سر، و منظور از «نذر» دیدار امام معصوم ([در مراسم حج] است».
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۹، ص۶۴۶ / تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۳۳۱/ نورالثقلین و البرهان؛ «و قال التفث ... لقاء الامام» محذوف)
20.سوره حج ، آیه 30 :
"ذلِكَ وَ مَنْ يُعَظِّمْ حُرُماتِ اللهِ فَهُوَ خَيْرٌ لَهُ عِنْدَ رَبِّهِ وَ أُحِلَّتْ لَكُمُ الْأَنْعامُ إِلاَّ ما يُتْلى عَلَيْكُمْ فَاجْتَنِبُوا الرِّجْسَ مِنَ الْأَوْثانِ وَ اجْتَنِبُوا قَوْلَ الزُّورِ "
"[مناسك حج] اين است و هركس آنچه را خدا حرمت بخشيده بزرگ دارد، نزد پروردگارش براى او بهتر است و چهارپايان براى شما حلال شده؛ مگر آنچه [ممنوع بودنش] بر شما خوانده مىشود. از پليدى بتها اجتنابكنيد، و از سخن باطل بپرهيزيِد."
تفسیر ولایی :
پیامبر ( ص) :جابربن‌عبدالله‌انصاری گوید: از رسول‌خدا (ص) شنیدم که میفرمود: «روز قیامت سه چیز وارد صحرای محشر می‌شوند و به درگاه خداوند عزّوجلّ شکایت میکنند؛ قرآن، مسجد و خاندان پیامبر (ص) قرآن عرض حالش این است که: «پروردگارا! مرا سوزاندند و پاره‌پاره کردند». مسجد گوید: «پروردگارا! مرا تعطیل کردند و حقّم را ضایع نمودند». خاندان پیامبر (ص) هم گویند: «پروردگارا! ما را کشتند و رانده و آواره کردند». در آن هنگام، من به دو زانو می‌نشینم تا داد این سه را از دشمنانشان بستانم که خداوند خطاب به من فرماید: «من خودم به این‌کار شایسته‌ترم».
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۹، ص۶۵۰ / وسایل الشیعه، ج۵، ص۲۰۲)
21.سوره حج ، آیه 34 :
"وَ لِكُلِّ أُمَّةٍ جَعَلْنا مَنْسَكاً لِيَذْكُرُوا اسْمَ اللهِ عَلى ما رَزَقَهُمْ مِنْ بَهيمَةِ الْأَنْعامِ فَإِلهُكُمْ إِلهٌ واحِدٌ فَلَهُ أَسْلِمُوا وَ بَشِّرِ الْمُخْبِتينَ "
"براى هر امّتى قربانگاهى قرار داديم، تا نام خدا را [بههنگام قربانى] بر چهارپايانى كه به آنان روزى دادهايم ببرند و خداى شما معبود واحدى است. تنها در برابر [فرمان] او تسليم باشيد و افراد مطيع و متواضع را بشارت ده."
تفسیر ولایی :
امام صادق (ع) : امام کاظم (ع) می‌فرماید: «از پدر بزرگوارم درباره‌ی این سخن خداوند عزّوجلّ [که فرموده:] "وَ بَشِّرِ الْمُخْبِتینَ"؛ پرسیدم». پدرم فرمود: «این آیه در خصوص ما اهل بیت (ع) نازل شده است».
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۹، ص۶۵۶ / بحارا لأنوار، ج۲۴، ص۴۰۱/ تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۳۳۲/ البرهان)
22.سوره حج ، آیه 38 :
"إِنَّ اللهَ يُدافِعُ عَنِ الَّذينَ آمَنُوا إِنَّ اللهَ لا يُحِبُّ كُلَّ خَوَّانٍ كَفُورٍ "
"خداوند از كسانى كه ايمان آوردهاند دفاع مىكند؛ خداوند هيچ خيانتكار ناسپاسى را دوست ندارد."
تفسیر ولایی :
امام صادق (ع) : اسحاق‌بن‌عمّار گوید: «از امامصادق (ع) درباره این سخن خداوند عزّوجلّ [که می‌فرماید:] "إِنَّ اللهَ یُدافِعُ عَنِ الَّذینَ آمَنُوا" پرسیدم». حضرت فرمود: «منظور از ایمان‌آورندگان، ما هستیم و هرچه را که شیعیان ما [از اسرار ما] بر ملا و آشکار کنند، خداوند از ما دفاع می‌کند.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۹، ص۶۶۸ / بحارا لأنوار، ج۲۳، ص۳۸۲/ تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۳۳۳/ البرهان)
23.سوره حج ، آیه 39 :
"أُذِنَ لِلَّذينَ يُقاتَلُونَ بِأَنَّهُمْ ظُلِمُوا وَ إِنَّ اللهَ عَلى نَصْرِهِمْ لَقَديرٌ"
"به كسانى كه جنگ بر آنان تحميلگرديده، اجازه‌ي جهاد داده شده است؛ چراكه مورد ستم قرارگرفتهاند و به يقين خدا بر يارى آن‌ها تواناست."
تفسیر ولایی :
امام باقر (ع) : ابوخالد کابلی گوید: از امام باقر (ع) شنیدم که در مورد این سخن خداوند عزّوجلّ [که فرموده:] أُذِنَ لِلَّذینَ یُقاتَلُونَ بِأَنَّهُمْ ظُلِمُوا وَ إِنَّ اللهَ عَلی نَصْرِهِمْ لَقَدیرٌ؛ میفرمود: «منظور، امام علی (ع)، امام حسن (ع) و امام حسین (ع) می‌باشد».
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۹، ص۶۸۰ / بحارا لأنوار، ج۴۵، ص۲۹۷/ کامل الزیارات، ص۶۳/ بحارا لأنوار، ج۲۴، ص۲۲۷/ تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۳۳۴/ البرهان)
24.سوره حج ، آیه 40 :
"الَّذينَ أُخْرِجُوا مِنْ دِيارِهِمْ بِغَيْرِ حَقٍّ إِلاَّ أَنْ يَقُولُوا رَبُّنَا اللهُ وَ لَوْ لا دَفْعُ اللهِ النَّاسَ بَعْضَهُمْ بِبَعْضٍ لَهُدِّمَتْ صَوامِعُ وَ بِيَعٌ وَ صَلَواتٌ وَ مَساجِدُ يُذْكَرُ فيهَا اسْمُ اللهِ كَثيراً وَ لَيَنْصُرَنَّ اللهُ مَنْ يَنْصُرُهُ إِنَّ اللهَ لَقَوِيٌّ عَزيزٌ "
"همانها كه از خانهها [و شهر] خود، به ناحق رانده شدند، [و گناهى نداشتند] جز اينكه مىگفتند: «پروردگار ما، خداى يكتاست»! و اگر خداوند بعضى از مردم را بهوسيله بعضى ديگر دفع نكند، ديرها، و معابد يهود و نصارى و مساجدى كه نام خدا در آن بسيار برده مىشود، ويران مىگردد و خداوند كسانى را كه يارىِ او كنند [و از آيينش دفاع نمايند] يارى مىكند؛ خداوند توانا و شكست‌ناپذير است."
تفسیر ولایی :
1.امام صادق (ع) : این آیه در شأن امام‌علی (ع) ،جعفر و حمزه نازل شد و در مورد امامحسین (ع) نیز جریان پیدا کرد؛ سلام و درود و بر آنان باد.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۹، ص۶۸۲ / بحارا لأنوار، ج۴۴، ص۲۱۹/ بحارا لأنوار، ج۲۲، ص۲۸۲ و فرات الکوفی، ص۲۷۳؛ «بتفاوت»)
2.امام باقر (ع) : آیه: الَّذینَ أُخْرِجُوا مِنْ دِیارِهِمْ بِغَیْرِ حَقٍّ؛ در مورد ما اهل‌بیت (ع) نازل شده است.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۹، ص۶۸۲ / بحارا لأنوار، ج۲۴، ص۲۲۱/ المناقب، ج۴، ص۱۷۹/ نورالثقلین/ شواهدالتنزیل، ج۱، ص۵۲۱)
3.امام صادق (ع) : در مورد این سخن خداوند عزّوجلّ [که می‌فرماید:] الَّذینَ أُخْرِجُوا مِنْ دِیارِهِمْ بِغَیْرِ حَقٍّ؛ امام صادق (ع) فرمود: «این آیه فقط در مورد ما یعنی امیرالمؤمنین (ع) و فرزندان او و در مورد جنایاتی‌که درباره‌ی حضرت فاطمه (س) انجام پذیرفت، نازل شده است».
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۹، ص۶۸۴ / بحارا لأنوار، ج۲۴، ص۲۲۶/ تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۳۳۵/ البرهان)
25.سوره حج ، آیه 41 :
"الَّذينَ إِنْ مَكَّنَّاهُمْ فِي الْأَرْضِ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّكاةَ وَ أَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَ نَهَوْا عَنِ الْمُنْكَرِ وَ للهِ عاقِبَةُ الْأُمُورِ "
"همان كسانى كه هرگاه در زمين به آن‌ها قدرت ببخشيم، نماز را برپا مىدارند، و زكات مىدهند و امربهمعروف و نهىازمنكر مىكنند، و پايان همه‌ی كارها از آنِ خداست!"
تفسیر ولایی :
1.پیامبر (ص) : از حضرت زهرا (س) روایت است که پیامبر (ص) فرمود: آیه‌ی الَّذینَ إِنْ مَکَّنَّاهُمْ فِی الْأَرْضِ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّکاةَ...؛ در مورد ما اهل‌بیت (ع) نازل شده است.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۹، ص۶۸۶ / تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۳۳۸/ بحارا لأنوار، ج۲۴، ص۱۶۶ / نورالثقلین/ البرهان)
2.امام باقر (ع) : از امامباقر (ع) نقل‌شده که در مورد آیه‌ی: الَّذینَ إِنْ مَکَّنَّاهُمْ فِی الْأَرْضِ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّکاةَ؛ فرمود: «این آیه اختصاص به آل‌محمّد (ص) تا آخرین امام، و حضرت‌مهدی (عج) و یارانش دارد، همان کسانی‌که خداوند آن‌ها را مالک شرق و غرب زمین خواهد نمود و دین را به‌وسیله‌ی او آشکار کند و بدعت‌ها و ناحقّ را به‌وسیله‌ی او و یارانش از میان بردارد؛ آنچنان‌که بی‌خِردان، حقّ را نابود کرده‌اند؛ و [عدالت آنگونه گسترش یابد که] اثری از ظلم باقی نمی‌ماند؛ و آن‌ها امر به معروف و نهی از منکر میکنند».
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۹، ص۶۸۸ / بحارا لأنوار، ج۵۱، ص۴۷/ القمی، ج۲، ص۸۷/ بحارا لأنوار، ج۲۴، ص۱۶۵/ تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۳۳۹/ نورالثقلین؛ «الشقاهًْ» بدل «السفها»/ البرهان)
26.سوره حج ، آیه 45 :
"فَكَأَيِّنْ مِنْ قَرْيَةٍ أَهْلَكْناها وَ هِيَ ظالِمَةٌ فَهِيَ خاوِيَةٌ عَلى عُرُوشِها وَ بِئْرٍ مُعَطَّلَةٍ وَ قَصْرٍ مَشيدٍ "
"چه بسيار اهل شهرها و آباديهايى كه آن‌ها را نابود و هلاك كرديم درحالىكه ستمكار بودند و ديوارهاى آن بر روى سقفهايش فروريخت! و چه بسيار چاه پرآب و قصرهاى محكم و مرتفع كه بى‌صاحب ماند!"
تفسیر ولایی :
1.امام صادق (ع) : در تفسیر آیه‌ی "وَ بِئْرٍ مُعَطَّلَةٍ وَ قَصْرٍ مَشِیدٍ"؛ امام صادق (ع) فرمود: رسول‌خدا (ص) فرموده: «من «قصر مشید» هستم و علی (ع) «بئر معطّله» است».
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۹، ص۶۹۲ / بحارا لأنوار، ج۲۴، ص۱۰۳/ بحارا لأنوار، ج۳۶، ص۱۰۴/ تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۳۴۰/ فرات الکوفی، ص۲۷۴/ المناقب، ج۳، ص۸۸/ البرهان)
2.امام صادق (ع) : صالح‌بن‌سعد گوید: از امامصادق (شنیدم که درباره‌ی آیه‌ی "وَ بِئْرٍ مُعَطَّلَةٍ وَ قَصْرٍ مَشیدٍ"؛ میفرمود: «منظور از «قصر مشید» امیرالمؤمنین (ع)و منظور از «بئر معطّله» فاطمه (س) و دو فرزند او هستند که از زمامداری [بر مسلمانان] بازداشته شده‌اند».
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۹، ص۶۹۲ / تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۳۳۹/ نورالثقلین/ البرهان)
27.سوره حج ، آیه 50 :
"فَالَّذينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَ رِزْقٌ كَريمٌ "
"آن‌ها كه ايمان آوردند و كارهاى شايسته انجام دادند، آمرزش و روزىِ پرارزشى براى آن‌هاست."
تفسیر ولایی :
امام صادق (ع) : امام کاظم (ع) از پدرش نقل کرده است: درباره‌ی این سخن خداوند عزّوجلّ [که می‌فرماید]: "فَالَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَ رِزْقٌ کَرِیمٌ"؛ فرمود: «ایشان، آل‌محمد (ع) هستند».
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۹، ص۷۰۰ / بحارا لأنوار، ج۲۳، ص۳۸۱/ تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۳۴۰/ البرهان)
28.سوره حج ، آیه 52 :
"وَ ما أَرْسَلْنا مِنْ قَبْلِكَ مِنْ رَسُولٍ وَ لا نَبِيٍّ إِلاَّ إِذا تَمَنَّى أَلْقَى الشَّيْطانُ في أُمْنِيَّتِهِ فَيَنْسَخُ اللهُ ما يُلْقِي الشَّيْطانُ ثُمَّ يُحْكِمُ اللهُ آياتِهِ وَ اللهُ عَليمٌ حَكيمٌ "
"هيچ رسول و پيامبرى را پيش از تو نفرستاديم مگر اينكه هرگاه آرزو[ى پيشبرد اهداف الهىِ خود مىكرد]، شيطان [وسوسهها و] القائاتى در آن مى‌افكند؛ امّا خداوند القائات شيطان را ازميان مىبرد، سپس آيات خود را استحكام مىبخشد و خداوند دانا و حكيم است."
تفسیر ولایی :
1.پیامبر (ص) : خداوند عزّوجلّ صدوبیست‌وچهارهزار پیامبر آفریده که من در پیشگاه خدا گرامی‌ترین آن‌ها هستم و بر این امر مباهات نمی‌کنم؛ و خداوند عزّوجلّ صدوبیست‌وچهارهزار وصیّ آفرید که علی (ع) در پیشگاه خدا از همه‌ی آنان گرامی‌تر و برتر است.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۹، ص۷۰۰ / الخصال، ج۲، ص۶۴۱ / نورالثقلین)
2.امام صادق (ع) : أبوبصیر از امام صادق (ع) نقل‌کرده که حضرت‌فرمود: «هیچ پیامبر و رسولی نبوده مگر اینکه مأموریت داشته است ولایت و برتری ما (اهل‌بیت (ع)) بر دیگران را به مردم ابلاغ کند».
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۹، ص۷۰۸/ نورالثقلین)
3.امام صادق (ع) : محمّدبنعمران گوید: از امامصادق (ع) شنیدم که میفرمود: «ما دوازده امام هستیم که فرشته با ایشان سخن می‌گوید».
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۹، ص۷۰۸ / الکافی، ج۲، ص۷۰۶ / البرهان؛ «بتفاوت»)
29.سوره حج ، آیه 55 :
"وَ لا يَزالُ الَّذينَ كَفَرُوا في مِرْيَةٍ مِنْهُ حَتَّى تَأْتِيَهُمُ السَّاعَةُ بَغْتَةً أَوْ يَأْتِيَهُمْ عَذابُ يَوْمٍ عَقيمٍ "
"پيوسته كافران درباره‌ی قرآن در شك هستند، تا آنكه قيامت ناگهان فرا رسد، يا عذاب روز عقيم (روزى كه قادر بر جبران گذشته نيستند) به سراغشان آيد!"
تفسیر ولایی :
علیّ‌بن‌ابراهیم (رح) : "وَ لا یَزالُ الَّذِینَ کَفَرُوا فِی مِرْیَةٍ مِنْهُ"؛ یعنی [پیوسته کافران] در مورد امیرالمؤمنین (ع) تردید دارند، ...
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۹، ص۷۱۲ / بحارا لأنوار، ج۱۷، ص۸۶/ القمی، ج۲، ص۸۶/ البرهان)
30.سوره حج ، آیه 57 :
"وَ الَّذينَ كَفَرُوا وَ كَذَّبُوا بِآياتِنا فَأُولئِكَ لَهُمْ عَذابٌ مُهينٌ "
"و كسانى كه كافر شدند و آيات ما را تكذيب كردند، عذاب خواركننده‌اى براى آن‌هاست!"
تفسیر ولایی :
علیّ‌بن‌ابراهیم (رح) : "وَ الَّذِینَ کَفَرُوا وَ کَذَّبُوا بِآیاتِنا" [کسانی که کافر شدند و آیات ما را تکذیب کردند] و به ولایت امیرالمؤمنین (ع)و دیگر امامان (ع) ایمان نیاوردند "فَأُولئِکَ لَهُمْ عَذابٌ مُهینٌ."
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۹، ص۷۱۲ / بحارا لأنوار، ج۲۳، ص۲۰۶/ القمی، ج۲، ص۸۶/ البرهان؛ «فالذین آمنوا ... بآیاتنا» محذوف)
31.سوره حج ، آیه 58 :
"وَ الَّذينَ هاجَرُوا في سَبيلِ اللهِ ثُمَّ قُتِلُوا أَوْ ماتُوا لَيَرْزُقَنَّهُمُ اللهُ رِزْقاً حَسَناً وَ إِنَّ اللهَ لَهُوَ خَيْرُ الرَّازِقينَ "
"و كسانى كه در راه خدا هجرت كردند، سپس كشته شدند يا به مرگ طبيعى از دنيا رفتند، خداوند به آن‌ها روزىِ نيكويى مىدهد و بهيقين خداوند، بهترين روزى‌دهندگان است."
تفسیر ولایی :
امام صادق (ع) : امام‌کاظم (ع) از پدر بزرگوارش امامصادق (ع) نقل کرده که در مورد این سخن خداوند عزّوجلّ [که می‌فرماید]: "وَ الَّذینَ هاجَرُوا فی سَبیلِ اللهِ ثُمَّ قُتِلُوا أَوْ ماتُوا... إِنَّ اللهَ لَعَلیمٌ حَلیمٌ"؛ فرمود: «این دو آیه فقط در شأن امیرالمؤمنین (ع) نازل شده است».
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۹، ص۷۱۲ / بحارا لأنوار، ج۲۴، ص۳۶۱/ تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۳۴۴/ البرهان)
32.سوره حج ، آیه 60 :
"ذلِكَ وَ مَنْ عاقَبَ بِمِثْلِ ما عُوقِبَ بِهِ ثُمَّ بُغِيَ عَلَيْهِ لَيَنْصُرَنَّهُ اللهُ إِنَّ اللهَ لَعَفُوٌّ غَفُورٌ "
"اينگونه خواهد بود! و هركس به‌همان اندازه كه به او ستمشده مجازات كند، سپس مورد تعدّى قرار گيرد، خدا او را يارى خواهد كرد؛ بهيقين خداوند بخشنده و آمرزنده است."
تفسیر ولایی :
1.امام باقر (ع) : امام‌کاظم (ع) از پدر بزرگوارش امام باقر (ع) نقل کرده که فرمود: از پدرم امام باقر (ع) می‌شنیدم که پیوسته آیه‌ی "وَ مَنْ عاقَبَ بِمِثْلِ ما عُوقِبَ بِهِ ثُمَّ بُغِیَ عَلَیْهِ لَیَنْصُرَنَّهُ اللهُ"؛ را تکرار می‌نمود. عرضکردم: «پدر جان فدایت شوم! گمان می‌کنم این آیه فقط در شأن امیرالمؤمنین (ع) نازل شده است»؟! پدرم فرمود: «آری».
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۹، ص۷۱۴ / بحارا لأنوار، ج۲۴، ص۳۶۱/ تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۳۴۴/ البرهان)
2.پیامبر (ص) : رسول‌خدا (ص) علی (ع) را بهسوی یمن فرستاد و او را چنین سفارش فرمود: «ای علی (ع)!... تو را از ستم‌کردن باز می‌دارم، چراکه هرکس مورد ستم قرار گیرد، خدا او را یاری خواهد کرد».
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۹، ص۷۱۴/ بحارا لأنوار، ج۲۱، ص۳۶۱)
33.سوره حج ، آیه 65 :
"أَ لَمْ تَرَ أَنَّ اللهَ سَخَّرَ لَكُمْ ما فِي الْأَرْضِ وَ الْفُلْكَ تَجْري فِي الْبَحْرِ بِأَمْرِهِ وَ يُمْسِكُ السَّماءَ أَنْ تَقَعَ عَلَى الْأَرْضِ إِلاَّ بِإِذْنِهِ إِنَّ اللهَ بِالنَّاسِ لَرَؤُفٌ رَحيمٌ "
"آيا نديدى كه خداوند آنچه را در زمين است و نيز كشتیهايى راكه به فرمان او بر صفحه‌ی اقيانوسها حركت مىكنند، مسخّر شما كرد و آسمان (كرات و سنگهاى آسمانى) را نگه مىدارد تا جز به اجازه‌ی او، بر زمين فرو نيفتند؟! خداوند نسبت به مردم رئوف و مهربان است."
تفسیر ولایی :
1.پیامبر (ص) : رسول‌خدا (ص)[خطاب به اصحابش] فرمود: «از اینکه خداوند آسمان را از فروافتادن بر زمین نگه‌داشته تعجّب نکنید، چراکه خداوند عزّوجلّ چیزی بزرگ‌تر از آسمان را نگه می‌دارد»! اصحاب عرض‌کردند: «بزرگ‌تر از آسمان چیست»؟ حضرت‌فرمود: «پاداش عبادت‌های دوست‌داران محمد و آل‌محمد (ص)».
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۹، ص۷۱۸ تاویل آیات الظاهره، ص۴۵)
2.امام سجّاد (ع) : ما امام مسلمانان، حجّتهای خدا بر عالمیان، سَرور مؤمنان، پیشوای سفیدرویان و مولای اهل‌ایمانیم؛ ما باعث ایمنی اهل‌زمین هستیم، چنانکه ستارگان باعث ایمنی اهل‌آسمانند؛ مائیم کسانی‌که خداوند به‌واسطه‌ی آن‌ها آسمان را نگه می‌دارد تا جز به اجازه‌ی او، بر زمین فرو نیفتد؛ و مائیم کسانی‌که خداوند به‌واسطه‌ی آن‌ها زمین را نگه می‌دارد که اهلش را به لرزه درنیاورد... .
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۹، ص۷۱۶ / بحارا لأنوار، ج۲۳، ص۵)
34.سوره حج ، آیه 77 :
"يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا ارْكَعُوا وَ اسْجُدُوا وَ اعْبُدُوا رَبَّكُمْ وَ افْعَلُوا الْخَيْرَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ "
"اى كسانى كه ايمان آوردهايد! ركوع كنيد و سجود بهجا آوريد و پروردگارتان را عبادت كنيد و كار نيك انجام دهيد، تا رستگار شويد."
تفسیر ولایی :
امام صادق (ع) : عیسی‌بن‌داود گوید: امام کاظم (ع) از پدر بزرگوارش برایمان نقل کرد که فرمود: «منظور از انجام کار نیک، پیروی از امیرالمؤمنین‌علی (ع) بعد از رسول‌خدا (ص) می‌باشد».
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۹، ص۷۳۰ / بحارا لأنوار، ج۲۴، ص۳۶۲/ تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۳۴۸/ البرهان)
35.سوره حج ، آیه 78 :
"... الرَّسُولُ شَهيداً عَلَيْكُمْ وَ تَكُونُوا شُهَداءَ عَلَى النَّاسِ ..."
"... تا پيامبر گواه بر شما باشد و شما گواهان بر مردم ..."
تفسیر ولایی :
1.امام رضا (ع) : ما حجّتهای خداوند در میان آفریدگان، جانشینان‌او در میان بندگان و امینان‌او بر اسرارش هستیم و مائیم حقیقتِ تقوا و دستگیره‌ی محکم الهی و مائیم گواهان خداوند و نشانه‌های او در میان آفریدگانش.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۹، ص۷۴۶/ کمال الدین، ج۱، ص۲۰۲)
2.امام صادق (ع) : ما گواه بر شیعیان خود هستیم و شیعیان‌ما گواه بر دیگران؛ و به‌گواهی شیعیان‌ما آن‌ها [در روز قیامت] پاداش و عذاب خواهند دید.
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۹، ص۷۴۶ / بحار الأنوار، ج۷، ص۳۲۵)
3.امام سجّاد (ع) : عبدالله‌بن‌حسین از امام‌سجّاد (ع) نقل‌کرده که در مورد این‌سخن خداوند متعال [که می‌فرماید]: تا بر مردم گواه باشید. (بقره/۱۴۳) فرمود: «ما امامان (ع) این گواهان هستیم».
(تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۹، ص۷۴۴ / المناقب، ج۴، ص۱۲۹ / نورالثقلین)