بسمه تعالی

آیات و احادیث بکار رفته در سخنرانی سبک زندگی بهینه شیعیان- قسمت اول:

آیه 1:

لا يُكَلِّفُ اللَّهُ نَفْساً إِلَّا وُسْعَها (قسمتی از آیه 276 سوره بقره)

آیه 2:

لِيُنْفِقْ ذُو سَعَةٍ مِنْ سَعَتِهِ وَ مَنْ قُدِرَ عَلَيْهِ رِزْقُهُ فَلْيُنْفِقْ مِمَّا آتاهُ اللهُ لا يُكَلِّفُ اللهُ نَفْساً إِلاَّ ما آتاها (سوره طلاق آیه 7)

آیه 3:

رَبَّنا عَلَيْكَ تَوَكَّلْنا، وَ إِلَيْكَ أَنَبْنا، وَ إِلَيْكَ الْمَصِيرُ. (سوره ممتحنه آیه 4)

آیه 4:

اللَّهُ وَلِيُّ الَّذِينَ آمَنُوا يُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ ۖ وَالَّذِينَ كَفَرُوا أَوْلِيَاؤُهُمُ الطَّاغُوتُ يُخْرِجُونَهُمْ مِنَ النُّورِ إِلَى الظُّلُمَاتِ ۗ أُولَٰئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ ۖ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ(سوره بقره آیه 257)

آیه 5: وَلِلَّهِ الْمَثَلُ الْأَعْلَىٰ ۚ(قسمتی از سوره نحل آیه 60)

احادیث مرتبط با آیه 5:

1. امام رضا (علیه السلام)- رسول خدا (صلی الله علیه و آله) به علی (علیه السلام) فرمود: ای علی! تو حجّت خدا و باب¬اللَّه و راه رسیدن به خدا و خبر -عظیم هستی! و توئی راه مستقیم و مثل اعلی!

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۷، ص۶۶۴

بحارالأنوار، ج۳۸، ص 111

2. امام سجاد (علیه السلام)- محمّدبن‌علی مؤلّف کتاب «الأنبیاء و الأوصیاء» روایت کرده: شخصی نزد امام سجّاد (علیه السلام) آمد درحالی‌که یاران امام گرد او نشسته بودند، امام (علیه السلام) به او فرمود: «اهل کجایی»؟ گفت: «منجّم و قیافه‌شناس و فال‌گیر هستم». امام (علیه السلام) به او نگریست و فرمود: «آیا می¬خواهی تو را با مردی آشنا ¬کنم که از روز ورود تو بر ما، او در چهار هزار عالم گذر کرده است»؟ گفت: «او کیست»؟ فرمود: «امّا آن مرد، [در ابتدا] او را به تو نشان ¬ندهم ولی اگر می‌خواهی به تو گزارش خواهم داد که چه خوردی و چه در خانه‌ات ذخیره¬ کردی»؟ گفت: «به من آگاهی بده»! گفت: «امروز خوراک تو حیس بود [و آن خرمایی است که هسته‌اش را درآورند و با کشک بکوبند و با روغن مخلوط ¬کنند و دست مال کنند تا چون ترید شود] و امّا در خانه‌ی تو بیست اشرفی طلا است که سه تایش [سکه‌ی کامل و] تمام وزن است». آن مرد گفت: «من گواهم که تو حجّت عُظمی، مَثَل اعلی و کلمه‌ی تقوا هستی».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۷، ص۶۶۴

بحارالأنوار، ج۵۴، ص۳۳۸

آیه 6:

اللَّهُ نُورُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ ۚ مَثَلُ نُورِهِ كَمِشْكَاةٍ فِيهَا مِصْبَاحٌ ۖ الْمِصْبَاحُ فِي زُجَاجَةٍ ۖ الزُّجَاجَةُ كَأَنَّهَا كَوْكَبٌ دُرِّيٌّ يُوقَدُ مِنْ شَجَرَةٍ مُبَارَكَةٍ زَيْتُونَةٍ لَا شَرْقِيَّةٍ وَلَا غَرْبِيَّةٍ يَكَادُ زَيْتُهَا يُضِيءُ وَلَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نَارٌ ۚ نُورٌ عَلَىٰ نُورٍ ۗ يَهْدِي اللَّهُ لِنُورِهِ مَنْ يَشَاءُ ۚ وَيَضْرِبُ اللَّهُ الْأَمْثَالَ لِلنَّاسِ ۗ وَاللَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ (سوره نور آیه 35)

احادیث مرتبط با آیه 6:

1. امام صادق ( صالح‌بن‌سهل همدانی گوید: از امام صادق (شنیدم که درباره: اللهُ نُورُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ مَثَلُ نُورِهِ کَمِشْکَاةٍ می‌فرمود: «مِشْکَاةٍ؛ فاطمه (است؛ فِیهَا مِصْبَاحٌ؛ مصباح حسن و حسین (هستند. فِی زُجَاجَةٍ الزُّجَاجَةُ کَأَنَّهَا کَوْکَبٌ دُرِّیٌّ؛ گویی فاطمه (ستاره‌ای درخشان در بین زنان زمین است، یُوقَدُ مِن شَجَرَةٍ مُّبَارَکَةٍ؛ از شجره ابراهیم (نور می‌گیرد و برافروخته می‌شود. لَّا شَرْقِیَّةٍ وَ لَا غَرْبِیَّةٍ؛ یعنی نه یهودی است و نه مسیحی است، یَکَادُ زَیْتُهَا یُضِیءُ؛ نزدیک است که چشمه‌های علم از آن بجوشد. وَ لَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نَارٌ نُّورٌ عَلَی نُورٍ مراد از نورٌ علی نُورٍ، امامی بعد از امامی دیگر است، یَهْدِی اللهُ لِنُورِهِ مَن یَشَاء یعنی خداوند به‌سوی ائمّه (هدایت می‌کند؛ هرکس را که بخواهد او را وارد نور ولایت آن‌ها می‌گرداند؛ یَضْرِبُ اللهُ الْأَمْثَالَ لِلنَّاسِ وَ اللهُ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمٌ.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۲۴۴

بحارالأنوار، ج۲۳، ص۳۰۴/ بحارالأنوار، ج۴، ص۱۸/ کشف الیقین، ص۴۱۶/ القمی، ج۲، ص۱۰۲/ العمدهًْ، ص۴۲۲

2. الرّسول ( یَا عَلِیُّ (النُّورُ اسْمِی وَ الْمِشْکَاةُ أَنْتَ یَا عَلِیُ (مِصْباحٌ الْمِصْباحُ الْحَسَنُ (وَ الْحُسَیْنُ (الزُّجاجَةُ عَلِیُّ‌بْنُ‌الْحُسَیْنِ (کَأَنَّها کَوْکَبٌ دُرِّیٌ مُحَمَّدُ‌بْنُ‌عَلِیٍ (یُوقَدُ مِنْ شَجَرَةٍ جَعْفَرُ‌بْنُ‌مُحَمَّدٍ (مُبارَکَةٍ مُوسَی‌بْنُ‌جَعْفَرٍ (زَیْتُونَةٍ عَلِیُّ‌بْنُ‌مُوسَی (لا شَرْقِیَّةٍ مُحَمَّدُ‌بْنُ‌عَلِیٍ (وَ لا غَرْبِیَّةٍ عَلِیُّ‌بْنُ‌مُحَمَّدٍ (یَکادُ زَیْتُها الْحَسَنُ‌بْنُ‌عَلِیٍ (یُضِیءُ الْقَائِمُ الْمَهْدِیُّ (.

پیامبر ( ای علی (! نُورٌ؛ نام من است. و ِمِشْکاةٍ ای علی! تو هستی. مِصْباحٌ الْمِصْباحُ حسن و حسین (الزُّجاجَةُ؛ علیّ‌بن‌حسین (کَأَنَّها کَوْکَبٌ دُرِّیٌّ؛ محمّدبن‌علی (یُوقَدُ مِنْ شَجَرَةٍ؛ جعفربن‌محمّد (مُبارَکَةٍ؛ موسی‌بن‌جعفر (زَیْتُونَةٍ؛ علیّ‌بن‌موسی (لا شَرْقِیَّةٍ؛ محمّدبن‌علی (وَ لا غَرْبِیَّةٍ؛ علیّ‌بن‌محمد (یَکادُ زَیْتُها؛ حسن‌بن‌علی (یُضِیءُ؛ مهدی (هستند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۲۵۰

المناقب، ج۱، ص۲۸۰

3. امام صادق ( فضیل‌بن‌یسار گوید: از امام صادق (در مورد: اللهُ نُورُ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ پرسیدم و ایشان در جواب فرمود: «خداوند عزّوجلّ همین‌گونه است». در مورد مَثَلَ نُورِهِ پرسیدم. فرمود: «مراد محمّد (است». گفتم: «کَمِشْکَاةٍ»؟ فرمود: «سینه‌ی محمّد (است». گفتم: «فِیهَا مِصْبَاحٌ». فرمود: «در آن نور علم است؛ یعنی همان نبوّت». گفتم: «الْمِصْبَاحُ فِی زُجَاجَةٍ»؟ فرمود: «علم رسول خدا (است که به‌سوی علی (جاری گشت». گفتم: «کَأَنَّهَا». فرمود: «چرا کَأَنَّهَا می‌خوانی»؟ عرض کردم: «جانم فدایت پس چگونه بخوانم»؟ فرمود: «کَأَنَّها کَوْکَبٌ دُرِّیٌّ». عرض کردم: «یُوقَدُ مِن شَجَرَةٍ مُّبَارَکَةٍ زَیْتُونِةٍ لَّا شَرْقِیَّةٍ وَلَا غَرْبِیَّةٍ». فرمود: «مراد، علیّ‌بن‌ابوطالب (است که نه یهودی است و نه نصرانی». گفتم: «یَکَادُ زَیْتُهَا یُضِیءُ وَ لَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نَارٌ نُّورٌ». فرمود: «نزدیک است که علم از دهان عالم آل محمّد (خارج شود قبل از آنکه درباره‌ی آن زبان بگشاید». گفتم: «نُّورٌ عَلَی نُورٍ» فرمود: «امامی درپی امام دیگر».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۲۴۶

بحارالأنوار، ج۴، ص۱۵/ التوحید، ص۱۵۷/ معانی الأخبار، ص۱۵/ نورالثقلین/ البرهان

آیه 7:

فِي بُيُوتٍ أَذِنَ اللَّهُ أَنْ تُرْفَعَ وَيُذْكَرَ فِيهَا اسْمُهُ يُسَبِّحُ لَهُ فِيهَا بِالْغُدُوِّ وَالْآصَالِ (سوره نور آیه 36)

احادیث مرتبط با آیه 7:

1. پیامبر ( بریده گوید: پیامبر اکرم (این آیه: فِی بُیُوتٍ أَذِنَ اللهُ أَنْ تُرْفَعَ وَ یُذْکَرَ فِیهَا اسْمُهُ یُسَبِّحُ لَهُ فِیها بِالْغُدُوِّ وَ الْآصالِ را خواند. مردی از جای خود بلند شد و پرسید: «ای رسول خدا (منظورش کدام خانه‌ها است»؟ فرمود: «خانه‌های انبیاء (». ابوبکر از جای خود بلند شد و گفت: «ای رسول خدا (این خانه از آن‌ها است»؟ و به خانه‌ی علی (و فاطمه (اشاره کرد. فرمود: «آری از بهترین آن خانه‌ها است».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۲۶۲

بحارالأنوار، ج۲۳، ص۳۲۵/ البرهان

2. امام باقر ( زید شحّام گوید: قتادهًْ‌بن‌دعامه بصری خدمت امام باقر (رسید. امام به او فرمود: «تو فقیه اهل بصره‌ای»؟ جواب داد: «آری». فرمود: «وای بر تو خداوند گروهی از آفریده‌های خود را حجّت بر مردم قرار داده؛ آن‌ها اوتاد و استوانه‌های زمین هستند و به پا دارنده‌ی امر او و برجستگان دانش قبل از آفرینش؛ آن‌ها را به‌صورت سایه‌ای در طرف راست عرش برگزید». قتاده مدّتی سکوت کرد، آنگاه گفت: «خدا خیرخواه تو باشد! سوگند به پروردگار که من در خدمت فقها و دانشمندان و ابن‌عبّاس (نشسته‌ام؛ آنچنان که در خدمت شما من به لرزه افتاده‌ام پیش هیچ‌کس چنین اتّفاقی برایم نیفتاده است». امام باقر (به او فرمود: «می‌دانی کجا هستی؟ بُیُوتٍ أَذِنَ اللهُ أَنْ تُرْفَعَ وَ یُذْکَرَ فِیهَا اسْمُهُ یُسَبِّحُ لَهُ فِیها بِالْغُدُوِّ وَ الْآصالِ رِجالٌ لا تُلْهِیهِمْ تِجارَةٌ وَ لا بَیْعٌ عَنْ ذِکْرِ اللهِ وَ إِقامِ الصَّلاةِ وَ إِیتاءِ الزَّکاةِ». قتاده گفت: «فدایت شوم صحیح می‌فرمایید این خانه‌ها خانه‌های ساخته شده از سنگ و گل نیست».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۲۶۴

الکافی، ج۶، ص۲۵۶/ بحارالأنوار، ج۱۰، ص۱۵۴/ البرهان

3. امام باقر ( در روایت ابوحمزه ثمالی آمده است: سالی که امام باقر (به مکّه رفت و هشام‌بن‌عبدالملک نیز در مکّه بود مردم پی‌درپی گرد امام می‌آمدند و مسائل خود را می‌پرسیدند. عکرمه گفت: «این کیست که نور علم از جبینش درخشان است، بروم او را آزمایش کنم». گفت: «همین که مقابلش ایستادم چنان لرزه‌ای اندامم را گرفت که در مقابل او ناتوان شدم». عرض کردم: «ای پسر رسول خدا (! من در مقابل مردان بزرگی نشسته‌ام؛ ابن‌عبّاس (و دیگران را درک نموده‌ام ولی آنچه اکنون دچار شدم هیچ وقت برایم پیش نیامده است». امام باقر (فرمود: «وای بر تو بنده‌ی شامیان! تو در مقابل شخصیّتی قرار گرفته‌ای که خداوند (در مورد آنها فرموده) بُیُوتٍ أَذِنَ اللهُ أَنْ تُرْفَعَ وَ یُذْکَرَ فِیهَا اسْمُهُ (دستور احترام آن‌ها را داده و رهنمای خلق و نماینده‌ی خدا است»).

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۲۶۶

بحارالأنوار، ج۴۶، ص۲۵۸/ نورالثقلین؛ «یستاءلون» بدل «ینثالون»